Hà Nội: 20°C Hà Nội
Đà Nẵng: 24°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 30°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 23°C Thừa Thiên Huế

Bác sĩ Trần Văn Lai – Người giữ chức thị trường đầu tiên ở Hà Nội

LNV - Ngày 9/3/1945 Nhật đảo chính Pháp. Ngày 20/7/1945 Nhật giao toàn bộ việc quản lý Hành chính thành phố Hà Nội cho người Việt. Chính phủ Trần Trọng Kim đã mời Bác sỹ Trần Văn Lai ra làm đốc lý Hà Nội- Là người Việt đầu tiên giữ chức Thị trưởng Thành phố Hà Nội.
Bác sỹ Trần Văn Lai sinh năm 1894 trong một gia đình làm nghề khảm trai. Cha ông là Trần Văn Phương. Ông không theo nghề của gia đình mà theo học nghành y và trở thành Bác sỹ nổi tiếng của nhà thương Phủ Doãn (Bệnh viện Việt Đức ngày nay). Là một người điềm đạm, nhân hậu ông đảm nhiệm chức Phó Hội Trưởng Hội Tế Sinh do bà Cả Mọc thành lập. Tại ngôi nhà riêng của ông (trong ngõ Tức Mạc gần Phố Trần Hưng Đạo) nhiều năm liền là nơi người nghèo Hà Nội đến khám chữa bệnh được ông cấp thuốc miễn phí. Với lòng yêu nước thương dân, căm ghét bọn thực dân Pháp xâm lược, năm 1938 ông được bầu vào Viện Dân Biểu nhưng ông từ chối ngay vì nhận ra đây chỉ là Nghị viện bù nhìn của thực dân Pháp. Ngày 27/10/1943 ông bị thực dân Pháp bắt và giam giữ tại nhà tù Sơn La sau chúng chuyển ông về nhà tù Hỏa Lò Hà Nội. Đầu năm 1945 ông mới được trả tự do và ngày 20/7/1945 ông được mời ra làm đốc lý Hà Nội.

Chỉ trong vòng một tháng (20/7 đến 19/8/1945) giữ chức Thị trưởng ngắn ngủi đó nhưng có rất nhiều việc ông đã làm đều đặt dấu ấn sâu đậm trong lòng người dân Hà Nội cho đến tận ngày hôm nay. Việc đầu tiên sau khi nhận chức là ông cho kéo đổ bức tượng Toàn quyền Paul Bert trước cửa Tòa Thị chính; Tượng Nữ Thần Tự Do hay bức tượng “Bà Đầm Xòe” ở vườn hoa Cử Năm; Tượng sỹ nông, công thương ở Vườn hoa Canh Nông được người dân Hà Nội hả hê sung sướng. Quyết tẩy trừ vết tích nô lệ một thời Pháp thuộc ông thẳng tay xóa bỏ các phố mang tên Pháp cùng những tên người Việt theo đóm ăn tàn với bọn thực dân cướp nước: Đại lộ Brére Lisle trở thành Phố Hùng Vương; Boule vard Gamletta trở thành phố Trần Hưng Đạo; F.Ganie (viên quan ba chết trận tại Cầu Giấy) thành đường Đinh Tiên Hoàng; Phố Gia long thành Phố Mai Hắc Đế…


Bác sĩ Trần Văn Lai.


Nhờ có tầm nhìn của ông mà những tên phố Hà Nội đều được đặt một cách có ý đồ: Khu trung tâm quanh hồ Gươm là tên các vị vua Đinh, Lý, Lê (Ngô Quyền, Đinh Tiên Hoàng, Lý Thái Tổ, Lê Thái Tổ…). Xa hơn về phía đường Trần Hưng Đạo là khu vực của các danh tướng thời Trần. Ngay cả ngõ Tức Mạc (nằm trên đường Hưng Đạo, trước là ngõ Tân Hưng) cũng được lấy tên theo quê quán của dòng họ Trần. Dọc sông Hồng là tên những vị tướng và những trận thủy chiến nổi tiếng trong lịch sử: Vạn Kiếp, Bình Than, Trần Quang Khải, Trần Nhật Duật… đều là tên những vị tướng và những trận thủy chiến nổi tiếng thời Trần.

Ngoài ra, Ông còn lấy tên các nhà lãnh đạo khởi nghĩa chống Pháp, những nhà yêu nước, các nhà thơ nổi tiếng để đặt tên cho các con phố như: Hoàng Hoa Thám, Phan Đình Phùng, Nguyễn Trung Trực, Nguyễn Thái Học, Lương Ngọc Quyến, Nguyễn Trường Tộ, Đội Cấn, Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu, Hồ Xuân Hương, Đoàn Thị Điểm,…

Có thể nhận thấy việc đặt tên cho các phố Hà Nội của Bác sĩ Trần Văn Lai theo mấy nguyên tắc sau: Các danh nhân lịch sử có uy tín lớn được đặt tên cho các phố lớn; Các tên phố có những mối quan hệ với nhau… Những võ tướng với những chiến công hiển hách, Hai Bà Trưng, Lý Thường Kiệt, Hoàng Hoa Thám… hoặc những danh sỹ nổi tiếng: Nguyễn Du, Nguyễn Gia Thiều, Lê Quý Đôn… được trân trọng đặt tên cho các con phố.

Riêng trong khu phố cổ mà tên phố gắn liền với các làng nghề đất kinh kỳ đều được ông cho trả lại tên cũ bằng tiếng Việt giản dị như: Hàng Đường (thay cho Ruede Sucre), Hàng Than (Charbon), Hàng Quạt (Éventails), Hàng Đậu (Graines), Hàng Chĩnh (Vases), Hàng Bông (Coton)…

Các vườn hoa cũng được đổi tên. Có một bãi trống lớn bên Phủ Toàn quyền nay là Phủ Chủ Tịch, ông Trần Văn Lai đã lấy tên Căn cứ nghĩa quân Đinh Công Trán chống Pháp ở huyện Nga Sơn (Thanh Hóa) để đặt tên “Quảng Trường Ba Đình”.

Đầu năm 1954, khi ta mở chiến dịch Điện Biên Phủ, Thành ủy Hà Nội đã chủ trương vận động trí thức tiêu biểu ký tên vào bản kiến nghị đòi hòa bình, nhằm tạo nên làn sóng đấu tranh công khai, gây áp lực trên mặt trân ngoại giao. Ông Trần Văn Lai chính là người góp ý về nội dung bản kiến nghị và là người đầu tiên đặt bút ký tên. Tên ông được đặt hàng đầu trong danh sách các nhân sĩ, trí thức kiến nghị, thể hiện uy tín và ảnh hưởng của ông trong giới trí thức,. Bản kiến nghị đã được luật sư Nguyễn Mạnh Hà ở Paris gửi cho báo Le Monde và L’Humanité tại Pháp đưới nhan đề “Les Notabiliter” (những nhân sĩ Hà Nội). Hai tờ báo lớn của nước Pháp đăng bản kiến nghị này đã tạo được tiếng vang lớn trong xã hội Pháp.

Với phẩm chất cao đẹp của nhà trí thức cùng những công lao với Cách mạng năm 1954 ông là một trong bốn nhân sĩ tiêu biểu ở Hà Nội được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng chiếc radio

Ngày 4/11/1954 ông được cử làm Ủy viên Ủy ban hành chính Hà Nội. Sau đó ông được cử làm Thứ trưởng Bộ Thương Binh Xã hội rồi làm Phó Chủ tịch Ủy ban Hành chính Hà Nội. Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Năm. Năm 1965 ông trúng cử Đại biểu quộc hội Việt Năm khóa III. Ông mất năm 1975.

Tháng 12 năm 2011 Hội đồng Nhân dân Thành phố quyết định đặt tên Phố Trần Văn Lai ở xã Mễ Trì huyền Từ Liêm tại vị trí số 30 đường Phạm Hùng đến cổng Khu đô thị Mỹ Đình Mễ Trì.

Lê Nhật Tăng

Tin liên quan

Tin mới hơn

Hà Nội công nhận 83 cơ sở đạt danh hiệu "Sử dụng Năng lượng xanh năm 2024"

Hà Nội công nhận 83 cơ sở đạt danh hiệu "Sử dụng Năng lượng xanh năm 2024"

LNV - Tối 10/12, Sở Công Thương Hà Nội đã trao tặng danh hiệu "Sử dụng năng lượng xanh năm 2024" cho 83 cơ sở, công trình xây dựng. Đây là những đơn vị "Sử dụng năng lượng xanh" theo tiêu chí về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong sản xuất công nghiệp, công trình xây dựng trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024

Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024

LNV - Sáng ngày 8/12, tại Hải Phòng, UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024.
Festival làng nghề nông sản địa phương

Festival làng nghề nông sản địa phương

LNV - Trong không gian 15.000 m2 tại khu đô thị Mailand Hanoi City (Bắc An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội), có hàng trăm gian hàng trưng bày sản phẩm nông nghiệp và làng nghề; các nghệ nhân se tơ dệt vải, nặn tò he, trưng bày đặc sản ba miền..., thu hút hàng nghìn người dân địa phương và du khách đến tham quan, mua sắm .
Hải quân Việt Nam - Campuchia rút kinh nghiệm tuần tra chung

Hải quân Việt Nam - Campuchia rút kinh nghiệm tuần tra chung

Chiều 5/12, tại TP. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân Nhân dân Việt Nam phối hợp với Căn cứ biển Ream, Hải quân Hoàng gia Campuchia tổ chức Hội nghị rút kinh nghiệm lần thứ 34 về hoạt động tuần tra chung lần thứ 75 và 76 giữa hải quân hai nước. Đại tá Trịnh Xuân Tùng, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân và Phó Đô đốc May Dina, Chỉ huy trưởng Căn cứ biển Ream đồng chủ trì.
Hơn 700 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước cho bảo tồn di tích tại TP. HCM

Hơn 700 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước cho bảo tồn di tích tại TP. HCM

Đại diện Sở Văn hóa và Thể thao TP. HCM cho biết, thành phố đã bố trí hơn 700 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước cho công tác bảo tồn, trong khi nguồn vốn xã hội hóa đạt gần 600 tỷ đồng.
Hướng phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long?

Hướng phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long?

LNV - Nông nghiệp xanh là định hướng phát triển bền vững của vùng Đồng bằng sông Cửu Long khi giúp nâng cao chất lượng, bảo vệ môi trường, đồng thời tạo sinh kế ổn định cho người dân. Để làm được điều này, chuyên gia cho rằng việc bảo vệ môi trường phải được tích hợp chặt chẽ với các chương trình nâng cao chuỗi giá trị.

Tin khác

Khai mạc Lễ hội Du lịch và Ẩm thực Sen Nghệ An năm 2024

Khai mạc Lễ hội Du lịch và Ẩm thực Sen Nghệ An năm 2024

LNV - Tối ngày 29/11, tại TP. Vinh, dưới sự chỉ đạo của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh tổ chức khai mạc Lễ hội Du lịch và Ẩm thực Sen Nghệ An năm 2024.
Festival sản phẩm nông nghiệp và làng nghề Hà Nội lần 3

Festival sản phẩm nông nghiệp và làng nghề Hà Nội lần 3

LNV - Festival sản phẩm nông nghiệp và làng nghề Hà Nội lần thứ 3 diễn ra từ ngày 29/11-3/12, tại Khu đô thị Mailand HaNoi City, xã An Khánh, huyện Hoài Đức, Hà Nội với sự tham gia của 260 đơn vị.
Tuyển phóng viên, cộng tác viên

Tuyển phóng viên, cộng tác viên

LNV - Nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển, Tạp chí Làng nghề Việt Nam sẽ tuyển dụng phóng viên/ cộng tác viên.
Chị Nguyễn Thị Thanh Nga – Hành trình xây dựng thương hiệu Yến Sào Thiên Nga

Chị Nguyễn Thị Thanh Nga – Hành trình xây dựng thương hiệu Yến Sào Thiên Nga

OVN - Chị Nguyễn Thị Thanh Nga - chủ cơ sở kinh doanh Yến Sào Thiên Nga, là một trong những người tiên phong trong việc dẫn dụ, nuôi và chế biến tổ yến tại 45 Lê Duẩn, Thị trấn Đắk Mil, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông. Với đam mê và sự nỗ lực không ngừng, chị đã biến ý tưởng ban đầu thành một mô hình kinh doanh hiệu quả, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Lễ kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Bình Giã

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Lễ kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Bình Giã

LNV - Tối 2/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Lễ kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Bình Giã (2/12/1964 - 2/12/2024) do Tỉnh uỷ, HĐND, UBND, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tổ chức.
Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới

Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới

LNV - Năm 2024, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội tiếp tục tham dự cùng Trung tâm Xúc tiến Thương mại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Không gian trưng bày, quảng bá sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ, nông sản thực phẩm Việt Nam gồm 16 doanh nghiệp của Hà Nội và các tỉnh thành Việt Nam tại Hội chợ Thủ công mỹ nghệ quốc tế Artigiano lần thứ 28 diễn ra tại Trung tâm triển lãm ở thành phố Milan, Italia.
Làng nghề mộc Vạn An đón nhận danh hiệu Làng nghề Hà Nội

Làng nghề mộc Vạn An đón nhận danh hiệu Làng nghề Hà Nội

LNV - Sáng 30/11, UBND xã Sơn Đông, thị xã Sơn Tây tổ chức Lễ đón nhận Bằng công nhận làng nghề mộc Vạn An - Làng nghề Hà Nội. Lãnh đạo thị xã, các phòng, ban cùng đông đảo người dân thôn Vạn An, xã Sơn Đông đến dự buổi lễ.
TP Quý Dương và TP. HCM: Cầu nối hợp tác bền vững Việt – Trung

TP Quý Dương và TP. HCM: Cầu nối hợp tác bền vững Việt – Trung

Hội nghị giao thương Việt Nam – Trung Quốc (Quý Dương) tổ chức tại TP. HCM ngày 26/11 đã diễn ra thành công, với cam kết thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực du lịch, kinh tế, và logistics. Một trong những kết quả đáng chú ý là việc khôi phục đường bay thẳng TP. HCM – TP. Quý Dương và mở tuyến xe tải xuyên biên giới kết nối Việt Nam với Khu thương mại Tự do và Kho ngoại quan Quý Dương tại Hà Nội.
Xã Sơn Đông, TX Sơn Tây (Hà Nội): Tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận làng nghề mộc Vạn An đạt danh hiệu " Làng nghề Hà Nội"

Xã Sơn Đông, TX Sơn Tây (Hà Nội): Tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận làng nghề mộc Vạn An đạt danh hiệu " Làng nghề Hà Nội"

LNV - Được sự đồng ý của Thị ủy, HĐND, UBND Thị xã Sơn Tây, sáng 30/11/2024 Đảng ủy, HĐND, UBND, UB-MTTQ xã Sơn Đông cùng cán bộ, nhân dân Thôn Vạn An, xã Sơn Đông, TX Sơn Tây tổ chức trọng thể Lễ đón nhận Bằng công nhận Làng nghề mộc Vạn An đạt danh hiệu " Làng nghề Hà Nội"
Quê lụa Hà Đông - Tinh hoa hội tụ

Quê lụa Hà Đông - Tinh hoa hội tụ

LNV - Tối 30/11, phường Vạn Phúc (quận Hà Đông - Hà Nội) khai mạc Tuần văn hóa, du lịch, thương mại làng nghề Vạn Phúc năm 2024 với chủ đề “Quê lụa Hà Đông - Tinh hoa hội tụ”.
Bế mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khóa XV

Bế mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khóa XV

LNV - Theo Chương trình Kỳ họp thứ 8, vào 15h30 chiều nay (30/11), Quốc hội làm lễ bế mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khóa XV sau 29,5 ngày làm việc tích cực và hiệu quả.
Phú Yên đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Đường Hồ Chí Minh trên biển

Phú Yên đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Đường Hồ Chí Minh trên biển

LNV - Ngày 28/11, tỉnh Phú Yên tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm Bến Vũng Rô tiếp nhận chuyến hàng đầu tiên của Tàu Không số (28/11/1964 – 28/11/2024) và đón nhận Bằng Di tích quốc gia đặc biệt Đường Hồ Chí Minh trên biển tại Di tích lịch sử quốc gia Vũng Rô, xã Hòa Xuân Nam, thị xã Đông Hòa.
Hà Nội: Tinh hoa nghề lụa truyền thống hội tụ tại làng nghề Vạn Phúc

Hà Nội: Tinh hoa nghề lụa truyền thống hội tụ tại làng nghề Vạn Phúc

LNV - Tuần Văn hóa - Du lịch - Thương mại làng nghề Vạn Phúc (Hà Nội) không chỉ tôn vinh truyền thống nghề lụa, quảng bá sản phẩm địa phương mà còn thúc đẩy du lịch và giá trị thương mại, tạo nên dấu ấn đậm nét cho phường Vạn Phúc và quận Hà Đông.
Huế đón bằng công nhận Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng là di sản tư liệu của UNESCO

Huế đón bằng công nhận Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng là di sản tư liệu của UNESCO

LNV - Bảo vật quốc gia Cửu Đỉnh chính thức đón nhận bằng công nhận là di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO.
Thừa thiên-Huế: Công nhận thêm 2 nghề truyền thống

Thừa thiên-Huế: Công nhận thêm 2 nghề truyền thống

LNV - Ngày 27.11, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, vừa có các Quyết định công nhận thêm hai nghề là Nghề truyền thống tỉnh Thừa Thiên Huế.
Xem thêm
qc-vinamilk-100-thanh-trung
Mới nhất Đọc nhiều
Thạch Thất (Hà Nội): Thạch Hòa khai thác tốt tiềm năng vị trí trung tâm với các dự án lớn

Thạch Thất (Hà Nội): Thạch Hòa khai thác tốt tiềm năng vị trí trung tâm với các dự án lớn

LNV - Bí thư Đảng ủy – Chủ tịch UBND xã Thạch Hòa ông Nguyễn Văn Thá nhấn mạnh, Thạch Hòa nằm trong trung tâm các dự án lớn của Trung ương và Thành phố. Địa phương bao gồm: dự án khu Công nghệ cao (CNC) Hòa Lạc, dự án ĐHQG Hà Nội, dự án tuyến đường cao tố
Doanh nhân Nguyễn Hồng Điệp Hồng Anh khoe nhẹ "khối tài sản khổng lồ"

Doanh nhân Nguyễn Hồng Điệp Hồng Anh khoe nhẹ "khối tài sản khổng lồ"

LNV - Tham gia Giải Taekwondo Cảnh sát châu Á mở rộng năm 2024 tại Quảng Ninh, 4 người con của Doanh nhân Nguyễn Hồng Điệp Hồng Anh - Giám đốc Công ty TNHH Luxurysilk Việt Nam đã cùng nhau đoạt các huy chương danh giá của giải đấu.
Hà Nội công nhận 83 cơ sở đạt danh hiệu "Sử dụng Năng lượng xanh năm 2024"

Hà Nội công nhận 83 cơ sở đạt danh hiệu "Sử dụng Năng lượng xanh năm 2024"

LNV - Sở Công thương Hà Nội tổ chức lễ trao danh hiệu Cơ sở, công trình xây dựng sử dụng năng lượng xanh thành phố Hà Nội năm 2024.
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024

Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024

LNV - Sáng ngày 8/12, tại Hải Phòng, UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024.
Thơm ngon bánh giầy nếp bầu Tam Mỹ

Thơm ngon bánh giầy nếp bầu Tam Mỹ

LNV - Nếp bầu Tam Mỹ là đặc sản nổi tiếng từ lâu đời của vùng quê Tam Mỹ Đông và Tam Mỹ Tây, huyện Núi Thành, (tỉnh Quảng Nam). Hạt nếp bầu dẻo và thơm lừng rất đặc trưng. Đây là loại bánh truyền thống của người Việt, thường được làm vào dịp Tết Nguyên đán và ngày giỗ Tổ Hùng Vương (10 tháng 3 âm lịch).
qc-vinamilk-dinh-duong-vang
ct-tnhh-pt-xuan-thanh
ctcp-xd-tan-loc
nong-nghiep-xanh
minh-hieu
nhu-thanh
an-phat
thanh-chau
thuan-duc
ha-tinh
binh-dinh
Giao diện di động