Câu đối đỏ ngày Tết
Tại Việt Nam, những câu thơ đối vần, đối nghĩa sẽ được viết lên những tờ giấy màu hồng, màu đỏ với quan niệm màu đỏ là tượng trưng cho sự may mắn, cát tường, biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, xua đi những điều xấu xa. Những câu đối này được viết bằng mực tàu như một lời cầu chúc ý nghĩa nhất mà người "xin chữ" muốn dành tặng cho bạn bè, người thân.
![]() |
Cuộc sống hiện đại tuy có nhiều thay đổi nhưng những nét hay, nét đẹp trong văn hóa ngày Tết vẫn được gìn giữ và phát huy. Ở những “phố ông đồ” hay ở các gian hàng của các “ông đồ hiện đại”, nô nức người mua chữ gửi gắm nhiều tâm sự, nỗi lòng, những ước nguyện trong năm mới vào trong câu thơ, chữ viết.
Câu đối là một loại văn thuộc biền văn (“biền” nghĩa đen là hai con ngựa đi song song nhau), là loại văn không có vần nhưng có đối, vốn thường thấy trong các thể cổ như chiếu, hịch, cáo, văn sách, kinh nghĩa (lối hát cổ)… Đối là 2 chữ, câu, hoặc đoạn văn đi sóng đôi với nhau cân xứng cả về ý lẫn lời. Yêu cầu về đối thì có đối ý (hai ý tưởng cân xứng nhau) và đối chữ. Trong đối chữ phải có đối về thanh của chữ và đối về loại của chữ; về thanh, vần bằng đối với vần trắc và ngược lại; đối về loại, hai chữ phải cùng một loại, thực tự (chữ nặng, như trời đất, cây cỏ, nhà cửa, ao vườn…) phải đối với thực tự, hư tự (chữ nhẹ, như thì, là, mà, vậy, ru…) phải đối với hư tự, tức là, danh từ đối với danh từ, tính từ đối với tính từ, trạng từ đối với trạng từ, động từ đối với động từ… Nếu 2 câu mà đối được cả về ý lẫn chữ thì được gọi là đối chỉnh hay đối cân. Điều này đòi hỏi các câu phải theo một khuôn phép nhất định về dùng ý và dùng từ nhưng cũng có những sáng tạo để câu đối không chỉ thể hiện ý mà còn tình, không chỉ thể hiện nghĩa mà còn có dụng ý hoặc thái độ.
![]() |
| Thầy đồ Ngọc Đình , Chủ nhiệm CLB Thư pháp Việt UNESCO tặng chữ |
Các câu đối có nội dung phản ánh cảnh sắc, tình cảm và các mong mỏi trong những ngày đầu năm mới. Những câu như:
Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ/ Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh
Hay: Đuốc ngất trời một cây nêu tối bữa ba mươi, ri cũng tết/ Vang đất đùng ba tiếng pháo rạng ngày mồng một, rứa là Xuân
Hoặc: Giao thừa hái lộc, cung kính ông bà, rượu rót đôi ly, nghe lời chúc/ Mồng một đơm hoa, nhớ ơn cha mẹ, trà dâng ba chén, nhận lì xì
Hay: Tết đến, rượu ngon đưa mấy chén/ Xuân về, bút mới thử vài trang (Nguyễn Khuyến)…
Câu đối Tết đã thể hiện phong tục, quang cảnh của dịp tết với thói quen đón Tết của dân ta thế nào, ngày Tết có những gì, người ta ăn Tết ra sao…
Còn những câu như:
Chúc Tết đến trăm điều như ý/ Mừng xuân sang vạn sự thành công.
Tết đến gia đình vui sum họp/ Xuân về con cháu hưởng bình an.
Đất nước phồn vinh câu chúc Tết/ Gia đình hòa thuận thiệp mừng xuân…
Những câu đối này thể hiện mong muốn trong dịp Tết đến Xuân về, bản thân, gia đình được mạnh khỏe, hạnh phúc, bình an, người với người sống chan hòa, nhân ái và đất nước được phồn vinh, thái bình.
Các câu đối trong dịp Tết còn dặn dò, nhắc nhở nhau những điều tốt đẹp.
Xuân sang cội phúc sinh nhành lộc/ Tết về cây đức trổ thêm hoa.
Sắc xuân tô thắm lòng nhân ái/ Hương Tết đượm nồng nghĩa vị tha.
Ơn nuôi dưỡng sâu tựa biển Đông/ Nghĩa sanh thành cao như non Thái.
Cây sinh ngàn nhánh do từ gốc/ Nước chảy muôn nơi bởi có nguồn…
Đó là lòng hiếu kính với cha mẹ ông bà, là những người trực tiếp sinh thành, dưỡng dục, nhớ ơn nguồn cội, sống yêu thương, chan hòa, vị tha nhau, không tranh giành, ganh ghét, đố kỵ nhau.
Nhiều năm nay, còn có thêm những câu đối mừng Xuân mừng Đảng, bởi Đảng ra đời vào mùa Xuân năm Canh Ngọ (1930), chính Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta giành được những thắng lợi vĩ đại, đưa đất nước ta bước vào những mùa xuân mới huy hoàng, rực rỡ, tiến tới một mùa xuân của nhân loại, là chủ nghĩa cộng sản. Có thể kể đến những câu như:
Đảng vững Dân tin, 90 tuổi thanh xuân, cơ đồ lưu vạn thuở/ Nhà an Nước thịnh, 4.000 năm văn hiến vững ngàn thu;
Mọi nhà nỗ lực sản xuất kinh doanh, hết sức kiệm cần, hạnh phúc gia đình bừng lộc Tết/ Cả nước đồng tâm làm giàu chính đáng, hăng say lao động, niềm vui xã hội tỏa hương Xuân;
Tư tưởng Người tỏa sáng nghĩa nhân, đưa dân tộc qua đêm đen nô lệ/ Đường lối Đảng chói ngời chân lý, dắt giống nòi đến bờ bến vinh quang; …
Tuy chịu ảnh hưởng của văn học nước ngoài nhưng thể loại câu đối ở Việt Nam có sự sáng tạo đặc sắc để thể hiện cảnh, ý, tình, tư tưởng… rất sâu sắc trong 2 câu ngắn gọn, chỉ vài chục chữ. Trong đời sống hiện đại, câu đối vẫn rất được ưa chuộng, đặc biệt trong những ngày Xuân vui tươi, đầy ý nghĩa của cả đất trời, của đất nước, của xã hội, của lòng người!
Tin liên quan
Bàn thờ gia tiên - Chốn linh thiêng trong ngôi nhà ngày Tết
20:39 | 07/02/2024 Văn hóa - Xã hội
Phong tục Tết Nguyên đán của người Việt
09:32 | 31/01/2024 Văn hóa - Xã hội
Tin mới hơn
Đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy khi trang trí đèn điện, dựng cây nêu trong dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026
08:52 | 25/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Người dân Gia Lai vui mừng đón nhà mới “Chiến dịch Quang Trung” do Công an xây dựng
19:55 | 24/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Hội Cựu chiến binh xã Đào Xá hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao
16:56 | 24/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Quần thể Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO vinh danh Di sản Văn hóa Thế giới
10:30 | 23/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Khi người trẻ đánh thức di sản múa rối qua những trải nghiệm mới mẻ
08:30 | 23/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy trong dịp lễ Giáng sinh
12:34 | 22/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Tin khác
Cựu chiến binh thương binh Đàm Văn Đức sáng mãi phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ
08:42 | 19/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Công an tỉnh Gia Lai tô thắm hình ảnh người chiến sĩ vì Nhân dân phục vụ
08:40 | 19/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai trí tuệ, bản lĩnh và trách nhiệm trước Nhân dân
18:23 | 18/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Xây nhà “thần tốc” “Chiến dịch Quang Trung” giúp người dân có nhà mới đón Tết
09:28 | 16/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Ký sự về nguồn ở Kroong – giữa đại ngàn, lịch sử tên trách nhiệm
15:49 | 15/12/2025 Văn hóa - Xã hội
“RốiGenz!”: Khi nghệ thuật rối nước Việt Nam hóa thân thành trò chơi Gen Z
13:02 | 15/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Cụ bà 91 tuổi gắn bó với nghề thợ may nuôi dạy con thành đạt
15:59 | 13/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Xã Hương Sơn (Hà Nội): Xây dựng Chùa Hương “Sáng - xanh - sạch - đẹp - văn minh”
17:21 | 09/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Phát động cuộc thi sáng tác ca khúc “Việt Nam - Cuba: Vang mãi bài ca Hữu nghị”
10:56 | 08/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Bệnh viện Y dược cổ truyền tỉnh Thanh Hóa hướng tới sự hài lòng của người bệnh
10:55 | 08/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Tạp chí Làng nghề Việt Nam kết nối 300 suất quà của kiều bào Mỹ đến với bà con vùng lũ Bình Định
10:54 | 08/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Giữ lại mái đình thiêng Ngọc Thạnh trong ký ức cộng đồng làng quê Việt
10:07 | 03/12/2025 Văn hóa - Xã hội
LuxurySilk phát triển sản phẩm đa dạng với nhiều chất liệu cao cấp
09:00 | 03/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai xây dựng khu tái định cư an toàn cho người dân vùng ngập sâu trong bão lũ
10:02 | 01/12/2025 Văn hóa - Xã hội
Hà Nội ban hành Quy chế xét tặng danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú” năm 2025
13:37 | 29/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Xóa đói, giảm nghèo từ thực tiễn: nhìn từ công tác rà soát hộ nghèo ở xã Đức Lương
14:16 Nông thôn mới
Rà soát hộ nghèo – nền tảng cho giảm nghèo bền vững ở xã Đức Lương
14:15 Nông thôn mới
Gốm Phù Lãng nâng tầm giá trị truyền thống qua sản phẩm OCOP
14:14 Làng nghề, nghệ nhân
Nam Thành xây dựng nông thôn mới từ thay đổi nhận thức pháp luật của người dân
08:53 Nông thôn mới
Xã Tây Hồ quyết tâm hoàn thành các mục tiêu kinh tế xã hội
08:52 Nông thôn mới


