Ninh Bình: Kỳ Phú nỗ lực đạt chuẩn nông thôn mới

Với diện tích tự nhiên gần 4.500 ha, xã Kỳ Phú có 6.064 nhân khẩu, trong đó 4.810 nhân khẩu (1.349 hộ)  là đồng bào dân tộc Mường, chiếm 79,1%. Địa phương đất rộng, người thưa, Kỳ Phú xuất phát từ một xã đặc biệt khó khăn, cơ cấu lao động nông nghiệp chiếm tỷ lệ cao, sản xuất phụ thuộc điều kiện tự nhiên nên khi mới bắt đầu thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) năm 2010,  xã vùng cao mới đạt có 7/19 tiêu chí NTM. 

Nhiều tiêu chí, như: cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ cần được đầu tư nâng cấp, xây dựng nhiều về: trường học, trạm y tế, nhà văn hóa xã, nhà văn hóa bản, các tuyến đường giao thông trục liên xã, liên bản, đường bản, đường nội đồng, còn nhiều khó khăn, tỷ lệ đạt chuẩn thấp. 
 
Cùng với đó, người dân còn giữ một số tập quán, phong tục cũ nên đã ảnh hưởng đến phát triển sản xuất kinh tế và đời sống xã hội. Nhưng bù lại, địa phương có truyền thống lịch sử, văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc Mường, luôn tin tưởng vào đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nên khi bước vào triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, phẩm chất đoàn kết, năng động, sáng tạo, cần cù, chịu khó đã được khơi dậy, phát huy từ cán bộ đến đồng bào thôn bản.

Chủ tịch UBND xã Kỳ Phú Bùi Văn Thủy kể: Những ngày tháng đầu thực hiện Chương trình xây dựng NTM, Ban chỉ đạo xã chú trọng công tác tuyên truyền nội dung, mục đích, ý nghĩa của việc "Toàn dân chung sức xây dựng NTM". 

Cùng với đó, Ban chỉ đạo xã kiện toàn nhân sự, cử cán bộ tham gia các lớp tập huấn của tỉnh, huyện nâng cao kiến thức, kỹ năng quản lý, tổ chức thực hiện và giám sát tại cộng đồng, phát huy vai trò người dân là chủ thể trong xây dựng NTM. Nhờ đó, nâng cao năng lực hiệu quả công việc cán bộ cơ sở, đồng thời phá tan tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của Nhà nước còn đeo bám ở một số người dân.

Ban chỉ đạo xây dựng NTM của xã phối hợp với các tổ chức đoàn thể lồng ghép nhiều chương trình ở địa phương, như cuộc vận động "xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch", phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư", phong trào "Toàn dân bảo vệ ANTQ gắn với xây dựng NTM"… tạo động lực mạnh mẽ đưa phong trào thi đua "Toàn dân chung sức xây dựng NTM" đến mọi tổ chức đoàn thể quần chúng và nhân dân.

Sau hơn 10 năm triển khai thực hiện Chương trình, đến nay Kỳ Phú huy động nguồn lực xây dựng NTM đạt trên 300 tỷ đồng, trong đó nguồn kinh phí nhân dân tự đầu tư, xây dựng, chỉnh trang nhà ở và đóng góp đạt 85,5 tỷ đồng, chiếm gần 29% nguồn lực thực hiện.

Cùng với sự quan tâm hỗ trợ của Nhà nước,  các doanh nghiệp và sự tham gia tích cực của nhân dân, sau 10 năm, Kỳ Phú đã thực hiện được 78 km đường bê tông (kinh phí ước 123 tỷ đồng), trong đó nâng cấp 219 tuyến đường giao nhánh nhóm ngõ xóm, tuyên truyền vận động 237 hộ gia đình hiến 61 nghìn m2 đất, tháo dỡ tường rào, các công trình gia đình và huy động được 2.612 ngày công làm đường giao thông. 

Thống kê cho thấy, bình quân mức đóng góp khoảng 1,5 triệu đồng/khẩu để xây dựng các tuyến đường ở địa bàn. Tỷ lệ đường xã, đường trục bản và đường liên thôn, bản được nhựa hóa hoặc bê tông hóa đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện quanh năm (đạt 100%) và đường ngõ, xóm sạch được bê tông, cứng hóa và không lầy lội vào mùa mưa (đạt 85%). 

Cùng với đó, Kỳ Phú tập trung xây dựng nhiều tuyến công trình thủy lợi: kênh mương, trạm bơm đáp ứng yêu cầu tưới tiêu cho 852 ha đất sản xuất nông nghiệp và phòng chống thiên tai tại chỗ.

Phát huy tiềm năng diện tích đất nông - lâm nghiệp là chủ yếu, Kỳ Phú thực hiện triển khai lập quy hoạch sản xuất, chọn lựa vùng chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con nuôi đặc sản phù hợp với đặc điểm, tiềm năng của địa phương. 

Tạo điều kiện, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư trên địa bàn xã, phát triển mạnh kinh tế theo hướng xây dựng, thương mại, dịch vụ, du lịch, các mô hình phát triển kinh tế gia trại mang lại hiệu quả kinh tế cao.  Đến nay, Kỳ Phú có đã có mô hình phát triển kinh tế con nuôi đặc sản,  mô hình sản xuất lúa nếp đặc sản, dự án trồng cây dược liệu dưới tán cây bùi Kỳ Lão ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm, mô hình xen canh tại các bản: Sau, Ao, Cả. 

Toàn xã hiện có 17 gia trại đạt giá trị sản lượng bình quân 200 triệu đồng gia trại/năm. Chăn nuôi con đặc hữu cũng phát triển nhanh, với khoảng 3.340 con trâu, bò; 2.200 con dê và hươu; 2.500 con lợn, gần 1500 đàn ong mật và trên 21.000 gia cầm mang lại tổng giá trị kinh tế ước đạt 23 tỷ đồng/năm.  

HTX nông nghiệp Kỳ Phú tổ chức hoạt động có hiệu quả các khâu dịch vụ, như thủy lợi, vật tư nông nghiệp, dịch vụ, mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, góp phần đưa năng suất, giá trị kinh tế nông nghiệp cho đồng bào.  

Kết quả rà soát, đánh giá thu nhập năm 2020, thu nhập bình quân đầu người ở Kỳ Phú đã đạt trên 50 triệu đồng/năm, (tăng 38,2 triệu đồng so với năm 2010). Tổng số hộ nghèo giảm xuống 2,41 % (còn 42 hộ). Trên địa bàn xã không có nhà tạm, nhà dột nát, với tỷ lệ hộ có nhà ở đạt tiêu chuẩn theo quy định đạt trên 90%.

Cuối tháng 7 vừa qua, Tổ thẩm định đạt tiêu chí xã NTM của tỉnh và huyện Nho Quan đánh giá: Kỳ Phú xuất phát từ một xã đặc biệt khó khăn, cơ cấu lao động nông nghiệp chiếm tỷ lệ cao, sản xuất phụ thuộc điều kiện tự nhiên, đến nay xã đã hoàn thành 19/19 tiêu chí (tăng 12 tiêu chí so với năm 2010). 

Đặc biệt, Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện phối hợp  với địa phương triển khai thực hiện lấy ý kiến của người dân về kết quả xây dựng NTM, với tỷ lệ người dân hài lòng các chỉ tiêu  đạt trên 98%.

Phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ xây dựng đạt chuẩn xã NTM trong năm 2021, thời điểm này, Ban chỉ đạo xây dựng NTM xã Kỳ Phú đang tiếp tục rà soát, hoàn thiện các tiêu chí còn lại. Diện mạo của nông thôn miền núi Kỳ Phú đang thay đổi từng ngày, đời sống vật chất và tinh thần cũng dần được nâng cao, an ninh trật tự xã hội được ổn định, giữ vững.