Hương bồ kết quê nhà

Nhà tôi ở cuối làng, cái xóm nghèo ven con sông Đào quanh năm phù sa bồi đắp. Ngôi nhà cấp bốn cũ kĩ ẩn mình giữa vườn cây trái xum xuê. Phía cuối khu vườn ấy có một cây bồ kết cao lớn với gốc cây xù xì, chằng chịt gai đan. Tôi nhớ vào mỗi độ xuân về, cây bồ kết bắt đầu đơm những chùm hoa li ti vàng nhạt. Và sau khoảng một tháng những chùm hoa kết thành những chùm quả xanh non như những trái me nhỏ. Qua thời gian, quả bồ kết chuyển từ màu xanh sang màu vàng nhạt rồi vàng đậm và cho đến khi lúc lỉu những chùm quả già câng, đen sậm cũng là lúc thu hoạch quả. Tôi theo bố ra vườn để hái trái trong tiết giao mùa lành lạnh. Bố dùng cây sào tre dài có gắn móc sắt để “giật” từng chùm xuống gốc cây. Tôi hăm hở nhặt quả cho vào rổ mang về cho mẹ. Hàng ngày, dưới cái nắng vàng hanh hao, mẹ đem bồ kết ra sân phơi cho thật khô. Rồi bố cặm cụi chẻ tre làm lạt, buộc từng chùm treo lên gác bếp.

Trong kí ức tuổi thơ của tôi là mỗi chiều đông hanh hao lạnh gió, tôi chạy lon ton theo mẹ ra vườn cắt lá hương nhu, lá sả nếp, cỏ mần trầu để nấu cùng bồ kết. Mẹ cẩn thận rửa sạch từng loại lá, múc nước giếng khơi đổ săm sắp mặt nồi rồi bắc lên bếp đun. Lúc bắt đầu nghe thấy tiếng nước reo tí tách, mẹ lấy mấy quả bồ kết bám muội bồ hóng đen xì hơ qua ngọn lửa đang cháy. Bồ kết bén lửa xem xém, mẹ cẩn thận cạo sạch muội đen, bẻ làm 3 cho vào nồi nước đang sôi. Nồi nước bắt đầu đưa hương thơm ngan ngát theo làn khói nhè nhẹ tỏa ra khắp gian bếp tềnh toàng. Một mùi hương đồng nội vô cùng đặc biệt. Đó là mùi dìu dịu, ngan ngát của các loại lá cây vườn nhà quyện hòa cùng mùi ấm nồng, ngai ngái của bồ kết. Tôi cố hít hà thật sâu để cảm nhận sự kho-an khoái, dễ chịu trong lồng ngực.

Mẹ bê nồi nước ra sân rồi gọi các anh chị em tôi để gội đầu cho từng đứa. Chúng tôi ríu rít tranh nhau để được mẹ gội trước, cười nói ầm ĩ cả khoảng sân trước nhà. Một tay mẹ múc từng gáo nước xối lên đầu cho ướt dần, một tay mẹ nhẹ nhàng xoa xoa lên mái tóc xơ xác, bờm xờm, khét lẹt của tôi sau những buổi trưa dãi nắng nô đùa cùng chúng bạn. Tôi cảm nhận từng ngón tay dịu dàng của mẹ mơn man trên mái tóc, nghe hương bồ kết thấm đẫm trong từng chân tóc, thấm đẫm tình yêu thương của mẹ. Hương bồ kết cứ thế mà theo chúng tôi đi qua những mùa đông căm căm rét, đi qua những mùa hè chang chang nắng và đi qua những năm tháng tuổi thơ bình yên bên mẹ. Những năm tôi đi học xa nhà, mỗi lần về quê, mẹ lại nướng bồ kết, nấu nước và gội đầu cho tôi như thuở còn thơ ấu. Mẹ luồn những ngón tay khẳng khiu lên đầu con gái, chầm chậm chải xuống suối tóc đen dài. Tôi chợt nhận thấy tay của mẹ đã bắt đầu chai sạn, ram ráp. Cầm đôi bàn tay gầy guộc quanh năm vất vả với ruộng lúa nương khoai, tất bật ngược xuôi nuôi anh em chúng tôi ăn học thành người, tôi thấy tim mình đau nhói…

Giờ đây, với guồng quay của cuộc sống hiện đại đã làm mái tóc ám mùi khói bụi thành phố, tẩm ướp những mùi hương hóa chất từ dầu gội, thuốc uốn nhuộm công nghiệp, tôi lại nhớ biết bao cái mùi hương dân dã, bình dị của bồ kết quê nhà. Thời gian làm vạn vật biến thiên, thay đổi, nhiều kỉ niệm lùi xa vào quá khứ nhưng có một kí ức tuổi thơ gắn liền với mùi bồ kết sẽ ở lại trong tiềm thức để rồi có dịp gặp lại, như một làn gió mát ùa về mang đến cho tôi nhiều xúc cảm êm đềm…