Vĩnh Phúc: Phát triển và bảo tồn các làng nghề truyền thống: Thực trạng và giải pháp
Với 19 làng nghề truyền thống được duy trì qua nhiều thế hệ, như nghề mộc Thanh Lãng, gốm Hương Canh, nghề mây tre đan xã Triệu Đề, tỉnh đã và đang chú trọng phát triển, bảo tồn những giá trị văn hóa tinh thần này. Đặc biệt, những năm gần đây, tỉnh đã thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ các cơ sở và hộ sản xuất tại các làng nghề, bao gồm việc cung cấp vốn vay từ các tổ chức tín dụng, triển khai các chương trình khuyến công, chuyển giao công nghệ, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đào tạo nghề và truyền nghề. Đồng thời, tỉnh cũng khuyến khích phát triển mô hình làng nghề gắn với du lịch, tạo thêm cơ hội thu nhập cho người dân.
![]() |
Tuy nhiên, dù được hỗ trợ từ tỉnh, nhiều làng nghề truyền thống vẫn phải đối mặt với không ít khó khăn và thách thức. Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế và công nghiệp hiện đại đã làm thay đổi xu hướng tiêu dùng, khiến cho sản phẩm của các làng nghề gặp khó khăn trong việc tiêu thụ. Bên cạnh đó, sự thiếu hụt nguồn nhân lực kế thừa, sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các sản phẩm công nghiệp và xu hướng tiêu dùng thay đổi đã khiến cho nhiều làng nghề khó phát triển bền vững.
Khó khăn của làng nghề truyền thống
Làng gốm Hương Canh (Bình Xuyên) là một ví dụ điển hình. Làng gốm này từ lâu nổi tiếng với sản phẩm chất lượng cao, độ bền tốt và sự kết hợp giữa truyền thống và nghệ thuật đương đại. Các sản phẩm của làng gốm đã có mặt trên khắp các miền đất nước, thậm chí xuất khẩu ra nước ngoài. Tuy nhiên, hiện nay, chỉ còn một số ít hộ gia đình duy trì nghề gốm, sản lượng giảm sút và hầu hết sản xuất chỉ phục vụ theo đơn đặt hàng.
Nguyên nhân chủ yếu là do các hộ sản xuất không chủ động được nguồn nguyên liệu, thiếu khu vực sản xuất tập trung, phải tận dụng các không gian nhỏ hẹp như sân vườn, lề đường, làm ảnh hưởng đến môi trường và quá trình sản xuất. Mặc dù có tiềm năng lớn về thị trường tiêu thụ sản phẩm, các hộ dân vẫn không thể mở rộng quy mô sản xuất vì các yếu tố cơ sở hạ tầng chưa được hỗ trợ đầy đủ.
Tình trạng này không chỉ xảy ra với làng gốm Hương Canh mà còn nhiều làng nghề khác như làng mộc Thanh Lãng. Mặc dù có sự phát triển về quy mô và công nghệ sản xuất, nhưng việc bảo vệ môi trường trong các làng nghề vẫn chưa được đầu tư đúng mức, dẫn đến ô nhiễm không khí và tiếng ồn. Hơn nữa, sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp và sản phẩm công nghiệp với giá thành cạnh tranh cũng đã làm giảm sức hấp dẫn của sản phẩm làng nghề.
![]() |
Giải pháp phát triển làng nghề truyền thống
Để bảo tồn và phát triển các làng nghề truyền thống, việc chú trọng đến đội ngũ nghệ nhân, thợ lành nghề là rất quan trọng. Các nghệ nhân không chỉ cần được bảo vệ quyền lợi mà còn phải được khuyến khích sáng tạo và phát triển thêm các dòng sản phẩm phù hợp với xu thế hiện đại. Đồng thời, cần có các chương trình đào tạo nghề bài bản và các biện pháp truyền nghề để đảm bảo nguồn lực nhân lực cho ngành nghề này.
Để giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, các địa phương cần ưu tiên xây dựng các khu sản xuất tập trung, giúp giảm thiểu việc sản xuất tràn lan, bảo vệ không gian sống và cải thiện môi trường làm việc cho người dân. Ngoài ra, việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng và công nghệ cũng là yếu tố then chốt giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, gia tăng giá trị và khả năng cạnh tranh.
Một trong những hướng đi quan trọng trong phát triển làng nghề là gắn các làng nghề với du lịch. Các mô hình làng nghề truyền thống kết hợp với du lịch sẽ không chỉ bảo tồn được những nghề truyền thống mà còn mang lại cơ hội thu nhập lớn cho người dân thông qua việc bán sản phẩm và dịch vụ du lịch.
Tỉnh cũng cần đẩy mạnh quảng bá sản phẩm thông qua các hội chợ, triển lãm và kết nối cung cầu để mở rộng thị trường tiêu thụ. Hơn nữa, việc xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm làng nghề cũng là yếu tố quan trọng để nâng cao giá trị sản phẩm và giúp sản phẩm của làng nghề cạnh tranh với sản phẩm công nghiệp.
Làng nghề truyền thống luôn đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc và tạo dựng cơ hội việc làm cho người dân. Để các làng nghề có thể phát triển bền vững, ngoài sự hỗ trợ của chính quyền, cộng đồng và các nghệ nhân cần có những bước đi đồng bộ trong việc bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và ứng dụng công nghệ vào sản xuất. Chỉ khi đó, các làng nghề truyền thống mới có thể phát triển mạnh mẽ, duy trì và phát huy giá trị lâu dài.
Tin liên quan

Nước mắm Long Thủy, tinh hoa của vùng biển Phú Yên
10:12 | 18/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên: Phát triển bền vững Làng nghề trồng dâu nuôi tằm xã Hòa Phong
13:30 | 16/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bảo tồn làng nghề truyền thống trước thách thức của thời đại
09:08 | 15/04/2025 Nghiên cứu trao đổi
Tin mới hơn

Hiệp hội Làng nghề Việt Nam phong tặng 151 nghệ nhân và các danh hiệu làng nghề
20:09 | 19/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

100 hợp tác xã được trao giải thưởng “Ngôi sao hợp tác xã - Coops Award năm 2025"
17:36 | 17/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chàng trai bỏ phố về quê phục hồi nghề truyền thống
17:36 | 17/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

“Lát Càng Long” – Khẳng định vị thế, mở rộng thị trường cho sản phẩm làng nghề
13:36 | 16/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ước Lễ làng nghề giò chả 500 tuổi
14:40 | 15/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: "Ông Dư bài chòi" một di sản sống của văn hóa làng biển Nhơn Hải
10:50 | 14/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Làng Bá Dương Nội đón nhận danh hiệu: Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và nghề truyền thống Hà Nội
18:00 | 12/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề đúc đồng nghìn năm tuổi ở xứ Thanh
14:45 | 10/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lễ giỗ tổ Hùng Vương 2025 Trang nghiêm - Thành kính - Gắn kết triệu con tim đất Việt
14:35 | 10/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề thêu liển hài ở Mường Chà
14:29 | 10/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân giữ hồn hát Then trong nhịp sống hiện đại
14:29 | 10/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề ăn cơm dưới đất, làm việc trên trời
14:28 | 10/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề thổ cẩm Khmer - An Giang
14:28 | 10/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển nghề truyền thống gắn với xây dựng nông thôn mới ở Thọ Xuân
14:49 | 09/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Quảng Nam: Ông chủ 8X làm nước mắm truyền thống thu hơn 4 tỷ đồng mỗi năm
21:16 | 08/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phu nhân Chủ tịch Quốc hội tham quan cơ sở gốm truyền thống ở Thủ đô Tashkent của Uzbekistan
21:14 | 08/04/2025 Tin tức

Giữ “lửa” cho nghề rèn Đa Sỹ
09:33 | 04/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề nuôi cá triệu đô
14:55 | 03/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Về Ninh Thuận ghé thăm làng gốm cổ nhất Đông Nam Á
14:55 | 03/04/2025 Du lịch làng nghề

Lung linh sắc màu bánh truyền thống “Xứ Nẫu”
14:45 | 03/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Yên Thái - Bảo tồn và phục dựng nghề làm giấy dó
19:53 | 02/04/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hiệp hội Làng nghề Việt Nam phong tặng 151 nghệ nhân và các danh hiệu làng nghề
20:09 Làng nghề, nghệ nhân

50 đại biểu kiều bào dâng hương tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào, tỉnh Tuyên Quang.
15:56 Tin tức

Thanh Háo: Thọ Xuân phát triển làng nghề gắn với xây dựng nông thôn mới
14:01 Nông thôn mới

Hà Nội trình Thủ tướng công nhận “Thành phố hoàn thành nhiệm vụ nông thôn mới năm 2024”.
14:01 Nông thôn mới

Nước mắm Long Thủy, tinh hoa của vùng biển Phú Yên
10:12 Làng nghề, nghệ nhân