Câu đối đỏ ngày Tết
Tại Việt Nam, những câu thơ đối vần, đối nghĩa sẽ được viết lên những tờ giấy màu hồng, màu đỏ với quan niệm màu đỏ là tượng trưng cho sự may mắn, cát tường, biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, xua đi những điều xấu xa. Những câu đối này được viết bằng mực tàu như một lời cầu chúc ý nghĩa nhất mà người "xin chữ" muốn dành tặng cho bạn bè, người thân.
![]() |
Cuộc sống hiện đại tuy có nhiều thay đổi nhưng những nét hay, nét đẹp trong văn hóa ngày Tết vẫn được gìn giữ và phát huy. Ở những “phố ông đồ” hay ở các gian hàng của các “ông đồ hiện đại”, nô nức người mua chữ gửi gắm nhiều tâm sự, nỗi lòng, những ước nguyện trong năm mới vào trong câu thơ, chữ viết.
Câu đối là một loại văn thuộc biền văn (“biền” nghĩa đen là hai con ngựa đi song song nhau), là loại văn không có vần nhưng có đối, vốn thường thấy trong các thể cổ như chiếu, hịch, cáo, văn sách, kinh nghĩa (lối hát cổ)… Đối là 2 chữ, câu, hoặc đoạn văn đi sóng đôi với nhau cân xứng cả về ý lẫn lời. Yêu cầu về đối thì có đối ý (hai ý tưởng cân xứng nhau) và đối chữ. Trong đối chữ phải có đối về thanh của chữ và đối về loại của chữ; về thanh, vần bằng đối với vần trắc và ngược lại; đối về loại, hai chữ phải cùng một loại, thực tự (chữ nặng, như trời đất, cây cỏ, nhà cửa, ao vườn…) phải đối với thực tự, hư tự (chữ nhẹ, như thì, là, mà, vậy, ru…) phải đối với hư tự, tức là, danh từ đối với danh từ, tính từ đối với tính từ, trạng từ đối với trạng từ, động từ đối với động từ… Nếu 2 câu mà đối được cả về ý lẫn chữ thì được gọi là đối chỉnh hay đối cân. Điều này đòi hỏi các câu phải theo một khuôn phép nhất định về dùng ý và dùng từ nhưng cũng có những sáng tạo để câu đối không chỉ thể hiện ý mà còn tình, không chỉ thể hiện nghĩa mà còn có dụng ý hoặc thái độ.
![]() |
| Thầy đồ Ngọc Đình , Chủ nhiệm CLB Thư pháp Việt UNESCO tặng chữ |
Các câu đối có nội dung phản ánh cảnh sắc, tình cảm và các mong mỏi trong những ngày đầu năm mới. Những câu như:
Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ/ Cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh
Hay: Đuốc ngất trời một cây nêu tối bữa ba mươi, ri cũng tết/ Vang đất đùng ba tiếng pháo rạng ngày mồng một, rứa là Xuân
Hoặc: Giao thừa hái lộc, cung kính ông bà, rượu rót đôi ly, nghe lời chúc/ Mồng một đơm hoa, nhớ ơn cha mẹ, trà dâng ba chén, nhận lì xì
Hay: Tết đến, rượu ngon đưa mấy chén/ Xuân về, bút mới thử vài trang (Nguyễn Khuyến)…
Câu đối Tết đã thể hiện phong tục, quang cảnh của dịp tết với thói quen đón Tết của dân ta thế nào, ngày Tết có những gì, người ta ăn Tết ra sao…
Còn những câu như:
Chúc Tết đến trăm điều như ý/ Mừng xuân sang vạn sự thành công.
Tết đến gia đình vui sum họp/ Xuân về con cháu hưởng bình an.
Đất nước phồn vinh câu chúc Tết/ Gia đình hòa thuận thiệp mừng xuân…
Những câu đối này thể hiện mong muốn trong dịp Tết đến Xuân về, bản thân, gia đình được mạnh khỏe, hạnh phúc, bình an, người với người sống chan hòa, nhân ái và đất nước được phồn vinh, thái bình.
Các câu đối trong dịp Tết còn dặn dò, nhắc nhở nhau những điều tốt đẹp.
Xuân sang cội phúc sinh nhành lộc/ Tết về cây đức trổ thêm hoa.
Sắc xuân tô thắm lòng nhân ái/ Hương Tết đượm nồng nghĩa vị tha.
Ơn nuôi dưỡng sâu tựa biển Đông/ Nghĩa sanh thành cao như non Thái.
Cây sinh ngàn nhánh do từ gốc/ Nước chảy muôn nơi bởi có nguồn…
Đó là lòng hiếu kính với cha mẹ ông bà, là những người trực tiếp sinh thành, dưỡng dục, nhớ ơn nguồn cội, sống yêu thương, chan hòa, vị tha nhau, không tranh giành, ganh ghét, đố kỵ nhau.
Nhiều năm nay, còn có thêm những câu đối mừng Xuân mừng Đảng, bởi Đảng ra đời vào mùa Xuân năm Canh Ngọ (1930), chính Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta giành được những thắng lợi vĩ đại, đưa đất nước ta bước vào những mùa xuân mới huy hoàng, rực rỡ, tiến tới một mùa xuân của nhân loại, là chủ nghĩa cộng sản. Có thể kể đến những câu như:
Đảng vững Dân tin, 90 tuổi thanh xuân, cơ đồ lưu vạn thuở/ Nhà an Nước thịnh, 4.000 năm văn hiến vững ngàn thu;
Mọi nhà nỗ lực sản xuất kinh doanh, hết sức kiệm cần, hạnh phúc gia đình bừng lộc Tết/ Cả nước đồng tâm làm giàu chính đáng, hăng say lao động, niềm vui xã hội tỏa hương Xuân;
Tư tưởng Người tỏa sáng nghĩa nhân, đưa dân tộc qua đêm đen nô lệ/ Đường lối Đảng chói ngời chân lý, dắt giống nòi đến bờ bến vinh quang; …
Tuy chịu ảnh hưởng của văn học nước ngoài nhưng thể loại câu đối ở Việt Nam có sự sáng tạo đặc sắc để thể hiện cảnh, ý, tình, tư tưởng… rất sâu sắc trong 2 câu ngắn gọn, chỉ vài chục chữ. Trong đời sống hiện đại, câu đối vẫn rất được ưa chuộng, đặc biệt trong những ngày Xuân vui tươi, đầy ý nghĩa của cả đất trời, của đất nước, của xã hội, của lòng người!
Tin liên quan
Bàn thờ gia tiên - Chốn linh thiêng trong ngôi nhà ngày Tết
20:39 | 07/02/2024 Văn hóa - Xã hội
Phong tục Tết Nguyên đán của người Việt
09:32 | 31/01/2024 Văn hóa - Xã hội
Tin mới hơn
Gia Lai không để người dân đói rét và tình người ánh lên như những tia nắng trong mưa lũ
09:18 | 21/11/2025 Tin tức
Trường Tiểu học Nga Thái Giữ vững danh hiệu trường chuẩn Quốc gia mức độ 2
09:15 | 21/11/2025 Tin tức
Trường mầm non Nga Tiến - Nơi lan tỏa sự yêu thương
09:15 | 21/11/2025 Tin tức
Gia Lai: Xuất quân tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ hy sinh tại Campuchia
15:53 | 19/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Âm vang Plei Me bản hùng ca bất tử giữa đại ngàn Tây Nguyên
10:04 | 19/11/2025 Tin tức
Hà Tĩnh có thêm chính sách cho vùng khó khăn và đồng bào dân tộc thiểu số
16:32 | 18/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Tin khác
Gia Lai: Thầy cô giáo mang ánh sáng tri thức về làng xa Canh Tiến qua bài giảng điện tử
10:21 | 17/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Gần 89 tỷ đồng ủng hộ Nhân dân tỉnh Gia Lai khắc phục hậu quả cơn bão số 13
23:17 | 13/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Trường THCS Thụy Sơn Vượt khó vươn lên trong giáo dục và đào tạo
10:10 | 13/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Tự hào về mái trường THPT Bất Bạt 60 năm xây dựng và trưởng thành
10:10 | 13/11/2025 Tin tức
Hội Chữ thập đỏ tỉnh Gia Lai nhìn lại chặng đường 5 năm chung sức vì nhân đạo
18:57 | 12/11/2025 Tin tức
Ngư dân Hà Tĩnh trúng đậm ghẹ biển sau mưa lũ
10:18 | 12/11/2025 Tin tức
Gia Lai nặng lòng tri ân đưa 18 hài cốt anh hùng liệt sĩ về đất mẹ Tây Nguyên
10:18 | 12/11/2025 Tin tức
Trường THCS Thụy Sơn (Hưng Yên): Vượt khó để vươn lên trong giáo dục và đào tạo
13:29 | 11/11/2025 Tin tức
Nơi những phận người trắng tay sau bão số 13 và mệnh lệnh vì dân từ Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng
09:30 | 10/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Trường THCS Nguyễn Trường Tộ tổ chức Hội nghị cán bộ, viên chức và người lao động năm học 2025 – 2026 thành công
10:08 | 09/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Người truyền cảm hứng gắn kết cội nguồn, lan toả sức mạnh cộng đồng doanh nhân
10:07 | 09/11/2025 Tin tức
Trường THCS Thụy Liên - 60 năm xây dựng và trưởng thành
09:46 | 09/11/2025 Tin tức
Trường mầm non Nga An Điểm sáng trong phong trào chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ
10:06 | 08/11/2025 Tin tức
Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III: Tiếp nhận tài liệu quý của hai nhạc sĩ An Thuyên và Võ Vang
20:01 | 07/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Về Hợp Thành trải nghiệm hương cốm mới
16:03 | 05/11/2025 Văn hóa - Xã hội
Sơn Đồng mở rộng hợp tác quốc tế trong hành trình giữ gìn nghề truyền thống
17:53 Emagazine
Thanh Oai – Điểm hẹn quảng bá thương hiệu OCOP và làng nghề Thủ đô
14:12 Tin tức
TP.HCM công bố chương trình kết nối cung cầu lớn nhất từ trước đến nay
09:44 Tin tức
Chuyên Mỹ: Vùng đất của những bàn tay giữ lửa nghề truyền thống
09:44 Tin tức
Gia Lai không để người dân đói rét và tình người ánh lên như những tia nắng trong mưa lũ
09:18 Tin tức


