Nem chua Lai Vung - Tinh hoa ẩm thực đồng bằng sông Cửu Long
Lai Vung, vùng đất nổi tiếng với câu thơ miêu tả: “Nem chua mà ngọt, thơm lừng mà say”, đã trở thành cái nôi của món nem chua nổi tiếng với hương vị độc đáo và khác biệt. Nghề làm Nem Lai Vung ra đời vào khoảng năm 1960, do bà Nguyễn Thị Mặn (Tư Mặn) ở ấp Tân Khánh, xã Tân Thành, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp, khởi xướng. Đây không chỉ là món ăn đặc sản mà còn là niềm tự hào của người dân địa phương.
Nem chủ yếu được bà Tư làm để cúng trong các dịp lễ giỗ, Tết. Bà con trong vùng ăn thử thấy ngon, lạ miệng lại có thể bảo quản dùng dần cả tuần, nên nhiều người lấy làm thích thú tìm đến bà Tư học nghề. Họ mang ra chợ Lai Vung để bán, do đó nem Lai Vung được gọi theo tên chợ thời đó.
Ban đầu nem Lai Vung chỉ được bán nhỏ lẻ ở các chợ, rồi dần dần theo chân những tiểu thương vào các bến xe, bến phà và ra khắp các tỉnh miền Tây. Dần dà hình thành cả làng nghề chuyên chế biến nem trên địa bàn huyện Lai Vung, nhưng tập trung nhất là xã Tân Thành và thị trấn Lai Vung. Nhiều năm gần đây, nem Lai Vung đã trở thành đặc sản của nhiều bữa tiệc lớn, thậm chí nó còn là một trong 8 thành phần trân quý (bát bửu) của món khai vị của các bữa tiệc quan trọng.
Các gia đình làm nem cho biết, ban đầu, từ nguyên liệu thịt heo, lá vông, lá chuối, kết hợp với gia vị phổ biến trong chế biến thức ăn hằng ngày, bà Tư Mặn sáng chế ra món nem chủ yếu dùng để cúng trong ngày giỗ, Tết và biếu người thân chứ không bán. Điểm khác biệt của chiếc nem do bà Tư Mặn làm ra so với nem ở các nơi khác là bên trong lót lá vông (chứ không lót bằng lá ổi) giúp lên men nhanh; Bên ngoài gói bằng lá chuối, có hình vuông. Đặc biệt, chiếc nem có sự hòa quyện của 4 vị: Chua, cay, mặn, ngọt, không lẫn với các loại nem khác. Có thể mở ăn nem trực tiếp hoặc kết hợp với bún, bánh mì hay cuộn với bánh tráng kèm rau thơm để tạo sự mới lạ, kích thích vị giác gây "thương nhớ" cho người dùng.
Nem Lai Vung được người tìm mua ở Đồng Tháp vì hương vị độc đáo |
Theo chia sẻ của một số chủ cơ sở nem ở Lai Vung, muốn làm nem cho ngon thì khâu chọn nguyên liệu rất quan trọng. Nguyên liệu phải đảm bảo chất lượng và phối trộn theo tỷ lệ 8 phần thịt, 2 phần bì. Thịt làm nem phải là thịt nạc đùi sau hoặc nạc mông heo tươi, thịt còn ấm nóng, thớ thịt dẻo. Đối với da heo, chọn da phần thân mới đảm bảo độ giòn, độ dai cần thiết. Đồng thời, gia vị nêm vào gồm muối, đường, tiêu, bột ngọt… với tỷ lệ phù hợp.
Khâu gói nem cũng không kém phần quan trọng. Nem lên men nhanh hay chậm tùy thuộc vào lớp lá chuối dày hay mỏng. Đây là công đoạn góp phần quyết định cho chiếc nem ngon, bảo quản được lâu và trông bắt mắt. Vì vậy, dân trong nghề hay có câu vè: "Từng gói, từng gói/Nếu ai không giỏi thì gói không đều/Từng lá nhỏ tươi, bao tròn nhân thịt/Để lá ít thì nem lâu chua/Để thịt vừa vừa thì nem lâu chín".
Năm 2012, nem Lai Vung được sách kỷ lục Việt Nam ghi nhận nằm trong top 10 đặc sản nem chả nổi tiếng Việt Nam. Đến năm 2013, nem Lai Vung nằm trong top 50 đặc sản quà tặng Việt Nam lần thứ nhất do trung tâm sách kỷ lục Việt Nam công bố.
Nem Lai Vung sau công đoạn gói lá vông |
Đến nay, một số cơ sở làm nem Lai Vung được tỉnh Đồng Tháp cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao, 4 sao, có mặt trong top những mặt hàng quà tặng đặc sản địa phương vang tiếng gần xa. Mới đây, ngày 10.11.2023, Bộ VH-TT-DL đưa làng nghề làm nem Lai Vung vào danh mục làng nghề di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Để giữ vững thương hiệu nem Lai Vung, thời gian qua, UBND tỉnh Đồng Tháp đã quan tâm hỗ trợ và yêu cầu các cơ sở làm nem không ngừng nâng cao chất lượng, cải tiến mẫu mã sản phẩm đáp ứng đầy đủ nhu cầu, thị hiếu của thị trường. Trong đó, đặt chữ tín, chất lượng sản phẩm lên trên lợi nhuận kinh tế để nem Lai Vung có chỗ đứng vững chắc trong lòng thực khách gần xa.
Nem Lai Vung không chỉ là một món ăn đặc sản mà còn là niềm tự hào của người dân Đồng Tháp. Với hương vị đặc trưng và quy trình chế biến tinh tế, nem Lai Vung đã chứng minh được giá trị và sự hấp dẫn của mình trong nền ẩm thực Việt Nam. Để bảo tồn và phát triển sản phẩm này, sự quan tâm và hỗ trợ từ cộng đồng, các cơ quan chức năng và các nhà đầu tư là rất cần thiết. Nem Lai Vung, với sự kết hợp hoàn hảo giữa truyền thống và đổi mới, chắc chắn sẽ tiếp tục đóng góp vào bản sắc ẩm thực phong phú của đất nước và mang đến những trải nghiệm ẩm thực độc đáo cho thực khách trong và ngoài nước.
Theo UBND huyện Lai Vung, trên địa bàn huyện hiện có hơn 20 cơ sở làm nem, tổng sản lượng hàng trăm ngàn chiếc mỗi ngày, giá trị tổng sản lượng ước đạt trên 60 tỉ đồng/năm. Nghề làm nem tạo việc làm ổn định cho hơn 300 lao động địa phương.
Tin liên quan
Món quà tao nhã mùa thu Hà Nội
10:14 | 09/09/2024 OCOP
Ngày hội mắm Châu Đốc Tôn vinh ẩm thực kết nối kinh tế vùng miền
11:20 | 10/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Lễ hội quà tặng du lịch thu hút 100 đơn vị làng nghề, lữ hành ... tham gia
11:18 | 10/09/2024 Tin tức
Tin mới hơn
Thắt chặt kết nối tiêu thụ sản phẩm OCOP
11:19 | 11/09/2024 OCOP
Thông tin Chương trình Triển lãm các sản phẩm OCOP xuất khẩu
11:17 | 11/09/2024 OCOP
Hương vị đất trời
11:20 | 10/09/2024 OCOP
Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Bình Định đưa hàng Việt đến tay người tiêu dùng
10:50 | 09/09/2024 OCOP
Hội chợ OCOP quảng bá nông sản, văn hóa ẩm thực 6 tỉnh Việt Bắc
10:13 | 09/09/2024 OCOP
Người phụ nữ tâm huyết với nghề sản xuất Giò chả
19:22 | 08/09/2024 OCOP
Tin khác
Hà Nội: Kinh tế xanh gắn với mô hình OCOP
10:55 | 05/09/2024 OCOP
Hành trình mang tinh bột nghệ, tinh bột sắn dây thành sản phẩm OCOP 3 sao
09:00 | 05/09/2024 OCOP
Đà Nẵng: Tổng thu du lịch đạt hơn 1,2 ngàn tỷ đồng trong dịp lễ 2/9
15:48 | 04/09/2024 OCOP
Hà Tĩnh khai mạc hội chợ sản phẩm OCOP, công nghiệp nông thôn tiêu biểu
07:16 | 01/09/2024 OCOP
Mê Linh: Triển khai Chương trình OCOP năm 2024
07:15 | 01/09/2024 OCOP
Bắc Kạn đẩy mạnh xúc tiến thương mại sản phẩm OCOP
09:11 | 31/08/2024 OCOP
Đặc sản Chả cá Chày An Khánh
10:27 | 30/08/2024 OCOP
Huyện Chợ Đồn: Nâng tầm sản phẩm OCOP
10:27 | 30/08/2024 OCOP
Kinh nghiệm hay từ huyện Chương Mỹ
10:13 | 29/08/2024 OCOP
Những sản phẩm OCOP phụ nữ Bắc Kạn làm chủ
15:51 | 28/08/2024 OCOP
Hội chợ OCOP khu vực Đông Bắc – Quảng Ninh 2024 diễn ra từ ngày 29/8-3/9 tại TP.Hạ Long
10:31 | 27/08/2024 OCOP
Yên Bái có thêm 12 sản phẩm OCOP 3 sao trong năm 2024
14:08 | 26/08/2024 OCOP
Khai mạc sự kiện giới thiệu sản phẩm OCOP gắn với văn hóa các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên
11:00 | 23/08/2024 OCOP
Sản phẩm OCOP của 38 tỉnh thành của cả nước đang quy tụ tại Công viên Long Biên
23:00 | 22/08/2024 OCOP
An Giang: Chợ Mới có thêm 7 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao
09:50 | 22/08/2024 OCOP
Lời kêu gọi của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam về vận động ủng hộ đồng bào khắc phục thiệt hại do cơn bão số 3 gây ra
15:14 Tin tức
Phụ nữ Bình Định khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh
10:52 Khởi nghiệp
Khuyến công Đắk Lắk: Nghiệm thu đề án sản xuất hạt Mắc ca
10:43 Khuyến công
Khuyến công Bình Dương: Hỗ trợ phát triển mô hình công nghiệp nông thôn bền vững
10:42 Khuyến nông
Khuyến công Ninh Thuận: Hỗ trợ máy móc thiết bị tiên tiến chế biến táo sấy
10:42 Khuyến công