Cốm nổ mùa đông
Quê tôi có tục lấy tên con đầu để gọi thay cho tên cha mẹ. Đôi lần tôi thắc mắc bà tôi chỉ cười bảo vì người ta thấy cháu ở phố về nên gọi thay mẹ. Nhưng không phải, sau này tôi mới biết cách gọi này thể hiện sự gắn kết tình cảm trong gia đình giữa cha mẹ và con cái như một sự tiếp nối thế hệ nên khi nghe gọi đến tên mẹ tôi là tôi biết ngay người ta đang gọi bà tôi đi cùng.
![]() |
Tôi nhớ những ngày đông giá hay sát tết, để chuẩn bị đồ kẹo bánh tết cho con cháu là bà tôi lại ưu tiên đi nổ cốm đầu tiên. Đồ đi nổ bà thường chọn rất kỹ từ thứ gạo thơm cất dành cho ngày tết, lường vào mấy lon sữa bò rồi tất tả đi theo hướng người vừa gọi với. Chỉ chờ lúc đó, tôi vùng chăn, men theo con đường tắt qua nương nhà hàng xóm chạy ra. Đám trẻ con đã đứng đu đầy ngoài xưởng nổ.
Xưởng nổ của chú Dũng nằm ngay cuối làng. Nói xưởng vậy thôi nhưng chả có biển hiệu gì sất, nhìn vào chỉ thấy đám người ngồi la liệt giữa hàng thúng mủng quanh bếp lửa hồng chờ đến lượt, chuyện trò rôm rả.
Chú Dũng đang quay tay quả nổ được đặt trên bếp lửa, mồ hôi vã ra như tắm. Quả nổ phải được liên tục quay vừa đều vừa nhanh. Công đoạn này đòi hỏi sức khỏe và sự dẻo dai, nhanh nhẹn để cho mỗi hạt gạo đều được nổ đều cho đến khi đồng hồ báo căng là mẻ cốm chuẩn bị ra lò.
![]() |
Tôi vẫn nhớ mãi thời khắc đó, như là một sự thăng hoa, khi chú Dũng rướn người mang quả nổ rời khỏi bếp, đặt vào túi lưới, trong khi chân chú đạp quả nổ thì tay đập lẫy cò trên nắp. Một tiếng nổ “đùng” vang lên là hàng vạn hạt cốm gạo trắng ngần tung bay trong bụng lưới. Trong khi người lớn vẫn đang mải mê chuyện trò rôm rả thì bọn trẻ con lặng người, choáng ngợp với một vẻ đẹp ấn tượng đến không thể tả. Chúng không thể ngờ được rằng những hạt gạo nhỏ xíu, tròn mẩy nằm trong cái ống thổi kia lại có thể xốp nhẹ bay lên như những bông mây.
Thường thì nhà tôi không mấy khi nhờ người ngào đường tại chỗ. Túi cốm nổ to được tôi công kênh đội đầu đưa về nhà. Bà bảo ăn bao nhiêu ngào bấy nhiêu.
Tôi ngồi bên bếp lửa chờ bà tôi ngào cốm trong một cái chảo to có đường và ít gừng thái chỉ đun lên sền sệt. Tôi nhìn bà dùng đôi đũa cả đảo đều tay cho các hạt cốm dính đường thật mịn đều, kết dính vào nhau bằng lớp đường thơm ngọt rồi đổ chảo cốm đã ngào đường ra một cái khuôn bằng gỗ cán đều. Cốm đã cứng lại và nguội bớt, bà lấy dao nem chia nhỏ khối cốm bằng những đường cắt cho miếng cốm cầm vừa tay người ăn. Tôi chờ đợi khoảnh khắc cốm nguội, chừng có vài phút thôi mà thấp thỏm không yên. Vài phút ấy với tôi mà nhớ nhung suốt một đời người.
![]() |
Bây giờ trẻ con ít biết đến nổ cốm, cũng ít biết đến cái lạnh, cái đói trong mùa đông mà thèm một phong bánh nổ âu cũng là lẽ thường nhưng với những người già như chúng tôi đó là một niềm hạnh phúc. Thứ hạnh phúc đơn sơ nhưng vô cùng bền chặt khi cảm nhận vị ngọt thơm của đường, chút nồng nàn của gừng hòa quyện vào cái giòn rụm của hạt cốm thời thơ bé mà sau này lớn lên dẫu đi xa cũng mãi nhớ về.
Tin liên quan

Làng nghề bánh pía Vũng Thơm
09:39 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Trải nghiệm Hà Nội từ thực tế ảo đến ẩm thực, làng nghề
09:40 | 09/06/2025 Tin tức

“Nem chua Liên 36” - Đậm đà hương vị xứ Thanh, say lòng thực khách
09:45 | 23/05/2025 OCOP
Tin mới hơn

“Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam” - Lịch sử gần gũi từ những câu chuyện dân gian
09:18 | 01/07/2025 Văn hóa - Xã hội

Nhà báo, nhạc sĩ, nhà thơ Đinh Văn Bình: “Không có giới hạn nào giữa báo chí, thơ ca và âm nhạc”
09:54 | 28/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hơn 8.000 tình nguyện viên Thủ đô tiếp sức kỳ thi tốt nghiệp THPT
10:19 | 26/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Nhiệm kỳ 2021–2026, HĐND tỉnh Bình Định hoàn thành xuất sắc sứ mệnh vì dân
09:14 | 26/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Kỳ họp cuối của HĐND tỉnh Bình Định, khép lại một giai đoạn, mở ra thời cơ mới
09:15 | 25/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025: Chủ động thích ứng với những điểm mới
10:03 | 23/06/2025 Văn hóa - Xã hội
Tin khác

Bình Định ngày đầu vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền 2 cấp thuận lợi
16:15 | 21/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Trường THCS Nguyễn Trường Tộ liên tục đạt thành tích xuất sắc
10:07 | 18/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Lễ tổng kết và trao giải Cuộc vận động sáng tác văn học nghệ thuật về Nghề báo - Người làm báo Thủ đô và cả nước 2025
10:35 | 17/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Ấn tượng đêm chung kết Hoa hậu và Nam vương siêu mẫu thể hình thế giới 2025
23:09 | 15/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hội Nhà văn Hà Nội: Bàn về sáng tác văn học viết cho trẻ em
15:45 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hội Chữ thập đỏ tỉnh Bình Định cầu nối những tấm lòng nhân ái
15:45 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Nhà báo, Nhà văn Hồ Quang Lợi ra mắt sách “Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút”
15:43 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Gia Lai: Huyện Ia Pa vận động gần 2 tỷ đồng ủng hộ xóa nhà tạm, nhà dột nát
15:43 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Bệnh viện Đa khoa Vân Đình hướng tới sự hài lòng của người bệnh
15:40 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Bình Định: Những ngôi nhà mang giá trị nhân văn
15:39 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Nghệ nhân Nguyễn Văn Lưu: Người khôi phục gốm sứ Chu Đậu từ đáy biển
15:39 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Thơ người làng nghề
15:39 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hội luật gia huyện Ba Vì hoàn thành xuất xắc nhiệm vụ được giao
15:38 | 13/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hải Phòng: Khai mạc Giải bóng đá thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2025
09:19 | 12/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Hải Phòng ra mắt vở múa rối “Bầy chim Thiên Nga”: Lan tỏa thông điệp yêu thương tới trẻ em dịp hè 2025
14:46 | 11/06/2025 Văn hóa - Xã hội

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự lễ công bố Nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh cấp xã
14:33 Tin tức

Nghề Đúc Đồng Đại Bái: Tinh Hoa Văn Hóa Bắc Ninh
14:01 Làng nghề, nghệ nhân

Hoà Bình: Lan tỏa phong trào nông dân chung tay vì nông thôn mới bền vững
14:01 Nông thôn mới

Thanh Hoá: Phát huy vai trò của chi bộ trong xây dựng nông thôn mới
14:01 Nông thôn mới

Bà Rịa - Vũng Tàu: Thêm 2 làng nghề được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
14:00 Tin tức