Tháng ba về làng Thu Bồn xem lễ hội
Theo các bậc cao niên trú làng Thu Bồn cho hay, “Bà Thu Bồn” có nhiều truyền thuyết, nhưng thuyết phục hơn cả là câu chuyện lưu truyền trong dân gian ở làng Thu Bồn như sau: Bà Thu Bồn hay còn gọi là bà Bô Bô - một vị nữ tướng của nhà Lê bị giặc truy đuổi đến làng Thu Bồn thì bị ngã ngựa do tóc bà bị quấn vào chân ngựa nên bà bị giặc giết. Về sau Bà đã được các Vua triều Nguyễn sắc phong là “Bô Bô phu nhân Thượng đẳng thần”. Có lẽ chính vì vậy mà những người dân nơi đây truyền tụng những truyền thuyết về Bà mẹ xứ sở mang màu sắc màu thần bí nhưng luôn là biểu tượng của cái đẹp, của khát vọng thái bình. Cư dân ở đây cảm phục lập lăng thờ ngay trên mộ Bà và mở hội tế lễ hàng năm vào 2 ngày 11 và 12 tháng 2 (âm lịch) hằng năm.
Việc tổ chức Lễ hội Lăng Bà Thu Bồn là để tỏ lòng thành kính biết ơn sự che chở của Bà cho dân làng sống trên bờ cũng như trên sông nước được bình an, ấm no, thịnh vượng. Trong những ngày diễn ra lễ hội, từ đường làng, sân vận động, lăng Bà đến bãi sông
Trâu tế thiêng có da màu đỏ.
Thu Bồn đều tấp nập rừng người kéo về đây trẩy hội. Đây là lễ hội lớn mang màu sắc tín ngưỡng dân gian có từ bao đời thể hiện tinh thần đoàn kết các dân tộc Chăm, Kinh và Cơ tu sinh sống vùng thượng lưu sông Thu Bồn, Vu Gia (Quảng Nam).
Trước những năm dịch Covid-19 hoành hành, tôi có dịp tham dự Lễ hội Lăng Bà Thu Bồn đều đặn.Thú vị nhất là Lễ Rước nước.Theo đó, đúng 3h sáng ngày 12, tiếng trống đã giục mọi người chuẩn bị ghe thuyền ngược dòng sông Thu Bồn lên phường Rạnh lấy nước. Đến 5 giờ sáng, thuyền đến Dinh bà thuộc thôn Trung An, Quế Trung (Nông Sơn). Tại đây, các vị bô lão tiến cùng phường bát âm phát nhạc lễ ra giữa dòng Thu Bồn cúng tế và lấy nước mang về .
Đội đua ghe nữ trên sông Thu Bồn nhân ngày Lễ hội.
Lúc bấy giờ, trên bãi cát lớn của bờ sông Thu Bồn, hơn 500 con người trong trang phục truyền thống dân tộc, mang cờ ngũ sắc, với những kiệu ngũ hành tiên nương, dân vũ Chăm tiến ra bờ bãi. Chuẩn bị lễ cúng tiên thường, chức sắc cử người chèo thuyền ra giữa sông Thu Bồn để lấy nước rồi đặt lên kiệu, có đầy đủ các đồ nghi trượng, rước về lăng để tắm rửa thần vị và làm nước cúng. Ngoài bờ bãi, trên dòng sông, không gian như bồng bềnh theo sóng nước sông Thu hoà quyện với tiếng trống giục, tiếng hò reo để chuẩn bị cuộc đua thuyền truyền thống.
Song song với công đoạn Rước nước, đua ghe, khu vực Lăng Bà, sôi nổi với các trò chơi dân gian như: Cờ người, hát bài chòi với lời ca dân dã xứ Quảng. Khu chợ ẩm thực, các trò chơi nằm khu vực sân bóng với các loại bánh trái, thức ăn, đặc biệt là cháo lươn, mì Quảng,
bánh tráng đập… Đặc biệt, những hàng quán gần lăng Bà có bán món đặc sản mì Quảng có nhưn cá mòi sông để phục vụ bà con và du khách. Các món mì Quảng nhân cá mòi um, gỏi cá mòi, ram cá mòi, chả cá mòi chiên thơm ngon và đầy hương vị đặc trưng đã làm vấn vương bước chân du khách.
Đến với Lễ hội Dinh bà Thu Bồn làm tôi nhớ mãi. Đó là mùi hương trầm thơm ngát khi cúng Bà hòa quyện với mùi chiên bánh gừng dâng lễ thơm ngát lan tỏa ra không gian lễ hội. Trong phần lễ cúng Bà Thu Bồn hàng năm luôn luôn có món bánh củ gừng bởi nó được Hội phụ nữ các thôn ở xã Duy Tân thực hiện và quảng diễn ngay tại khu vực Dinh Bà.
Kết thúc lễ hội là cuộc đua ghe truyền thống của các đội nam, nữ mặc áo quần nhiều màu sắc đẹp mắt in trên làn nước trong xanh và hàng trăm ghe thuyền “lênh đênh” trên sông hò reo, cổ vũ. Điều đặc biệt là lúc bấy giờ có hàng trăm ghe thuyền của cư dân vừa chèo thuyền nhỏ vừa bán hàng trăm món ăn như bắp nướng, bắp luộc, mì Quảng, các loại bánh trái hoa quả đặc sản vùng Duy Xuyên- Đại Lộc trông xa không khác gì chợ nổi ở sông nước miền Tây.
Theo thông tin của ngành chức năng, vì lý do đại dịch Covid-19 diến biến phức tạp nên các năm 2020, 2021, Lễ hội Lăng Bà Thu Bồn tổ chức nhỏ và không có phần hội. Dự kiến năm nay (2022), lễ hội sẽ được tổ chức lớn cùng với việc rước Bằng Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Vừa qua, UBND H. Duy Xuyên vừa ban hành kế hoạch tổ chức Lễ đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia Lễ hội Bà Thu Bồn. Theo đó, quy mô Lễ đón Bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia Lễ hội Bà Thu Bồn được tổ chức vào ngày 14-3 (12-2 âm lịch) tại khu vực Lăng Bà Thu Bồn (thôn Thu Bồn Tây, xã Duy Tân). Lễ hội sẽ có một số hoạt động văn hóa- thể thao truyền thống. Theo đó, trong các ngày 12,13 và 14-3 (ngày 10, 11, 12-2 ÂL) sẽ diễn ra các hoạt động giải bóng chuyền nam, nữ; Hội thi nữ công gia chánh; Trưng bày sản phẩm OCOP và các sản vật quê hương; Hội hát bài chòi; Biểu diễn dân ca kịch Quảng Nam; Thả hoa đăng trên sông Thu Bồn; Giải đua thuyền nam, nữ. Ngày 14-3 tại khu vực Lăng Bà Thu Bồn sẽ diễn ra lễ đón Bằng chứng nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội Bà Thu Bồn
Bài, ảnh: Tiên Sa
Tin liên quan
Tin mới hơn
![Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ phát động Tết trồng cây tại Hưng Yên](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/022025/05/09/tong-bi-thu-to-lam-du-le-phat-dong-tet-trong-cay-doi-doi-nho-on-bac-ho-xuan-at-ty-2025-31-4-6433-9071jpg20250205093836.5171080.webp?rt=20250205094019?250205094043)
Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ phát động Tết trồng cây tại Hưng Yên
09:40 | 05/02/2025 Văn hóa - Xã hội
![Hoài Đức phấn đấu trồng 15.000 cây các loại trong năm 2025](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/03/12/img-20250203-10193220250203120827.6885250.jpg?rt=20250203120835?250203120854)
Hoài Đức phấn đấu trồng 15.000 cây các loại trong năm 2025
12:08 | 03/02/2025 Văn hóa - Xã hội
![Rực rỡ cờ hoa chào mừng 95 năm Ngày thành lập Đảng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/03/11/anh-320250203115743.jpg?rt=20250203115929?250203115937)
Rực rỡ cờ hoa chào mừng 95 năm Ngày thành lập Đảng
11:59 | 03/02/2025 Văn hóa - Xã hội
![Hàng ngàn du khách trẩy hội Đống Đa Tây Sơn Bình Định](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/02/13/h120250202131429.jpg?rt=20250202131736?250203115132)
Hàng ngàn du khách trẩy hội Đống Đa Tây Sơn Bình Định
11:51 | 03/02/2025 Văn hóa - Xã hội
![Kẹo lạc Phố Hiến – hương vị quê nhà trên bàn trà ngày tết](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/26/20/120250126201749.jpg?rt=20250126202056?250131020702)
Kẹo lạc Phố Hiến – hương vị quê nhà trên bàn trà ngày tết
10:00 | 31/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Từ chiếc võng chuối mộc mạc đến sản phẩm du lịch hấp dẫn](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/012025/31/02/d46bf394-00a5-4f24-958f-4ea0ac33830c20250131020043.3009930.jpeg?rt=20250131020311?250131020727)
Từ chiếc võng chuối mộc mạc đến sản phẩm du lịch hấp dẫn
09:00 | 31/01/2025 Văn hóa - Xã hội
Tin khác
![Đảng mãi mãi là mùa Xuân](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/16/220250115161406.jpg?rt=20250115161407?250126082944)
Đảng mãi mãi là mùa Xuân
08:29 | 26/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Mai vàng một góc nhà xưa](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/09/7020250115092406.jpg?rt=20250115101622?250125091942)
Mai vàng một góc nhà xưa
09:19 | 25/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Nét quê ngày Tết](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/15/4120250115154733.jpg?rt=20250115162434?250125091926)
Nét quê ngày Tết
09:19 | 25/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Biểu tượng hòa bình hữu nghị ở ngã ba Đông Dương](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/16/12/12720250116125214.jpg?rt=20250116125215?250125091849)
Biểu tượng hòa bình hữu nghị ở ngã ba Đông Dương
09:18 | 25/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Ấn tượng với cụm linh vật năm Ất Tỵ 2025 tại Bình Định](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/21/21/h620250121215313.jpg?rt=20250121215720?250123090217)
Ấn tượng với cụm linh vật năm Ất Tỵ 2025 tại Bình Định
21:02 | 23/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Tết về gói bánh chưng xanh](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/23/08/120250123085225.jpg?rt=20250123085305?250123090029)
Tết về gói bánh chưng xanh
21:00 | 23/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Giữ gìn nét đẹp văn hóa Tết truyền thống của người Việt](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/09/8520250115092412.jpg?rt=20250115101901?250123085849)
Giữ gìn nét đẹp văn hóa Tết truyền thống của người Việt
20:58 | 23/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![TP. HCM: Không khí rộn ràng, vàng mã đắt hàng dịp Tết ông Công, ông Táo](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/23/15/hinh-120250123151647.jpg?rt=20250123151652?250123085251)
TP. HCM: Không khí rộn ràng, vàng mã đắt hàng dịp Tết ông Công, ông Táo
20:52 | 23/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Rau dớn " gọi" mùa Xuân xứ Quảng](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/09/2120250115092325.jpg?rt=20250115100047?250121032838)
Rau dớn " gọi" mùa Xuân xứ Quảng
15:28 | 21/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Lời giải cho bài toán bảo tồn văn hóa đồng bào M’Nâm](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/15/13820250115154909.jpg?rt=20250115164951?250120030020)
Lời giải cho bài toán bảo tồn văn hóa đồng bào M’Nâm
15:00 | 20/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Trường THCS Nga Liên Giữ vững danh hiệu trường chuẩn Quốc gia](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/15/11720250115154834.jpg?rt=20250116130535?250120100614)
Trường THCS Nga Liên Giữ vững danh hiệu trường chuẩn Quốc gia
10:06 | 20/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Gốm Chu Đậu - Món Quà Truyền Thống Văn Hóa Và Niềm Tự Hào Thương Hiệu Quốc Gia Việt Nam](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/16/13/120250116131640.jpg?rt=20250116131642?250120100132)
Gốm Chu Đậu - Món Quà Truyền Thống Văn Hóa Và Niềm Tự Hào Thương Hiệu Quốc Gia Việt Nam
10:01 | 20/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Bình Định: Phù Mỹ tận tâm với công tác an sinh xã hội](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/16/16/h120250116164410.jpg?rt=20250116164720?250120095916)
Bình Định: Phù Mỹ tận tâm với công tác an sinh xã hội
09:59 | 20/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Rắn trong nghệ thuật điêu khắc và kiến trúc Việt Nam](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/15/420250115154726.jpg?rt=20250115163222?250117095734)
Rắn trong nghệ thuật điêu khắc và kiến trúc Việt Nam
09:57 | 17/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Người thi sỹ gieo những vần thơ bằng trái tim nhiệt huyết](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/012025/15/15/5920250115154742.jpg?rt=20250116133012?250117094630)
Người thi sỹ gieo những vần thơ bằng trái tim nhiệt huyết
09:46 | 17/01/2025 Văn hóa - Xã hội
![Bình Định trở thành tỉnh giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/04/16/thumbnail/h120250204165438.jpg?rt=20250204165626?250205094409)
Bình Định trở thành tỉnh giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc
09:44 Tin tức
![Bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ từ những ngày đầu Xuân mới, quyết tâm hoàn thành mục tiêu cả năm 2025](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/022025/05/09/thumbnail/c2-4568-7444-8228-5748jpg20250205094114.1985830.webp?rt=20250205094248?250205094310)
Bắt tay ngay vào thực hiện nhiệm vụ từ những ngày đầu Xuân mới, quyết tâm hoàn thành mục tiêu cả năm 2025
09:42 Tin tức
![Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ phát động Tết trồng cây tại Hưng Yên](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/nguyenvanvu/022025/05/09/thumbnail/tong-bi-thu-to-lam-du-le-phat-dong-tet-trong-cay-doi-doi-nho-on-bac-ho-xuan-at-ty-2025-31-4-6433-9071jpg20250205093836.5171080.webp?rt=20250205094019?250205094043)
Tổng Bí thư Tô Lâm dự Lễ phát động Tết trồng cây tại Hưng Yên
09:40 Văn hóa - Xã hội
![Quảng Ngãi: Những “điểm tựa” nơi vùng cao](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/04/16/thumbnail/h320250204163110.jpg?rt=20250204163317?250205093655)
Quảng Ngãi: Những “điểm tựa” nơi vùng cao
09:36 Nông thôn mới
![Bình Định: Khôi phục và phát triển Làng nghề nón lá Nhơn Mỹ](https://langngheviet.com.vn/stores/news_dataimages/2025/022025/04/16/thumbnail/h420250204164148.jpg?rt=20250204164434?250205093550)
Bình Định: Khôi phục và phát triển Làng nghề nón lá Nhơn Mỹ
09:35 Làng nghề, nghệ nhân
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-61](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/6120250114144002.jpg?rt=20250114150321)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-66](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/6620250114144002.jpg?rt=20250114150240)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-67](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/6720250114144003.jpg?rt=20250114150122)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-91](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/9120250114144004.jpg?rt=20250114150036)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-32](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-3220250114144004.jpg?rt=20250114145955)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-50](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-5020250114144004.jpg?rt=20250114145923)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-33](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-3320250114144005.jpg?rt=20250114145855)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-51](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-5120250114144005.jpg?rt=20250114145810)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-54](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-5420250114144006.jpg?rt=20250114145739)
![so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-75](https://langngheviet.com.vn/stores/ads_data/2025/012025/14/14/so-456-tap-chi-lang-nghe-viet-nam-2025-7520250114144006.jpg?rt=20250114145612)