Lễ cấp sắc - nét đẹp văn hóa độc đáo của người Dao Tiền
LNV - Cấp sắc là một nghi thức tín ngưỡng đặc trưng của đồng bào dân tộc Dao ở tỉnh Sơn La nói chung và người Dao Tiền ở huyện Mộc Châu nói riêng. Đàn ông người Dao đều trải qua lễ cấp sắc, một nghi lễ đánh dấu sự trưởng thành, cũng như sự thừa nhận của cộng đồng về người được cấp sắc.
Thầy cúng làm lễ cho người được cấp sắc
Trong lễ cấp sắc, người thụ lễ được đặt pháp danh - tên âm và được học những giáo lý về đạo đức, nhân sinh quan. Sau khi trải qua lễ này, người đàn ông Dao được công nhận là con cháu Bàn Vương và được trao quyền làm thầy, thờ cúng tổ tiên. Vì vậy, đây là hoạt động hết sức quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người Dao ở Sơn La.
Theo phong tục của người Dao Tiền, khi con trai lớn lên, chưa lập gia đình sẽ được tổ chức lễ cấp sắc, chính thức đặt pháp danh - tên âm và công nhận sự trưởng thành cho chàng trai. Để chuẩn bị cho lễ cấp sắc, gia đình người thụ lễ phải chuẩn bị khá công phu gồm gạo, thịt, rượu, quần áo, tranh thờ, nhạc cụ truyền thống… Việc tổ chức to hay nhỏ phụ thuộc vào điều kiện kinh tế của mỗi gia đình.
Lễ cấp sắc của người Dao Tiền thường được tổ chức vào lúc nông nhàn, khoảng tháng 12 năm trước đến tháng 1, tháng 2 Âm lịch. Trong ngày đặc biệt này, cả bản đến giúp hành lễ và phần hội được tổ chức cho cộng đồng cùng tham gia ngay tại nhà gia chủ.
Thầy cúng và chủ nhà làm lễ trước ban thờ tổ tiên.
Ông Đặng Quyết Tiến, già làng bản Suối Khem, xã Phiêng Luông chia sẻ, lễ cấp sắc của người Dao Tiền được ông bà từ xa xưa truyền lại. Nam giới từ 9 tuổi trở lên phải đặt tên, nếu không làm lúc nhỏ khi lớn lên hay lúc về già vẫn phải làm.
Trong quá trình thực hành lễ cấp sắc, thầy cúng sử dụng một số nhạc cụ, đạo cụ trong một số nghi lễ nhất định. Ngoài trang phục của thầy cúng và con thầy, trong lễ cấp sắc không thể thiếu tranh thờ, sách cúng, vải trắng, thanh âm dương, dấu gỗ, tích trượng, đèn, nến. Nhạc cụ gồm có trống, thanh la, nạo bạt, chiêng, tù và chuông.
Trình tự của nghi lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Mộc Châu gồm: Gia đình người được cấp sắc làm lễ nhận thầy cả và thầy hai; Trong đó, thầy cả làm lễ cấp đèn, cấp hương cho người được cấp sắc. Sau đó, cả hai thầy làm lễ cấp đèn cho người được cấp sắc. Thầy cả đứng trước ban thờ tổ tiên, thần linh cầu phù hộ và xin đưa thần linh đến nhà người thụ lễ để làm lễ cấp sắc, xin được lấy tên cho người được cấp sắc. Đặt tên xong thầy cả làm lễ cấp phép cho người cấp sắc. Thầy hai và người được cấp sắc đứng trước ban thờ đọc bài cúng xin thần linh về chứng giám. Sau đó, thầy hai và người được cấp sắc cùng nhảy múa theo nhịp nhạc trống, chiêng.
Thông qua nghi lễ cấp sắc, cộng đồng dân tộc Dao Tiền đề cao tính giáo dục luân thường, đạo lý truyền thống đối với nam thanh niên. Các thành viên trong mỗi dòng họ, mỗi cộng đồng Dao Tiền có dịp nghe lại lịch sử của gia đình, dòng tộc, hiểu hơn về nguồn cội, ghi nhớ công ơn tổ tiên, cha ông, từ đó tự điều chỉnh mình, sống sao cho xứng đáng với tổ tiên, dòng tộc.
Anh Lý Đức Trọng, bản Suối Khem, xã Phiêng Luông, cho biết gia đình anh làm lễ cấp sắc cho con trai để có tên trong dòng họ và hòa nhập với cộng đồng. Qua lễ cấp sắc, gia đình anh cầu mong cho con luôn khỏe mạnh và giỏi giang hơn.
Tại lễ cấp sắc có hai phần lễ và hội được tổ chức đan xen. Nếu như phần lễ nghiêm trang thì phần hội lại sôi động, vui tươi. Tất cả mọi người trong bản, từ cụ già đến thanh niên và các em nhỏ, ai có mặt đều hòa mình vào điệu múa Dao Tiền trong tiếng trống, tiếng chiêng và tiếng những quả chuông lắc ở tay rất nhịp nhàng.
Em Lý Phúc Anh, bản Suối Khem, Phiêng Luông, chia sẻ, được gia đình tổ chức lễ cấp sắc, em rất vui. Vì đây là sự việc đánh dấu em đã trưởng thành hơn. Em rất tự hào và mong muốn bản sắc văn hóa của dân tộc mình sẽ được giữ gìn, không bị mai một.
Lễ cấp sắc luôn được người Dao Tiền ở Mộc Châu gìn giữ, phát huy và đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể năm 2016, qua đó góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời tạo động lực để phát triển đời sống kinh tế, xã hội, ổn định chính trị, an ninh quốc phòng vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông- Văn hóa huyện Mộc Châu Lý Văn Vinh cho biết, Trung tâm đang tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền về lễ cấp sắc cho người dân trên địa bàn. Đặc biệt, Trung tâm đã mở những lớp truyền dạy về lễ cấp sắc và tuyên truyền giới thiệu về bản sắc văn hóa của lễ cấp sắc để góp phần bảo tồn nét văn hóa độc đáo này. Đây cũng là nét độc đáo để thu hút du khách gần xa tìm hiểu về đời sống văn hóa vô cùng phong phú của cộng đồng người Dao Tiền ở Mộc Châu.
Bài, ảnh: Hữu Quyết
Tin liên quan
Tin mới hơn
Bắc Ninh: Có món đặc sản Bánh đúc riêu cua
14:56 | 14/01/2025 Văn hóa - Xã hội
LNV - Khi người Hà Nội thất truyền thì ở Bắc Ninh vẫn có một địa danh nổi tiếng món bánh đúc riêu cua khiến nao lòng bao du khách.
Triển lãm 300 hình ảnh, hiện vật về “Đảng ta thật là vĩ đại” và “Hội Xuân Ất Tỵ 2025”
09:59 | 10/01/2025 Văn hóa - Xã hội
LNV - Chào mừng kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2025), mừng Xuân Ất Tỵ 2025, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch phối hợp cùng UBND tỉnh Thái Nguyên tổ chức triển lãm “Đảng ta thật là vĩ đại” và “Hội Xuân Ất Tỵ 2025”.
Festival hoa Mê Linh lần thứ 2: Vinh danh giá trị nghề trồng hoa
10:39 | 08/01/2025 Văn hóa - Xã hội
LNV - Festival hoa Mê Linh lần thứ 2 năm 2024 với chủ đề "Mê Linh rực rỡ sắc hoa" diễn ra từ ngày 26/12/2024 đến hết ngày 01/01/2025 và được tổ chức tại Quảng trường Trung tâm Hành chính huyện Mê Linh (Hà Nội) trong khuôn viên rộng gần 10.000 m². Lễ hội hoa Mê Linh không chỉ mang đến một không gian thưởng ngoạn đậm đà xuân mà còn trở thành một điểm nhấn quan trọng trong việc quảng bá, tôn vinh giá trị của làng nghề trồng hoa, đồng thời quảng bá tiềm năng du lịch và nét đẹp truyền thống của huyện Mê Linh. Đưa hình ảnh của huyện Mê Linh đến với du khách gần xa.
“Bánh chưng xanh - Tết vì người nghèo” năm 2025
10:37 | 08/01/2025 Văn hóa - Xã hội
LNV - Cùng với các hoạt động mừng Đảng, mừng Xuân, đón Tết Ất Tỵ, Ban Quản lý Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam tổ chức chương trình “Bánh chưng xanh - Tết vì người nghèo” năm 2025 tại Làng Văn hóa-Du lịch các dân tộc Việt Nam.
Võ cổ truyền Bình Định hành trình ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại
08:54 | 07/01/2025 Văn hóa - Xã hội
LNV - Hội thảo quốc tế “Bảo vệ, phát huy di sản văn hóa phi vật thể và Võ cổ truyền Bình Định” là dịp các nhà khoa học quốc tế và trong nước cùng nhau nhận diện giá trị di sản văn hóa phi vật thể nói chung, Võ cổ truyền Bình Định nói riêng và hướng tới việc hoàn thiện hồ sơ đệ trình UNESCO ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Phù điêu Kala Núi Bà là bảo vật quốc gia đầu tiên của tỉnh Phú Yên
08:54 | 07/01/2025 Văn hóa - Xã hội
LNV - Phù điêu Kala Núi Bà là bảo vật quốc gia đầu tiên của tỉnh Phú Yên đến thời điểm hiện tại, là một trong 33 hiện vật, nhóm hiện vật vừa được Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo quốc gia đợt 13 năm 2024.
Tin khác
Bình Định: Giữ gìn di sản văn hóa phi vật thể của người Hrê
10:11 | 03/01/2025 Văn hóa - Xã hội
LNV - An Lão là huyện miền núi vùng cao của tỉnh Bình Định đang thực hiện tốt công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Hrê gắn với phát triển du lịch theo tinh thần Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”.
Năm Ất Tỵ 2025 kể chuyện bài võ Xà quyền
10:10 | 03/01/2025 Văn hóa - Xã hội
LNV - Xà quyền là một trong 8 bài quyền nổi tiếng và cũng là một trong Tứ hình quyền gồm Hổ quyền, Xà quyền, Hạc quyền và Hầu quyền của võ cổ truyền Bình Định, do 6 võ tướng thời Tây Sơn đúc kết soạn thảo và chép vào quyển “Lục lăng bạo chúa”.
Người thi sĩ gieo những vần thơ bằng trái tim nhiệt huyết
09:53 | 02/01/2025 Văn hóa - Xã hội
LNV - Với những vần thơ trong trẻo và bình dị, Nhà báo, Nhạc sĩ Đinh Văn Bình đã bước vào sân chơi văn học khi chính thức trở thành hội viên Hội Nhà văn Hà Nội với tấm thẻ Nhà văn trên tay. Từ trải nghiệm trong cuộc sống, anh đã xuất bản 03 tập thơ: “Một mình”, “Chồi xuân ngày mới” và “Thân thương tuổi học trò” do Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Nhà xuất bản Tri thức phát hành được gửi tặng đến người thân, bạn bè và đối tác.
Festival hoa Mê Linh - Tôn vinh nghề trồng hoa
14:34 | 31/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Nhằm tôn vinh nghề trồng hoa gắn với phát triển thương mại, du lịch và dịch vụ, huyện Mê Linh vừa tổ chức thành công Festival hoa Mê Linh lần thứ hai, một trong những lễ hội hoa lớn nhất miền Bắc. Sự kiện này không chỉ là dịp để giới thiệu vẻ đẹp và giá trị của nghề trồng hoa mà còn góp phần quảng bá các sản phẩm đặc trưng của địa phương.
'Xuân về trên bản làng' - Hoạt động văn hóa đặc sắc chào mừng xuân 2025
13:44 | 31/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Từ ngày 1 - 31/01/2025, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội) sẽ diễn ra chuỗi hoạt động đặc sắc với chủ đề “Xuân về trên bản làng”. Đây là sự kiện nhằm tái hiện những nét văn hóa truyền thống độc đáo, giới thiệu các nghi lễ, lễ hội, phong tục tập quán và các hoạt động đón Tết cổ truyền đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) trên khắp mọi miền đất nước.
Ngành văn hóa Bình Định bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa
23:33 | 30/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Trong năm 2024, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Bình Định tổ chức nhiều hoạt động nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, nghệ thuật truyền thống Bình Định, góp phần giữ gìn, lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống và thúc đẩy phát triển du lịch, kinh tế - xã hội.
Phát huy giá trị văn hóa Việt Nam qua lăng kính nghệ thuật thực cảnh "Việt Nam - Huyền sử diễn ca: Thăng Long - Tứ trấn"
15:52 | 30/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Tối ngày 29/12, tại Khu di tích Hoàng Thành Thăng Long, Ba Đình, Hà Nội, Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VHTTDL) chủ trì, phối hợp với Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Nhà hát Múa rối Việt Nam, Nhà hát Chèo Việt Nam, Nhà hát Kịch Việt Nam, Nhà hát Cải lương Việt Nam, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam tổ chức Chương trình nghệ thuật thực cảnh với chủ đề "Việt Nam - Huyền sử diễn ca: Thăng Long - Tứ trấn". Chương trình biểu diễn nghệ thuật thực cảnh Việt Nam - Huyền sử diễn ca: Thăng Long - Tứ Trấn do PGS. TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ VHTTDL chỉ đạo thực hiện, Tổng đạo diễn.
Nguyễn Phương Trà đoạt vương miện Queen Kid international 2024
15:37 | 30/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Nguyễn Phương Trà, mẫu nhí 11 tuổi đến từ Thái Nguyên, vừa đăng quang ngôi vị cao nhất tại cuộc thi Queen Kid international 2024.
Đêm Nhạc Acoustic "Đoá xuân ngời" - Nơi những tâm lòng yêu nước hướng về
09:00 | 29/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Đêm Nhạc Acoustic "Đoá xuân ngời" là hành trình của dự án âm nhạc "Hiệu triệu" nơi những tiếng lòng yêu nước hướng về. Tôn vinh tinh thần, hành động yêu nước của hàng trăm triệu người dân Việt Nam mỗi ngày.
Khai mạc Lễ hội Văn hóa – Du lịch Nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng
20:29 | 26/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Chiều ngày 23/12, Lễ hội Văn hóa – Du lịch Nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh, lần thứ V, năm 2024 chính thức khai mạc. Lễ hội năm nay tổ chức từ ngày 23/12 đến ngày 30/12/2024. Đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng – Phó Bí thư Tỉnh ủy Tây Ninh; đồng chí Nguyễn Hồng Thanh – Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành tỉnh tham dự lễ khai mạc.
Cựu chiến binh, thương binh Nguyễn Đình Thi, tận tụy với phong trào địa phương
11:01 | 25/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Sinh ra và lớn lên tại vùng đất quê luá Thái Bình, năm 1972 giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta đang trong thời kỳ ác liệt, chàng trai trẻ Nguyễn Đình Thi (sn1953) ở thôn Vĩnh Gia, xã Phú Xuân, TP Thái Bình, tỉnh Thái Bình, cùng nhiều thanh niên đồng trang lứa hăng hái xung phong lên đường nhập ngũ.
Văn nghệ tri ân hướng đến kỷ niệm ngày Truyền thống Bộ đội Biên phòng
09:24 | 25/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Tối ngày 20/12, chương trình giao lưu biểu diễn nghệ thuật “Hoa Lửa Biên Cương” với thông điệp “Vững biên cương, vươn khát vọng” đã được tổ chức tại trường Đại học Văn hóa TP. HCM (phường Phước Long A, TP. Thủ Đức).
Giới thiệu sản phẩm lưu niệm độc đáo từ bộ tứ bảo vật của cố đô Huế
08:50 | 25/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Ngày 18/12, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với Công ty Comicola và Phygital Labs ra mắt khu vực trải nghiệm và giới thiệu dự án Đế đô khảo cổ ký tại khu vực nhà rường, Phủ nội vụ, Đại Nội Huế.
Bình Định: Vẻ đẹp hình tượng rắn Naga trên tháp Dương Long
10:57 | 23/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Hình tượng rắn thần Naga được khắc họa đậm nét trên cụm tháp Dương Long nằm ở thôn Vân Tường, xã Bình Hòa và thôn An Chánh, xã Tây Bình của huyện Tây Sơn. Tạo hình rắn thần Naga 5 đầu được chọn là biểu tượng linh vật năm Ất Tỵ 2025.
Festival Hoa Mê Linh lần thứ 2 - Lễ hội hoa lớn nhất Miền Bắc
09:55 | 23/12/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Theo thông tin từ Ban tổ chức, Lễ hội hoa lớn nhất miền Bắc - Festival Hoa Mê Linh lần thứ 2, với chủ để "Mê Linh rực rỡ sắc hoa" sẽ được tổ chức trong 04 ngày, từ ngày 26/12/2024 đến hết ngày 29/12/2024, tại Quảng trường Trung tâm hành chính huyện Mê Linh, Thành phố Hà Nội.
Mới nhất
Đọc nhiều
Hưng Yên: Sản phẩm OCOP cam Bố Hạ “Tưng bừng” chào Tết
14:56 OCOP
LNV - Với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng đặc biệt, xã Tam Đa (huyện Phù Cừ) đã và đang trở thành một trong những địa phương tiêu biểu về các mặt hàng nông sản, đặc biệt là sản phẩm OCOP cam Bố Hạ. Đến hẹn lại lên, mỗi dịp cuối năm người dân nơi đây lại “phấn khởi” bước vào vụ thu hoạch để cung cấp những trái cam đạt chất lượng cao phục vụ cho thị trường Tết Nguyên Đán.
Bắc Ninh: Có món đặc sản Bánh đúc riêu cua
14:56 Văn hóa - Xã hội
LNV - Khi người Hà Nội thất truyền thì ở Bắc Ninh vẫn có một địa danh nổi tiếng món bánh đúc riêu cua khiến nao lòng bao du khách.
Quảng Ngãi: Nghề “bánh quê” rộn ràng vụ Tết
14:56 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Xã Nghĩa Trung, huyện Tư Nghĩa, (tỉnh Quảng Ngãi) từ lâu được biết đến là làng nghề chuyên sản xuất các loại bánh truyền thống, không những phục vụ trong tỉnh mà còn được đưa đi tiêu thụ ở nhiều tỉnh, thành khác. Ngoài bánh mì xốp, nơi này còn có những lò sản xuất bánh nổ, bánh thuẫn. Dẫu không còn nhiều hộ sản xuất như thời hưng thịnh, nhưng những sản phẩm từ nơi đây vẫn được duy trì phát triển và có vị trí trên thị trường.
Nghệ An: Nghề thủ công truyền thống nhiều thăng trầm
14:55 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghệ An là một tỉnh có nhiều nghề thủ công truyền thống. Các làng nghề đã hình thành, tồn tại và phát triển cùng với sự phát triển thăng trầm của lịch sử. Xuất phát từ việc tranh thủ khoảng thời gian nông nhàn trong sản xuất, đồng thời tận dụng nguồn nguyên vật liệu tại địa phương, người nông dân đã làm ra các sản phẩm thủ công nhằm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của chính bản thân, gia đình. Dần dần, việc sản xuất các sản phẩm thủ công được phát triển và chuyên môn hóa.
Làng xôi Phú Thượng
14:55 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Ẩn mình bên bờ Tây Hồ, làng Phú Thượng, thuộc quận Tây Hồ (Hà Nội) nổi tiếng với nghề làm xôi truyền thống đã tồn tại qua nhiều thế hệ. Được mệnh danh là "làng xôi", Phú Thượng không chỉ hấp dẫn du khách bởi vẻ đẹp bình yên của làng quê mà còn bởi những món xôi độc đáo với hương vị
đặc biệt.
