Nghề chế biến nước mắm ở Cát Hải
Trong những mâm cơm tràn đầy sản vật hấp dẫn và đắt tiền của mỗi gia đình, có một loại nước chấm truyền thống không thể vắng mặt đó là bát nước mắm mang hương vị mặn mòi của biển. Một sản phẩm tuy đơn giản, rẻ tiền nhưng lại là thứ không thể thiếu bởi nước mắm làm tăng thêm hương vị của mỗi món ăn.
![]() |
Nước mắm Cát Hải, qua bàn tay khéo léo, sự tần tảo chịu thương chịu khó và trên hết là tấm lòng của những người thợ đã chiếm lĩnh được sự yêu mến của khách hàng gần xa. |
Bước chân lên đảo Cát Hải, thứ mà bạn cảm nhận đầu tiên là mùi hương mằn mặn, thơm thơm nồng ấm. Đó chính là mùi nước mắm từ các xưởng sản xuất lan toả khắp trên đảo. Đó cũng là mùi vị đặc trưng riêng của hòn đảo nhỏ này.
Có một câu ca dao nói về đặc sản rằng “Dưa La, húng Láng, nem Báng, tương Bần, nước mắm Vạn Vân, cá rô Đầm Sét”. Nước mắm Vạn Vân tức là nước mắm Cát Hải. Sở dĩ gọi vậy, bởi một thời, nước mắm trên đảo chủ yếu do gia đình ông Vạn Vân sản xuất. Nói là chủ yếu vì ngoài cơ sở lớn của ông trên đảo còn có 54 lò chưng cất nho nhỏ khác . Ông có cơ ngơi ở Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh. Ông giàu nhờ nghề làm nước mắm.
Nước mắm Vạn Vân nổi tiếng khắp cả nước nhờ hương vị đặc biệt của nó, thứ hương không thể lẫn, đã nếm qua một lần là nhớ mãi, thứ hương mà không nước mắm nơi nào có thể sánh, kể cả nước mắm Phú Quốc hay Phan Thiết. Mỗi độ Tết về, người dân vùng Bắc Bộ có bao giờ bỏ qua chai nước mắm Cát Hải trong số hàng cần sắm.
Sau năm 1954, các cơ sở nấu nước mắm trên đảo gom lại thành xí nghiệp công tư hợp doanh. Ông Vạn Vân được tiến cử làm PGĐ. Qua nhiều năm thăng trầm, ngày nay trở thành Công ty chế biến và dịch vụ thủy sản khang trang, ăn nên làm ra. Hiện nay, nước mắm Cát Hải đã có tên trên thương trường, được đông đảo khách hàng ưa chuộng.ư
![]() |
Nước mắt Cát Hải - đặc sản đâm đà hương vị biển Hải Phòng. |
Làm mắm là nghề cực nhọc. Nắng, người thợ phải chẳn ra giữa trời để đảo chượp, nắng tự trời đổ xuống, nóng từ nền xi măng hất lên và sặc nồng hơi cá. Mưa, lo níu, lo che, lo đậy. Chỉ vài hạt mưa thấm vào có thể hỏng chượp, thối mắm. Ai cúng thích ăn nước mắm, nhưng mấy ai biêt rằng quanh năm, những người thợ làm mắm phải đằm mình trong mùi tanh của cá.
Cá được đưa về phân loại, rồi trộn muối sơ chế ban đầu, rồi ngâm ủ để cá lên men. Quá trình ngâm ủ đến khi cá “chín” phải mất trọn một năm. Trong năm đó, không được rời mắt, phải chăm bẵm, theo dõi như nuôi con thơ vậy. Phải cho “ăn” nắng, tránh mưa. Nắng “ăn” phải đều, mưa tránh phải kỹ. Qua 12 tháng, khi các bắt đầu cho nước cốt, lại phải biết tách ra mà nấu, mà chế. Đây là bí quyết, là kỹ thuật, là nghề của những người thợ chế biến nước mắm Cát Hải.
Có thể nói, nghề mắm đã gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển, cũng như cuộc sống của người dân nơi đây. Nó thẫm sâu trong tiềm thức và len lỏi vào từng bữa cơm hàng ngày của người dân Cát Hải. Đời mắm và đời người cùng tồn tại song hành và phát triển qua bao năm tháng, với những nỗi nhọc nhằn, gian truân nhưng cũng đầy sướng vui, hạnh phúc.
Người làm mắm và mắm nuôi người, thế hệ con nối tiếp thế hệ cha ông, thế hệ sau nối tiếp thế hệ trước truyền lại, cứ như vậy giọt mắm đã nuôi lớn, và là nguồn sống của biết bao thế hệ người dân miền biển này. Và cũng những giọt mắm ấy đã góp phần không nhỏ mang lại sự bình yên, ấm no, hạnh phúc và giàu đẹp thêm cho quê hương Cát Hải hôm nay và mai sau./.
Tin liên quan

Chàng trai bỏ phố về quê phục hồi nghề truyền thống
17:36 | 17/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

“Mặn lắm” nước mắm!
11:19 | 10/04/2025 Văn hóa - Xã hội

Bình Thuận: Nước mắm OCOP 4 sao và con đường xuất ngoại
10:12 | 15/01/2025 OCOP
Tin mới hơn

Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá
09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp
09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm
09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn
09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng
10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội
10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

An Giang: Nơi tiếng búa vang vọng cả đời người
11:18 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh gio - món ăn truyền thống của người Tày
10:21 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nâng tầm đặc sản quê hương
10:00 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lưu giữ giá trị văn hóa làng nghề mộc Chợ Thủ
09:16 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Giọt Ngọc gốm Chu Đậu – Quà tặng đặc biệt của Hà Nội dịp Quốc khánh 2/9
14:47 | 28/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng Từ Vân tất bật may, thêu cờ Tổ quốc
15:36 | 27/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khuyến công Cao Bằng tiếp tục là đòn bẩy chiến lược trong tiến trình công nghiệp hóa nông thôn
08:00 Khuyến công

Cao Bằng nhân rộng vùng nguyên liệu dược liệu cỏ ngọt gắn với Chương trình OCOP
00:00 OCOP

Đắk Lắk xây dựng Kế hoạch khuyến công năm 2026
15:00 Khuyến công

Đồng Nai tập trung giải pháp đột phá cho công tác khuyến công 6 tháng cuối năm
14:49 Khuyến công

Bước đột phá từ hỗ trợ khuyến công
14:00 Khuyến công