Rằm tháng Giêng có ý nghĩa thế nào?

Người dân đi chùa cầu an, cầu may mắn trong năm mới.(Ảnh: Internet)
Về nguồn gốc của Rằm tháng Giêng - Tết Nguyên Tiêu, dân gian có nhiều giải thích. Có truyền thuyết cho rằng, Tết Nguyên Tiêu bắt nguồn từ việc đồng áng trong dân gian. Sau ngày Rằm tháng Giêng hàng năm, công việc cày bừa của vụ chiêm sẽ bắt đầu, bà con nông dân ở các nơi đều khẩn trương chuẩn bị cho công việc đồng áng. Trước khi xuống đồng, họ làm lễ để tỏ lòng nhớ ơn tổ tiên, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Lại có ý kiến cho rằng, Rằm tháng Giêng bắt nguồn từ hoạt động của Phật giáo, vào ngày này chư Tăng tập trung đông đủ để nghe Phật thuyết Pháp. Những người theo đạo Phật dùng ngày này để tưởng nhớ đức Phật... Nhiều người tin rằng đây là đêm Phật giáng lâm nên rằm tháng Giêng thường là dịp người người đi chùa cầu an, cầu may, cúng sao giải hạn…
Việc cúng lễ trong ngày này phần lớn được tổ chức tại chùa, vì ngày rằm tháng giêng còn là ngày vía của Phật tổ. Vào ngày này, người Việt thường đi chùa lễ Phật để cầu mong quanh năm an lành cho bản thân và gia đình. Hoặc cũng có gia đình Việt Nam tụ tập ở nhà trưởng họ hay nhà thờ họ.
Trước đây, lễ rằm tháng Giêng còn thường gọi là Tết muộn bởi những gia đình khá giả tiếp tục ăn Tết và chơi mai, đào nở muộn; những người đi làm ăn xa ở lại qua ngày rằm tháng Giêng mới lên đường,... Vì vậy, từ lâu trong tâm thức người Việt, rằm tháng Giêng đã có ý nghĩa không khác gì ngày Tết Nguyên đán.
Cùng với rằm tháng Giêng, còn có rằm tháng Bảy là Tết Trung Nguyên và rằm tháng Mười là Tết Hạ Nguyên là những ngày rằm quan trọng nhất của người Việt Nam.
Ý nghĩa ngày tết Nguyên tiêu
Tết Nguyên tiêu nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới, “Nguyên” nghĩa là thứ nhất, “Tiêu” nghĩa là đêm. Ngoài ra tết Nguyên tiêu còn được gọi là tết Thượng nguyên để phân biệt với tết Trung nguyên (Rằm tháng Bảy) và tết Hạ nguyên (Rằm tháng Mười).
Tết Nguyên tiêu là một ngày lễ quan trọng với người theo Phật giáo. Do đó, dân gian có câu nói: “Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng” hay “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”.
Vào ngày lễ này, mỗi gia đình thường sẽ bày một mâm cỗ cúng để thể hiện lòng thành kính và biết ơn của con cháu đối với Phật, ông bà tổ tiên, cầu mong năm mới an lành, nhiều tài lộc.
Tùy vào điều kiện kinh tế và phong tục tập quán mà mỗi vùng miền sẽ có cách thể hiện mâm cỗ khác nhau. Tuy nhiên, dù ít hay nhiều thì đều chung mục đích tỏ lòng thành kính với Phật và tổ tiên của mình.
Gia Hân TH
Tin liên quan
Tin mới hơn
Tháng 10 nhớ cố “Hoạ sỹ của dân làng” Nguyễn Đức Hạnh
09:21 | 24/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai hợp tác với tỉnh Ratanakiri (Campuchia) tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ
14:06 | 23/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Nấu cỗ xưa và nay - Từ bếp lửa làng quê đến dịch vụ hiện đại
11:04 | 22/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Hỗ trợ các hộ gia đình ở Nghệ An, Điện Biên ổn định cuộc sống, khôi phục sản xuất sau thiên tai
08:29 | 21/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Triển lãm “Về miền đất đỏ” mang dấu ấn nữ họa sĩ ba miền hội tụ tại Gia Lai
08:17 | 21/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Giải đua thuyền Rowing vô địch Châu Á 2025
08:51 | 20/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Tin khác
Ấm áp đêm nhạc thiện nguyện ‘Thắp lửa trái tim", gần 700 triệu đồng được quyên góp để ủng hộ đồng bào vùng cao
16:55 | 19/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Tìm thấy 18 hài cốt liệt sĩ tại Gia Lai, những người con trở về trong lòng đất mẹ
09:58 | 18/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Khai mạc hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc
07:16 | 18/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Pà Thẻn ở Tuyên Quang
09:17 | 15/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai triển khai Chiến lược quốc gia về người cao tuổi hướng tới xã hội thân thiện, toàn diện và nhân văn
19:44 | 13/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Dấu ấn 65 năm tri ân người nữ anh hùng Mai Thị Nương
17:26 | 13/10/2025 Văn hóa - Xã hội
UNESCO tôn vinh văn hóa trà Việt Nam tại Lễ hội Văn hóa Thế giới Hà Nội 2025
23:21 | 11/10/2025 Tin tức
Kỳ 4: Ngọn đèn của Đảng soi sáng thợ mỏ giữa không gian số
15:51 | 10/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Kỳ 3: Xây dựng “sức đề kháng văn hóa” cho công nhân Than Quảng Ninh trong thời đại số
15:40 | 10/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Kỳ 2: Kiến tạo “miễn dịch số” từ giảng đường đến hầm lò
15:32 | 10/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Tăng sức đề kháng cho công nhân ngành Than Quảng Ninh trước mặt trái của mạng xã hội
15:17 | 10/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai hỗ trợ 10 tỷ đồng và cử đoàn bác sĩ lên đường cứu trợ vùng lũ các tỉnh miền Bắc
13:17 | 10/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý nét văn hóa làng biển hòa nhịp cùng du lịch và nông thôn mới
22:01 | 08/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Phế tích tháp Phú Ân quần thể kiến trúc Champa quy mô lớn tại Gia Lai
22:03 | 04/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Hải Phòng Khai mạc tuần du lịch và xúc tiến thương mại tại đền Kiếp Bạc
11:17 | 04/10/2025 Văn hóa - Xã hội
Hiệp định EVFTA – Cầu nối đưa sản phẩm làng nghề Hà Nội ra thế giới
08:59 Làng nghề, nghệ nhân
Thương mại điện tử đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ
08:57 Kinh tế
Hội chợ Triển lãm hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Nam – Tây Ninh năm 2025
08:52 Khuyến công
Hội nghị khuyến công các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc lần thứ XIX năm 2025
08:51 Khuyến công
Phú Thọ chung sức xây dựng nông thôn mới hiện đại, đậm đà bản sắc
08:51 Nông thôn mới
