Câu đối đỏ ngày Tết
Tại Việt Nam, những câu thơ đối vần, đối nghĩa sẽ được viết lên những tờ giấy màu hồng, màu đỏ với quan niệm màu đỏ là tượng trưng cho sự may mắn, cát tường, biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, xua đi những điều xấu xa. Những câu đối này được viết bằng mực tàu như một lời cầu chúc ý nghĩa nhất mà người "xin chữ" muốn dành tặng cho bạn bè, người thân.
![]() |
Cuộc sống hiện đại tuy có nhiều thay đổi nhưng những nét hay, nét đẹp trong văn hóa ngày Tết vẫn được gìn giữ và phát huy. Ở những “phố ông đồ” hay ở các gian hàng của các “ông đồ hiện đại”, nô nức người mua chữ gửi gắm nhiều tâm sự, nỗi lòng, những ước nguyện trong năm mới vào trong câu thơ, chữ viết.
Câu đối là một loại văn thuộc biền văn (“biền” nghĩa đen là hai con ngựa đi song song nhau), là loại văn không có vần nhưng có đối, vốn thường thấy trong các thể cổ như chiếu, hịch, cáo, văn sách, kinh nghĩa (lối hát cổ)… Đối là 2 chữ, câu, hoặc đoạn văn đi sóng đôi với nhau cân xứng cả về ý lẫn lời. Yêu cầu về đối thì có đối ý (hai ý tưởng cân xứng nhau) và đối chữ. Trong đối chữ phải có đối về thanh của chữ và đối về loại của chữ; về thanh, vần bằng đối với vần trắc và ngược lại; đối về loại, hai chữ phải cùng một loại, thực tự (chữ nặng, như trời đất, cây cỏ, nhà cửa, ao vườn…) phải đối với thực tự, hư tự (chữ nhẹ, như thì, là, mà, vậy, ru…) phải đối với hư tự, tức là, danh từ đối với danh từ, tính từ đối với tính từ, trạng từ đối với trạng từ, động từ đối với động từ… Nếu 2 câu mà đối được cả về ý lẫn chữ thì được gọi là đối chỉnh hay đối cân. Điều này đòi hỏi các câu phải theo một khuôn phép nhất định về dùng ý và dùng từ nhưng cũng có những sáng tạo để câu đối không chỉ thể hiện ý mà còn tình, không chỉ thể hiện nghĩa mà còn có dụng ý hoặc thái độ.
![]() |
| Thầy đồ Ngọc Đình , Chủ nhiệm CLB Thư pháp Việt UNESCO tặng chữ |
Các câu đối có nội dung phản ánh cảnh sắc, tình cảm và các mong mỏi trong những ngày đầu năm mới. Những câu như:
Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ/ Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh
Hay: Đuốc ngất trời một cây nêu tối bữa ba mươi, ri cũng tết/ Vang đất đùng ba tiếng pháo rạng ngày mồng một, rứa là Xuân
Hoặc: Giao thừa hái lộc, cung kính ông bà, rượu rót đôi ly, nghe lời chúc/ Mồng một đơm hoa, nhớ ơn cha mẹ, trà dâng ba chén, nhận lì xì
Hay: Tết đến, rượu ngon đưa mấy chén/ Xuân về, bút mới thử vài trang (Nguyễn Khuyến)…
Câu đối Tết đã thể hiện phong tục, quang cảnh của dịp tết với thói quen đón Tết của dân ta thế nào, ngày Tết có những gì, người ta ăn Tết ra sao…
Còn những câu như:
Chúc Tết đến trăm điều như ý/ Mừng xuân sang vạn sự thành công.
Tết đến gia đình vui sum họp/ Xuân về con cháu hưởng bình an.
Đất nước phồn vinh câu chúc Tết/ Gia đình hòa thuận thiệp mừng xuân…
Những câu đối này thể hiện mong muốn trong dịp Tết đến Xuân về, bản thân, gia đình được mạnh khỏe, hạnh phúc, bình an, người với người sống chan hòa, nhân ái và đất nước được phồn vinh, thái bình.
Các câu đối trong dịp Tết còn dặn dò, nhắc nhở nhau những điều tốt đẹp.
Xuân sang cội phúc sinh nhành lộc/ Tết về cây đức trổ thêm hoa.
Sắc xuân tô thắm lòng nhân ái/ Hương Tết đượm nồng nghĩa vị tha.
Ơn nuôi dưỡng sâu tựa biển Đông/ Nghĩa sanh thành cao như non Thái.
Cây sinh ngàn nhánh do từ gốc/ Nước chảy muôn nơi bởi có nguồn…
Đó là lòng hiếu kính với cha mẹ ông bà, là những người trực tiếp sinh thành, dưỡng dục, nhớ ơn nguồn cội, sống yêu thương, chan hòa, vị tha nhau, không tranh giành, ganh ghét, đố kỵ nhau.
Nhiều năm nay, còn có thêm những câu đối mừng Xuân mừng Đảng, bởi Đảng ra đời vào mùa Xuân năm Canh Ngọ (1930), chính Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta giành được những thắng lợi vĩ đại, đưa đất nước ta bước vào những mùa xuân mới huy hoàng, rực rỡ, tiến tới một mùa xuân của nhân loại, là chủ nghĩa cộng sản. Có thể kể đến những câu như:
Đảng vững Dân tin, 90 tuổi thanh xuân, cơ đồ lưu vạn thuở/ Nhà an Nước thịnh, 4.000 năm văn hiến vững ngàn thu;
Mọi nhà nỗ lực sản xuất kinh doanh, hết sức kiệm cần, hạnh phúc gia đình bừng lộc Tết/ Cả nước đồng tâm làm giàu chính đáng, hăng say lao động, niềm vui xã hội tỏa hương Xuân;
Tư tưởng Người tỏa sáng nghĩa nhân, đưa dân tộc qua đêm đen nô lệ/ Đường lối Đảng chói ngời chân lý, dắt giống nòi đến bờ bến vinh quang; …
Tuy chịu ảnh hưởng của văn học nước ngoài nhưng thể loại câu đối ở Việt Nam có sự sáng tạo đặc sắc để thể hiện cảnh, ý, tình, tư tưởng… rất sâu sắc trong 2 câu ngắn gọn, chỉ vài chục chữ. Trong đời sống hiện đại, câu đối vẫn rất được ưa chuộng, đặc biệt trong những ngày Xuân vui tươi, đầy ý nghĩa của cả đất trời, của đất nước, của xã hội, của lòng người!
Tin liên quan
Bàn thờ gia tiên - Chốn linh thiêng trong ngôi nhà ngày Tết
20:39 | 07/02/2024 Văn hóa - Xã hội
Phong tục Tết Nguyên đán của người Việt
09:32 | 31/01/2024 Văn hóa - Xã hội
Tin mới hơn
Tháng 10 nhớ cố “Hoạ sỹ của dân làng” Nguyễn Đức Hạnh
09:21 | 24/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai hợp tác với tỉnh Ratanakiri (Campuchia) tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ
14:06 | 23/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Nấu cỗ xưa và nay - Từ bếp lửa làng quê đến dịch vụ hiện đại
11:04 | 22/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Hỗ trợ các hộ gia đình ở Nghệ An, Điện Biên ổn định cuộc sống, khôi phục sản xuất sau thiên tai
08:29 | 21/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Triển lãm “Về miền đất đỏ” mang dấu ấn nữ họa sĩ ba miền hội tụ tại Gia Lai
08:17 | 21/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Giải đua thuyền Rowing vô địch Châu Á 2025
08:51 | 20/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Tin khác
Ấm áp đêm nhạc thiện nguyện ‘Thắp lửa trái tim", gần 700 triệu đồng được quyên góp để ủng hộ đồng bào vùng cao
16:55 | 19/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Tìm thấy 18 hài cốt liệt sĩ tại Gia Lai, những người con trở về trong lòng đất mẹ
09:58 | 18/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Khai mạc hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc
07:16 | 18/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Pà Thẻn ở Tuyên Quang
09:17 | 15/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai triển khai Chiến lược quốc gia về người cao tuổi hướng tới xã hội thân thiện, toàn diện và nhân văn
19:44 | 13/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Dấu ấn 65 năm tri ân người nữ anh hùng Mai Thị Nương
17:26 | 13/10/2025 Văn hóa - Xã hội
UNESCO tôn vinh văn hóa trà Việt Nam tại Lễ hội Văn hóa Thế giới Hà Nội 2025
23:21 | 11/10/2025 Tin tức
Kỳ 4: Ngọn đèn của Đảng soi sáng thợ mỏ giữa không gian số
15:51 | 10/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Kỳ 3: Xây dựng “sức đề kháng văn hóa” cho công nhân Than Quảng Ninh trong thời đại số
15:40 | 10/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Kỳ 2: Kiến tạo “miễn dịch số” từ giảng đường đến hầm lò
15:32 | 10/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Tăng sức đề kháng cho công nhân ngành Than Quảng Ninh trước mặt trái của mạng xã hội
15:17 | 10/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai hỗ trợ 10 tỷ đồng và cử đoàn bác sĩ lên đường cứu trợ vùng lũ các tỉnh miền Bắc
13:17 | 10/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý nét văn hóa làng biển hòa nhịp cùng du lịch và nông thôn mới
22:01 | 08/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Phế tích tháp Phú Ân quần thể kiến trúc Champa quy mô lớn tại Gia Lai
22:03 | 04/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Hải Phòng Khai mạc tuần du lịch và xúc tiến thương mại tại đền Kiếp Bạc
11:17 | 04/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Nhớ mùa đay quê tôi
10:47 Làng nghề, nghệ nhân
Tôn vinh “báu vật nhân văn sống” trong văn hóa dân gian
10:46 Tin tức
Bắc Ninh hồi sinh làng nghề xanh sau những năm tháng ô nhiễm
09:22 Môi trường
Tháng 10 nhớ cố “Hoạ sỹ của dân làng” Nguyễn Đức Hạnh
09:21 Văn hóa - Xã hội
Tuần lễ Nông sản Việt 2025 tổ chức tại Hà Nội
09:21 Tin tức


