Vĩnh Phúc: Phát triển và bảo tồn các làng nghề truyền thống: Thực trạng và giải pháp
Với 19 làng nghề truyền thống được duy trì qua nhiều thế hệ, như nghề mộc Thanh Lãng, gốm Hương Canh, nghề mây tre đan xã Triệu Đề, tỉnh đã và đang chú trọng phát triển, bảo tồn những giá trị văn hóa tinh thần này. Đặc biệt, những năm gần đây, tỉnh đã thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ các cơ sở và hộ sản xuất tại các làng nghề, bao gồm việc cung cấp vốn vay từ các tổ chức tín dụng, triển khai các chương trình khuyến công, chuyển giao công nghệ, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đào tạo nghề và truyền nghề. Đồng thời, tỉnh cũng khuyến khích phát triển mô hình làng nghề gắn với du lịch, tạo thêm cơ hội thu nhập cho người dân.
![]() |
Tuy nhiên, dù được hỗ trợ từ tỉnh, nhiều làng nghề truyền thống vẫn phải đối mặt với không ít khó khăn và thách thức. Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế và công nghiệp hiện đại đã làm thay đổi xu hướng tiêu dùng, khiến cho sản phẩm của các làng nghề gặp khó khăn trong việc tiêu thụ. Bên cạnh đó, sự thiếu hụt nguồn nhân lực kế thừa, sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các sản phẩm công nghiệp và xu hướng tiêu dùng thay đổi đã khiến cho nhiều làng nghề khó phát triển bền vững.
Khó khăn của làng nghề truyền thống
Làng gốm Hương Canh (Bình Xuyên) là một ví dụ điển hình. Làng gốm này từ lâu nổi tiếng với sản phẩm chất lượng cao, độ bền tốt và sự kết hợp giữa truyền thống và nghệ thuật đương đại. Các sản phẩm của làng gốm đã có mặt trên khắp các miền đất nước, thậm chí xuất khẩu ra nước ngoài. Tuy nhiên, hiện nay, chỉ còn một số ít hộ gia đình duy trì nghề gốm, sản lượng giảm sút và hầu hết sản xuất chỉ phục vụ theo đơn đặt hàng.
Nguyên nhân chủ yếu là do các hộ sản xuất không chủ động được nguồn nguyên liệu, thiếu khu vực sản xuất tập trung, phải tận dụng các không gian nhỏ hẹp như sân vườn, lề đường, làm ảnh hưởng đến môi trường và quá trình sản xuất. Mặc dù có tiềm năng lớn về thị trường tiêu thụ sản phẩm, các hộ dân vẫn không thể mở rộng quy mô sản xuất vì các yếu tố cơ sở hạ tầng chưa được hỗ trợ đầy đủ.
Tình trạng này không chỉ xảy ra với làng gốm Hương Canh mà còn nhiều làng nghề khác như làng mộc Thanh Lãng. Mặc dù có sự phát triển về quy mô và công nghệ sản xuất, nhưng việc bảo vệ môi trường trong các làng nghề vẫn chưa được đầu tư đúng mức, dẫn đến ô nhiễm không khí và tiếng ồn. Hơn nữa, sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp và sản phẩm công nghiệp với giá thành cạnh tranh cũng đã làm giảm sức hấp dẫn của sản phẩm làng nghề.
![]() |
Giải pháp phát triển làng nghề truyền thống
Để bảo tồn và phát triển các làng nghề truyền thống, việc chú trọng đến đội ngũ nghệ nhân, thợ lành nghề là rất quan trọng. Các nghệ nhân không chỉ cần được bảo vệ quyền lợi mà còn phải được khuyến khích sáng tạo và phát triển thêm các dòng sản phẩm phù hợp với xu thế hiện đại. Đồng thời, cần có các chương trình đào tạo nghề bài bản và các biện pháp truyền nghề để đảm bảo nguồn lực nhân lực cho ngành nghề này.
Để giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, các địa phương cần ưu tiên xây dựng các khu sản xuất tập trung, giúp giảm thiểu việc sản xuất tràn lan, bảo vệ không gian sống và cải thiện môi trường làm việc cho người dân. Ngoài ra, việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghệ cũng là yếu tố then chốt giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, gia tăng giá trị và khả năng cạnh tranh.
Một trong những hướng đi quan trọng trong phát triển làng nghề là gắn các làng nghề với du lịch. Các mô hình làng nghề truyền thống kết hợp với du lịch sẽ không chỉ bảo tồn được những nghề truyền thống mà còn mang lại cơ hội thu nhập lớn cho người dân thông qua việc bán sản phẩm và dịch vụ du lịch.
Tỉnh cũng cần đẩy mạnh quảng bá sản phẩm thông qua các hội chợ, triển lãm và kết nối cung cầu để mở rộng thị trường tiêu thụ. Hơn nữa, việc xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm làng nghề cũng là yếu tố quan trọng để nâng cao giá trị sản phẩm và giúp sản phẩm của làng nghề cạnh tranh với sản phẩm công nghiệp.
Làng nghề truyền thống luôn đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc và tạo dựng cơ hội việc làm cho người dân. Để các làng nghề có thể phát triển bền vững, ngoài sự hỗ trợ của chính quyền, cộng đồng và các nghệ nhân cần có những bước đi đồng bộ trong việc bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và ứng dụng công nghệ vào sản xuất. Chỉ khi đó, các làng nghề truyền thống mới có thể phát triển mạnh mẽ, duy trì và phát huy giá trị lâu dài.
Tin liên quan

Làng nghề truyền thống trong dòng chảy “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”
11:00 | 12/09/2025 Văn hóa - Xã hội

Nét đẹp làng nghề truyền thống ở Quảng Bình
15:35 | 27/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giải pháp phát huy giá trị các làng nghề truyền thống
15:36 | 27/08/2025 Nghiên cứu trao đổi
Tin mới hơn

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
08:03 | 17/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng gốm Bát Tràng kết nối di sản và hội nhập quốc tế
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Nguyễn Hữu Kiêm - Người giữ hồn diều sáo làng Bá
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Những đôi tay giữ lửa ở làng gốm đỏ bên bờ sông Cửu Long
11:02 | 15/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ nghề truyền thống tạo động lực phát triển kinh tế nông thôn
08:00 | 13/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá
09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp
09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm
09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn
09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng
10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội
10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

An Giang: Nơi tiếng búa vang vọng cả đời người
11:18 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Vĩnh Long: Khởi nghiệp tuổi xế chiều, người đàn ông U80 thành công với sản phẩm OCOP
13:38 OCOP

Từ trái sim rừng đến đặc sản đạt chất lượng OCOP
13:38 OCOP

Thị trưởng Khu Trung tâm Tài chính London có chuyến thăm cấp cao tới Việt Nam
13:38 Tin tức

Công nhận làng Việt Hải là điểm du lịch cộng đồng
10:41 Du lịch làng nghề

Người lính năm xưa trở thành nông dân điển hình hôm nay
10:10 Kinh tế