Lễ cấp sắc - nét đẹp văn hóa độc đáo của người Dao Tiền
Thầy cúng làm lễ cho người được cấp sắc
Trong lễ cấp sắc, người thụ lễ được đặt pháp danh - tên âm và được học những giáo lý về đạo đức, nhân sinh quan. Sau khi trải qua lễ này, người đàn ông Dao được công nhận là con cháu Bàn Vương và được trao quyền làm thầy, thờ cúng tổ tiên. Vì vậy, đây là hoạt động hết sức quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của người Dao ở Sơn La.
Theo phong tục của người Dao Tiền, khi con trai lớn lên, chưa lập gia đình sẽ được tổ chức lễ cấp sắc, chính thức đặt pháp danh - tên âm và công nhận sự trưởng thành cho chàng trai. Để chuẩn bị cho lễ cấp sắc, gia đình người thụ lễ phải chuẩn bị khá công phu gồm gạo, thịt, rượu, quần áo, tranh thờ, nhạc cụ truyền thống… Việc tổ chức to hay nhỏ phụ thuộc vào điều kiện kinh tế của mỗi gia đình.
Lễ cấp sắc của người Dao Tiền thường được tổ chức vào lúc nông nhàn, khoảng tháng 12 năm trước đến tháng 1, tháng 2 Âm lịch. Trong ngày đặc biệt này, cả bản đến giúp hành lễ và phần hội được tổ chức cho cộng đồng cùng tham gia ngay tại nhà gia chủ.
Thầy cúng và chủ nhà làm lễ trước ban thờ tổ tiên.
Ông Đặng Quyết Tiến, già làng bản Suối Khem, xã Phiêng Luông chia sẻ, lễ cấp sắc của người Dao Tiền được ông bà từ xa xưa truyền lại. Nam giới từ 9 tuổi trở lên phải đặt tên, nếu không làm lúc nhỏ khi lớn lên hay lúc về già vẫn phải làm.
Trong quá trình thực hành lễ cấp sắc, thầy cúng sử dụng một số nhạc cụ, đạo cụ trong một số nghi lễ nhất định. Ngoài trang phục của thầy cúng và con thầy, trong lễ cấp sắc không thể thiếu tranh thờ, sách cúng, vải trắng, thanh âm dương, dấu gỗ, tích trượng, đèn, nến. Nhạc cụ gồm có trống, thanh la, nạo bạt, chiêng, tù và chuông.
Trình tự của nghi lễ cấp sắc của người Dao Tiền ở Mộc Châu gồm: Gia đình người được cấp sắc làm lễ nhận thầy cả và thầy hai; Trong đó, thầy cả làm lễ cấp đèn, cấp hương cho người được cấp sắc. Sau đó, cả hai thầy làm lễ cấp đèn cho người được cấp sắc. Thầy cả đứng trước ban thờ tổ tiên, thần linh cầu phù hộ và xin đưa thần linh đến nhà người thụ lễ để làm lễ cấp sắc, xin được lấy tên cho người được cấp sắc. Đặt tên xong thầy cả làm lễ cấp phép cho người cấp sắc. Thầy hai và người được cấp sắc đứng trước ban thờ đọc bài cúng xin thần linh về chứng giám. Sau đó, thầy hai và người được cấp sắc cùng nhảy múa theo nhịp nhạc trống, chiêng.
Thông qua nghi lễ cấp sắc, cộng đồng dân tộc Dao Tiền đề cao tính giáo dục luân thường, đạo lý truyền thống đối với nam thanh niên. Các thành viên trong mỗi dòng họ, mỗi cộng đồng Dao Tiền có dịp nghe lại lịch sử của gia đình, dòng tộc, hiểu hơn về nguồn cội, ghi nhớ công ơn tổ tiên, cha ông, từ đó tự điều chỉnh mình, sống sao cho xứng đáng với tổ tiên, dòng tộc.
Anh Lý Đức Trọng, bản Suối Khem, xã Phiêng Luông, cho biết gia đình anh làm lễ cấp sắc cho con trai để có tên trong dòng họ và hòa nhập với cộng đồng. Qua lễ cấp sắc, gia đình anh cầu mong cho con luôn khỏe mạnh và giỏi giang hơn.
Tại lễ cấp sắc có hai phần lễ và hội được tổ chức đan xen. Nếu như phần lễ nghiêm trang thì phần hội lại sôi động, vui tươi. Tất cả mọi người trong bản, từ cụ già đến thanh niên và các em nhỏ, ai có mặt đều hòa mình vào điệu múa Dao Tiền trong tiếng trống, tiếng chiêng và tiếng những quả chuông lắc ở tay rất nhịp nhàng.
Em Lý Phúc Anh, bản Suối Khem, Phiêng Luông, chia sẻ, được gia đình tổ chức lễ cấp sắc, em rất vui. Vì đây là sự việc đánh dấu em đã trưởng thành hơn. Em rất tự hào và mong muốn bản sắc văn hóa của dân tộc mình sẽ được giữ gìn, không bị mai một.
Lễ cấp sắc luôn được người Dao Tiền ở Mộc Châu gìn giữ, phát huy và đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể năm 2016, qua đó góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời tạo động lực để phát triển đời sống kinh tế, xã hội, ổn định chính trị, an ninh quốc phòng vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông- Văn hóa huyện Mộc Châu Lý Văn Vinh cho biết, Trung tâm đang tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền về lễ cấp sắc cho người dân trên địa bàn. Đặc biệt, Trung tâm đã mở những lớp truyền dạy về lễ cấp sắc và tuyên truyền giới thiệu về bản sắc văn hóa của lễ cấp sắc để góp phần bảo tồn nét văn hóa độc đáo này. Đây cũng là nét độc đáo để thu hút du khách gần xa tìm hiểu về đời sống văn hóa vô cùng phong phú của cộng đồng người Dao Tiền ở Mộc Châu.
Bài, ảnh: Hữu Quyết
Tin liên quan
Tin mới hơn
![Bắc Ninh: Có món đặc sản Bánh đúc riêu cua](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/13/09/220250113090441.jpg?rt=20250113105030?250114025633)
Bắc Ninh: Có món đặc sản Bánh đúc riêu cua
14:56 | 14/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Triển lãm 300 hình ảnh, hiện vật về “Đảng ta thật là vĩ đại” và “Hội Xuân Ất Tỵ 2025”](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/09/14/1720250109144148.jpg?rt=20250109144207?250110095923)
Triển lãm 300 hình ảnh, hiện vật về “Đảng ta thật là vĩ đại” và “Hội Xuân Ất Tỵ 2025”
09:59 | 10/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Festival hoa Mê Linh lần thứ 2: Vinh danh giá trị nghề trồng hoa](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/05/17/z6198910034773-6a698072bfdae94510b649efe8ef909520250105173441.jpg?rt=20250105174435?250108103956)
Festival hoa Mê Linh lần thứ 2: Vinh danh giá trị nghề trồng hoa
10:39 | 08/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![“Bánh chưng xanh - Tết vì người nghèo” năm 2025](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/08/10/20230106-102808-120250108103553.jpg?rt=20250108103709?250108103727)
“Bánh chưng xanh - Tết vì người nghèo” năm 2025
10:37 | 08/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Võ cổ truyền Bình Định hành trình ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/05/18/h320250105181009.jpg?rt=20250105181638?250107085438)
Võ cổ truyền Bình Định hành trình ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại
08:54 | 07/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Phù điêu Kala Núi Bà là bảo vật quốc gia đầu tiên của tỉnh Phú Yên](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/05/18/h120250105182712.jpg?rt=20250105182816?250107085411)
Phù điêu Kala Núi Bà là bảo vật quốc gia đầu tiên của tỉnh Phú Yên
08:54 | 07/01/2025 Văn hóa - Xã hội
Tin khác
![Bình Định: Giữ gìn di sản văn hóa phi vật thể của người Hrê](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/02/17/h320250102170307.jpg?rt=20250102170554?250103101117)
Bình Định: Giữ gìn di sản văn hóa phi vật thể của người Hrê
10:11 | 03/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Năm Ất Tỵ 2025 kể chuyện bài võ Xà quyền](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/02/16/h420250102165015.jpg?rt=20250102165258?250103101034)
Năm Ất Tỵ 2025 kể chuyện bài võ Xà quyền
10:10 | 03/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Người thi sĩ gieo những vần thơ bằng trái tim nhiệt huyết](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/01/17/anh-520250101172343.jpg?rt=20250101173545?250102095350)
Người thi sĩ gieo những vần thơ bằng trái tim nhiệt huyết
09:53 | 02/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Festival hoa Mê Linh - Tôn vinh nghề trồng hoa](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/31/14/88820241231141852.jpg?rt=20241231141859?241231023403)
Festival hoa Mê Linh - Tôn vinh nghề trồng hoa
14:34 | 31/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/31/12/120241231125814.jpg?rt=20241231125816?241231014401)
'Xuân về trên bản làng' - Hoạt động văn hóa đặc sắc chào mừng xuân 2025
13:44 | 31/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![Ngành văn hóa Bình Định bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/30/18/h320241230182024.jpg?rt=20241230182238?241230113305)
Ngành văn hóa Bình Định bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa
23:33 | 30/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![Phát huy giá trị văn hóa Việt Nam qua lăng kính nghệ thuật thực cảnh "Việt Nam - Huyền sử diễn ca: Thăng Long - Tứ trấn"](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/30/15/1chuong-trinh-nghe-thuat-thuc-canh-viet-nam-huyen-su-dien-ca-thang-long-tu-tran-la-su-ket-hop-dac-biet-giua-cong-nghe-trinh-dien-hien-dai-ket-hop-voi-nghe-thuat-dai-chung-tren-mot-san-khau-dai-canh20241230154318.jpg?rt=20241230?241230035215)
Phát huy giá trị văn hóa Việt Nam qua lăng kính nghệ thuật thực cảnh "Việt Nam - Huyền sử diễn ca: Thăng Long - Tứ trấn"
15:52 | 30/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![Nguyễn Phương Trà đoạt vương miện Queen Kid international 2024](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/30/15/croped/z6180492404314-7841cbdb2e144193ccb1d6db8f31fb8a20241230153549.jpg?241231014331)
Nguyễn Phương Trà đoạt vương miện Queen Kid international 2024
15:37 | 30/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![Đêm Nhạc Acoustic "Đoá xuân ngời" - Nơi những tâm lòng yêu nước hướng về](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/29/11/croped/david20241229113741.jpg?241230102100)
Đêm Nhạc Acoustic "Đoá xuân ngời" - Nơi những tâm lòng yêu nước hướng về
09:00 | 29/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![Khai mạc Lễ hội Văn hóa – Du lịch Nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/26/13/1320241226135303.jpg?rt=20241226135305?241226082944)
Khai mạc Lễ hội Văn hóa – Du lịch Nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng
20:29 | 26/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![Cựu chiến binh, thương binh Nguyễn Đình Thi, tận tụy với phong trào địa phương](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/25/11/100006819220241225110041.jpg?rt=20241225110048?241225110144)
Cựu chiến binh, thương binh Nguyễn Đình Thi, tận tụy với phong trào địa phương
11:01 | 25/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![Văn nghệ tri ân hướng đến kỷ niệm ngày Truyền thống Bộ đội Biên phòng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/25/09/hinh-120241225092102.jpg?rt=20241225092104?241225092448)
Văn nghệ tri ân hướng đến kỷ niệm ngày Truyền thống Bộ đội Biên phòng
09:24 | 25/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![Giới thiệu sản phẩm lưu niệm độc đáo từ bộ tứ bảo vật của cố đô Huế](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/24/13/620241224132520.jpg?rt=20241224132521?241225085010)
Giới thiệu sản phẩm lưu niệm độc đáo từ bộ tứ bảo vật của cố đô Huế
08:50 | 25/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![Bình Định: Vẻ đẹp hình tượng rắn Naga trên tháp Dương Long](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/23/10/h320241223103155.jpg?rt=20241223103342?241223105711)
Bình Định: Vẻ đẹp hình tượng rắn Naga trên tháp Dương Long
10:57 | 23/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![Festival Hoa Mê Linh lần thứ 2 - Lễ hội hoa lớn nhất Miền Bắc](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2024/122024/23/09/anh-120241223095037.jpg?rt=20241223095052?241223095547)
Festival Hoa Mê Linh lần thứ 2 - Lễ hội hoa lớn nhất Miền Bắc
09:55 | 23/12/2024 Văn hóa - Xã hội
![qc-vinamilk-100-thanh-trung](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2024/012024/22/13/8-300x25020240122135907.jpg?rt=20240122135908)
![Hưng Yên: Sản phẩm OCOP cam Bố Hạ “Tưng bừng” chào Tết](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/13/09/thumbnail/14-120250113090514.jpg?rt=20250113101204?250114025644)
Hưng Yên: Sản phẩm OCOP cam Bố Hạ “Tưng bừng” chào Tết
14:56 OCOP
![Bắc Ninh: Có món đặc sản Bánh đúc riêu cua](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/13/09/thumbnail/220250113090441.jpg?rt=20250113105030?250114025633)
Bắc Ninh: Có món đặc sản Bánh đúc riêu cua
14:56 Văn hóa - Xã hội
![Quảng Ngãi: Nghề “bánh quê” rộn ràng vụ Tết](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/13/09/thumbnail/22-220250113092934.jpg?rt=20250113093053?250114025624)
Quảng Ngãi: Nghề “bánh quê” rộn ràng vụ Tết
14:56 Làng nghề, nghệ nhân
![Nghệ An: Nghề thủ công truyền thống nhiều thăng trầm](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/13/09/thumbnail/2120250113090552.jpg?rt=20250113091736?250114025559)
Nghệ An: Nghề thủ công truyền thống nhiều thăng trầm
14:55 Làng nghề, nghệ nhân
![Làng xôi Phú Thượng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/13/09/thumbnail/16-120250113090526.jpg?rt=20250113092257?250114025550)
Làng xôi Phú Thượng
14:55 Làng nghề, nghệ nhân
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-61](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/6120250114144002.jpg?rt=20250114150321)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-66](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/6620250114144002.jpg?rt=20250114150240)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-67](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/6720250114144003.jpg?rt=20250114150122)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-91](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/9120250114144004.jpg?rt=20250114150036)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-32](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-3220250114144004.jpg?rt=20250114145955)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-50](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-5020250114144004.jpg?rt=20250114145923)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-33](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-3320250114144005.jpg?rt=20250114145855)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-51](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-5120250114144005.jpg?rt=20250114145810)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-54](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-5420250114144006.jpg?rt=20250114145739)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-75](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-7520250114144006.jpg?rt=20250114145612)