Thách thức bảo tồn nghề nón Huế
Chiếc nón Huế có nguồn gốc từ làng Tây Hồ, xã Phú Hồ, huyện Phú Vang, Thừa Thiên Huế. Đây là một nghề truyền thống đã tồn tại hàng trăm năm. Sự ra đời của chiếc nón lá thực chất là một câu chuyện tình cờ. Vào năm 1960, ông Bùi Quang Bặc, một nghệ nhân tài ba, đã nảy ra ý tưởng khắc những câu thơ lên trên hai mặt của nón lá, nhằm tăng thêm vẻ đẹp và ý nghĩa của chiếc nón Huế. Từ đó, nghề làm nón ở làng này đã phát triển mạnh mẽ, lưu giữ được một kỹ thuật làm nón vô cùng công phu và tỉ mỉ, với những câu thơ sâu sắc nói về thiên nhiên, đất nước và con người Việt Nam.
![]() |
Nón lá bàng |
Các nghệ nhân Huế chọn lựa lá dừa, lá gồi tươi xanh, uốn nắn khung nón một cách tỉ mỉ để tạo ra những chiếc nón nhẹ nhàng, nhưng vô cùng bền chắc. Cách làm nón thủ công tỉ mỉ này tạo nên sự mềm mại và thanh thoát cho chiếc nón, khác biệt rõ rệt với những sản phẩm nón công nghiệp sản xuất hàng loạt.
Một yếu tố làm cho nón lá Huế thêm phần đặc biệt chính là những hoa văn, họa tiết được thêu trên nón, bao gồm các công trình biểu tượng của Huế và các câu thơ nổi tiếng. Những hoa văn này không chỉ tăng thêm giá trị thẩm mỹ mà còn thể hiện sự gắn kết sâu sắc với lịch sử và văn hóa của mảnh đất cố đô. Nón lá Huế không chỉ là sản phẩm bảo vệ sức khỏe, mà còn là một món quà lưu niệm đầy ý nghĩa, đánh dấu dấu ấn văn hóa Huế trong lòng du khách.
Nghề làm nón lá hình thành và phát triển ở Huế từ hàng trăm năm nay, với rất nhiều làng nón nổi tiếng như: Dạ Lê, Phú Cam, Đốc Sơ, Triều Tây, Kim Long, Sịa... Ngày nay, các làng nghề nổi tiếng như Tây Hồ Xã Phú Hồ, Mỹ Lam xã Phú Mỹ huyện Phú vang, Phú Cam, Phước Vĩnh, Đốc Sơ, Triều Tây, Hương Sơ, TP Huế cho ra thị trường hàng triệu chiếc nón, không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của người dân, mà còn là món quà lưu niệm đặc sắc cho du khách bốn phương khi đến Huế.
![]() |
Làm nón Trúc chỉ bằng phương pháp thủ công |
Tuy nhiên, dù có bề dày truyền thống và giá trị văn hóa sâu sắc, làng nghề nón lá Huế cũng đang đối mặt với không ít thách thức. Một trong những khó khăn lớn nhất là sự cạnh tranh từ các sản phẩm nón công nghiệp sản xuất hàng loạt, với giá thành rẻ và quy trình sản xuất nhanh chóng. Điều này khiến cho sản phẩm nón lá thủ công Mỹ Lam gặp khó khăn trong việc cạnh tranh về giá cả và số lượng.
Ngoài ra, việc thiếu hụt lao động trẻ tiếp nối nghề truyền thống là một vấn đề nghiêm trọng. Thế hệ trẻ hiện nay không mấy mặn mà với công việc làm nón thủ công, khiến cho số lượng người làm nghề ngày càng giảm sút. Bên cạnh đó, việc thiếu sự kết nối, hợp tác giữa các cơ sở sản xuất trong làng nghề cũng hạn chế khả năng mở rộng thị trường và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Ở Thừa Thiên Huế có rất nhiều làng nghề làm nón lá, có làng chuyên làm nón 3 lớp, nón 2 lớp, có làng chuyên về nón bài thơ.
Hướng đi cho nón lá Huế
Tiến sĩ Phạm Hùng Tiến - Phó Giám đốc Quốc gia viện FNF Cộng hòa Liên bang Đức tại Việt Nam cho biết, từ năm 2012, theo đánh giá của các chuyên gia và cộng đồng, trong các sản phẩm nghề truyền thống ở Huế, Nón lá dưới con mắt bạn bè quốc tế là một Nghệ thuật chế tác tiêu biểu của người thợ thủ công Việt Nam; đồng thời cũng là sản phẩm thích ứng với dòng chảy văn minh nhân loại nên được sử dụng trong hầu hết các sự kiện Văn hóa lớn ở trong và ngoài nước. Tuy nhiên, nghề làm nón lá đang bị mai một dần, hình ảnh chiếc nón lá Huế đang dần bị mất đi trong Bức tranh du lịch Huế. Do đó, cần thiết có một hướng đi tốt trong việc khôi phục và phát huy nghề chằm nón.
![]() |
Đa dạng các mẫu nón lá cỏ bàng |
"Chúng ta thường nói trên các diễn đàn rằng, văn hóa và các sản phẩm văn hóa là lực đẩy Kinh tế. Vậy để nâng cao thu nhập cho những người làm nghề thủ công, phải biến những giá trị Văn hóa thành Giá trị kinh tế, tức là tìm cách chuyển một bộ phận Nón lá Huế từ sản phẩm thủ công mỹ nghệ trở thành một tác phẩm nghệ thuật thực sự. Các câu chuyện xoay quanh Quy trình sản xuất Nón lá hóa cũng có thể trở thành sản phẩm Du lịch. Cần có chế độ chính sách trợ cấp và tạo điều kiện cho các nghệ nhân, thợ tay nghề cao và các cơ sở sản xuất duy trì sản xuất các sản phẩm độc đáo, trước hết nhằm phục vụ sinh hoạt, các lễ hội của cộng đồng và hướng tới sản xuất một số loại sản phẩm cao cấp, có giá trị kinh tế cao đáp ứng thị hiếu của du khách nội địa và quốc tế. Bởi đây cũng là công tác văn hóa, bảo tồn sản phẩm truyền thống của người Xứ huế. Họ chính là người hiểu nhất về giá trị văn hóa và tạo nền tảng để "Văn hóa Nón lá" hội nhập tốt hơn với các loại hình văn hóa khác.” - Tiến sĩ Phạm Hùng Tiến chia sẻ.
Phó Giám đốc Quốc gia viện FNF Cộng hòa Liên bang Đức tại Việt Nam mong muốn, Hội Nón lá kết hợp với cơ sở kinh doanh đẩy mạnh đa dạng hóa các hoạt động liên kết với các Trường Đại học - Cao đẳng, các Viện và cộng đồng để duy trì các sự kiện làm giàu giá trị và giá trị sử dụng Nón lá, ví dụ như: Tổ chức đào tạo, truyền nghề, Cuộc thi sáng kiến thiết kế mẫu mã, cải tiến nguyên vật liệu, nâng cao chất lượng, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm…/.
Mặc dù ngành nón lá Huế đang đối mặt với nhiều thách thức như thị trường còn hạn chế, công nghệ sản xuất chưa thay đổi, và thiếu lao động trẻ kế thừa, nhưng những sáng kiến và sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng hứa hẹn sẽ tạo ra hướng đi bền vững cho nón lá Huế, giúp sản phẩm này không chỉ giữ vững giá trị văn hóa mà còn phát triển mạnh mẽ trên thị trường trong nước và quốc tế.
Tin liên quan

Giữ lửa nghề truyền thống ở Hồng Dân
09:56 | 26/08/2025 Tin tức

Gìn giữ nghề mây tre đan truyền thống
09:24 | 15/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề truyền thống nơi cực nam Tổ quốc
10:14 | 31/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin mới hơn

Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá
09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp
09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm
09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn
09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng
10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội
10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

An Giang: Nơi tiếng búa vang vọng cả đời người
11:18 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh gio - món ăn truyền thống của người Tày
10:21 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nâng tầm đặc sản quê hương
10:00 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lưu giữ giá trị văn hóa làng nghề mộc Chợ Thủ
09:16 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Giọt Ngọc gốm Chu Đậu – Quà tặng đặc biệt của Hà Nội dịp Quốc khánh 2/9
14:47 | 28/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng Từ Vân tất bật may, thêu cờ Tổ quốc
15:36 | 27/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khuyến công Cao Bằng tiếp tục là đòn bẩy chiến lược trong tiến trình công nghiệp hóa nông thôn
08:00 Khuyến công

Cao Bằng nhân rộng vùng nguyên liệu dược liệu cỏ ngọt gắn với Chương trình OCOP
00:00 OCOP

Đắk Lắk xây dựng Kế hoạch khuyến công năm 2026
15:00 Khuyến công

Đồng Nai tập trung giải pháp đột phá cho công tác khuyến công 6 tháng cuối năm
14:49 Khuyến công

Bước đột phá từ hỗ trợ khuyến công
14:00 Khuyến công