Vấn vương xôi đường xứ Quảng
Ngày Xuân về, trong những khoảnh khắc gió nhẹ mang theo hương thơm ngọt ngào của bánh xôi đường, tôi lại nhớ đến những ký ức ấm áp với ngoại tôi. Mỗi Tết đến, hình ảnh những cụ bà nấu bánh trong nhà hay bán bánh xôi đường trong chợ lại hồi sinh, và hương vị tuyệt vời của bánh xôi đường ngoại tôi nấu vẫn hiện hữu mãi trong tâm hồn.
Bánh xôi đường xứ Quảng, hay còn được gọi là xôi ngọt, không chỉ là một phần không thể thiếu trong các dịp lễ Tết mà còn là biểu tượng của sự hòa quyện, ấm cúng, đoàn kết trong gia đình. Trải qua nhiều thế hệ, bí quyết nấu bánh được lưu truyền và ngày nay vẫn là nghệ thuật nấu đầy tinh tế.
Lúc sinh thời, ngoại tôi là “chuyên gia” với nghề làm bánh xôi đường xứ Quảng cho hay, nguyên liệu nấu xôi đường gồm nếp, đậu đen, đường bát, gừng tươi, đậu phụng rang, mè rang... Sau khi nấu xong, mang hỗn hợp này cho vào cái khuôn bằng gỗ có lót lá chuối và ép: hỗn hợp” này lại cho chặt, sau đó rắc mè, đậu phụng rang lên trên bề mặt của xôi đường cho đẹp và mang hương vị đặc trưng làm vấn vương bao du khách khi đến tham quan, trãi nghiệm làng quê xứ Quảng khi Xuân đến Tết về.
Những năm gần đây, các khuôn “đúc” bánh xôi đường được thiết kế cách điệu và bàn tay khéo léo của người làm bánh đã cho ra những mẫu bánh xôi đường có màu sắc, hoa văn hoạ tiết rất đẹp. Tuy nhiên muốn nấu xôi đường thơm ngon, hấp dẫn, không nhão và để lâu được thì cần phải có tay nghề, bí quyết. Có nhiều bánh xôi đường để lâu trên 10 ngày, nửa tháng mà vẫn thơm ngon.
Ngoại tôi cho hay, muốn nấu bánh xôi đường ngon, đạt yêu cầu phải có tay nghề. Đầu tiên là khâu vuốt nếp thật sạch rồi nấu thành xôi sao cho xôi không quá khô mà cũng không quá nhão. Tiếp đến vuốt (vo) đậu đen với nước cho sạch và loại bỏ những hạt bị hỏng. Sau đó luộc đậu cho chín mềm rồi đổ ra rổ, để ráo.
Tiếp đến dùng đường bát (đường tán) nấu tan chảy rồi lọc sạch chất bẩn. Sau đó bắc lên sên với gừng già giã nhỏ cho dung dịch đặc lại. Tiếp tục cho cho xôi, đậu đen và nước đường vào một thau lớn, dùng đũa xới cho đến khi hỗn hợp được trộn đều.
Khâu quan trọng là cho hỗn hợp trên vào nồi rồi hông (hấp) khoảng nửa giờ trên bếp lửa nhỏ, nhằm giúp chất ngọt thấm đều vào xôi, đậu. Sau khi hông xôi, cho hỗn hợp vào khuôn có thoa một lớp dầu phụng, dùng lá chuối sạch ép xôi chặt lên bề mặt rồi rải mè và đậu phụng (đã được rang chín và bóc sạch vỏ lụa) lên trên cho khay bánh xôi đường thêm phần hấp dẫn.
Qua tìm hiểu, bánh tổ, xôi đường, bánh tráng… là những món “lương khô” mà người dân đất Quảng đã tiếp tế cho quân nhà Tây Sơn tiến quân ra Bắc đại phá quân nhà Thanh, chiến thắng lẫy lừng vào năm Kỷ Dậu (1789). Bánh xôi đường của người Quảng có nét tương đồng với bánh xôi chè (tapei poh) của người Chăm và luôn xuất hiện trong các dịp quan trọng như lễ Tết, dâng cúng ông bà tổ tiên...
Thông thường, bà con sinh sống vùng Quảng Nam- Đà Nẵng có thói quen mua xôi đường về cúng, nhất là cúng ông Táo đêm 22 rạng ngày 23 (ÂL). Ở các chợ quê như: Phú Thuận, Hà Tân, Đại Minh, Ái Nghĩa, Quãng Huế, chợ Đàng… thì các bánh xôi đường được bán quanh năm, người ta mua về để đi đám giỗ, biếu tặng…
Mỗi khi mùa Tết đến, hương thơm ngọt ngào của bánh xôi đường lại làm tôi chìm đắm trong những ký ức ấm áp. Bánh xôi đường xứ Quảng không chỉ là một món ngon miệng, mà còn là biểu tượng của sự hòa quyện, ấm áp và đoàn kết trong gia đình.
Cùng với nghệ thuật nấu xôi đường đòi hỏi tay nghề và bí quyết, từ việc vuốt nếp đến việc nấu đường, pha trộn nguyên liệu, hông xôi... Hương vị đặc trưng không chỉ đến từ nguyên liệu, mà còn là sự chân thành và tâm huyết của những người làm bánh như ngoại của tôi. Giờ đây, khi ngoại đã về bên kia thế giới, hương vị ấy vẫn sống mãi trong tâm hồn, khiến cho mỗi chuỗi ngày Tết trở nên thêm nhớ nhung ngoại, nhớ nhung Tết xưa xứ Quảng.
Tin liên quan
“Vũ nữ chân dài”- Đệ nhất đặc sản miền Tây
09:53 | 15/04/2024 OCOP
Về Hội An ăn bánh "Phu thê"
15:26 | 09/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Giò - chả - nem chua Yên Lã nổi tiếng vùng Kinh Bắc
09:34 | 01/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn
Vẽ tranh tường tại thành phố mang tên Bác
10:58 | 03/05/2024 Văn hóa - Xã hội
Du lịch biển Hải Tiến: Điểm đến hấp dẫn của du lịch xứ Thanh
10:28 | 02/05/2024 Văn hóa - Xã hội
Điện Biên - Điểm hẹn lịch sử
09:13 | 02/05/2024 Văn hóa - Xã hội
Chương trình nghệ thuật "Điện Biên Phủ - Mốc vàng lịch sử"
09:11 | 02/05/2024 Văn hóa - Xã hội
Khởi động cuộc thi Hoa hậu Du lịch Việt Nam 2024
09:11 | 02/05/2024 Văn hóa - Xã hội
Ấn tượng triển lãm ảnh 'Việt Nam - những chiến thắng làm thay đổi dòng chảy lịch sử Thế giới'
09:10 | 02/05/2024 Văn hóa - Xã hội
Tin khác
Khai mạc Lễ hội mùa hè Sa Pa 2024
09:07 | 02/05/2024 Văn hóa - Xã hội
Đoàn kiều bào từ 22 nước thăm huyện đảo Trường Sa và Nhà giàn DK-I dịp 30/04.
09:07 | 02/05/2024 Văn hóa - Xã hội
Rộn ràng Lễ hội Bánh dân gian Nam bộ
17:24 | 26/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Linh thiêng cổ tự Chùa Hưng Phúc
11:31 | 24/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Quảng Ngãi: Nhiều lợi thế phát triển du lịch làng nghề
13:39 | 22/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Đoàn kiều bào từ hơn 20 quốc gia dâng hương Giỗ Tổ Hùng Vương năm 2024
11:22 | 22/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Bình Phước: Hưởng ứng xây dựng và phát triển văn hóa đọc
09:56 | 20/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Nét đẹp văn hóa của Lễ giỗ tổ nghề Yến Cù Lao Chàm
16:20 | 19/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Bắc Ninh : Khánh thành Nhà trưng bày tranh dân gian Đông Hồ tư nhân đầu tiên
15:33 | 17/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Ấn tượng mùa thu hoạch nông sản tại Bangladesh
15:03 | 17/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Bình Định phát động cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc năm 2024 lần thứ 3
23:02 | 16/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Tháng ba - Mùa cúng đất quê tôi
22:41 | 16/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Tạp chí Làng nghề Việt Nam trải nghiệm Về miền đất Phật
13:50 | 11/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Độc đáo "Lễ quét làng" của người Xá Phó
11:56 | 09/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Huyện Ba Vì (Hà Nội): Làng văn hoá Hát Giang phát triển và đổi mới
11:16 | 09/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Thanh Hóa: Di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường ra khỏi đô thị, khu dân cư
11:02 Tin tức
Tây Ninh: Xây dựng nông thôn mới theo hướng thông minh
11:01 Nông thôn mới
Chi hội khoa học lịch sử quân sự thành phố Hải Phòng - Đóng góp tích cực cho sự phát triển của thành phố Cảng
11:00 Tin tức
Quảng Ninh: Hội Nông dân các cấp đồng hành cùng nông dân phát triển sản phẩm OCOP
11:00 OCOP
Từ đam mê thành thương hiệu “MUỐI 92 CÀ PHÊ”
10:59 Tin tức