Cần Thơ – Thủ phủ miền Tây là vùng đất trù phú, sông ngòi phù sa và nhiều tôm cá, người dân tận dụng nguồn nguyên liệu dồi dào để chế biến ra nhiều món ăn đặc sản như mắm cá linh, mắm cá lóc, khô cá rô,… Thế nhưng, tại một vùng đất nhỏ Thới An thuộc quận Ô Môn, bà con nơi đây lại sáng tạo ra nước mắm cá sặc làm nao lòng nhiều khách hàng bởi cách ủ chượp và nấu chín vô cùng đặc biệt.

Cũng giống như những loại nước mắm truyền thống khác, cá sặc tươi có sẵn tại địa phương sẽ được lựa chọn kỹ lưỡng rồi ủ với muối biển Bạc Liêu từ 18 tháng trở lên. Tuy nhiên, nước mắm truyền thống thông thường đều chỉ cần ủ chượp và chắt lọc là có thể sử dụng nhưng nước mắm cá sặc bắt buộc phải nấu lên, có như vậy hương vị nước mắm mới đạt đến độ thơm ngon tuyệt hảo. Theo phương pháp truyền thống, nước mắm cá sặc cần nấu chín 100 độ C và giữ nguyên độ lửa. Sau khi nấu chín, nước mắm tiếp tục chạy qua dàn lọc cặn khoảng 1 tháng để cho ra thành phẩm màu vàng nâu cánh gián, mùi hương thơm nhẹ đặc trưng. Khi dùng, nước mắm có vị ngọt đặc trưng từ cá sông và vị mặn mà của muối biển, tất cả tạo nên hương - vị - sắc hài hòa rất riêng của nước mắm nấu, khiến người ăn khó lòng quên được.

Chị Phương – Chủ cơ sở sản xuất nước mắm Tư Hon

Theo chị Trần Thị Mỹ Phương (sinh năm 1982) – Chủ cơ sở sản xuất nước mắm Trần Văn Hon tại khu vực Thới Phong (phường Thới An, quận Ô Môn, TP. Cần Thơ), trước đây, người dân Thới An thường dùng cá sặc làm nước mắm để mời khách hoặc những dịp lễ Tết, số còn lại sẽ bán cho bà con vùng lân cận và du khách. Năm 1975, gia đình chị thành lập xưởng sản xuất lấy tên thương hiệu là Tư Hon (tên của ba chị Phương). Tuy nhiên, sau này vì quy trình ủ nước mắm khá lâu, cần phải theo dõi đảo cá định kỳ, lại thêm công đoạn nấu chín nước mắm khắt khe nhưng đầu ra sản phẩm không ổn định nên ngày càng ít người làm mắm. Bên cạnh đó, nước mắm công nghiệp ra đời có giá thành rẻ cạnh tranh khốc liệt cũng khiến nhiều gia đình phải bỏ nghề.

Sản phẩm nước mắm Tư Hon

Năm 2017, thấy nghề làm nước mắm địa phương dần mai một, chị Phương quyết tâm vực dậy cơ sở của gia đình với mong muốn tiếp tục làm nghề, đem đến cho người tiêu dùng sản phẩm nước mắm truyền thống thơm ngon, chất lượng. Bước đầu, chị đầu tư trang thiết bị, máy móc hiện đại vào sản xuất nhưng vẫn giữ nguyên công thức chế biến từ thời ông bà. Tiếp theo, chị nhập số lượng lớn nguyên liệu cá về chế biến, nghiên cứu quy trình đóng gói, bảo quản sản phẩm và thay đổi phương thức kinh doanh nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm mà vẫn giữ được hương vị xưa.

Sau 5 năm đổi mới, nước mắm Tư Hon không chỉ đạt chất lượng cao, khẳng định thương hiệu trên thị trường, thu hút nhiều khách hàng mà còn có nhiều thành tựu như: Chứng nhận HACCP, Chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, Top 50 Thương hiệu tiêu biểu Châu Á – Thái Bình Dương 2022,… Đặc biệt, năm 2021, sản phẩm nước mắm cá sặc Tư Hon thành công nhận 4 sao OCOP TP. Cần Thơ. Sự kiện trở thành niềm tự hào của chị Phương vì bản thân có thể đóng góp phần nhỏ giúp nâng tầm sản phẩm nước mắm truyền thống quê hương lên một vị thế mới. Ngoài ra, cơ sở Tư Hon cũng ưu tiên sử dụng nguồn nguyên liệu cá và lao động có sẵn tại địa phương, tạo điều kiện nâng cao thu nhập, hỗ trợ việc làm, phát triển kinh tế người dân trong vùng.

Cá sặc – loại cá đặc trưng xứ Tây Đô

Hiện tại, nước mắm cá sặc đã có mặt ở hầu hết các tỉnh thành miền Tây và Đông Nam Bộ, một số sàn thương mại điện tử như: Mekongexpo, Tiki,… Cơ sở Tư Hon cũng tham gia triển lãm, hội chợ quảng bá sản phẩm với mục đích đưa nước mắm truyền thống tiếp cận đa dạng người tiêu dùng, mở rộng thị trường trong nước và quốc tế. Đồng thời, cơ sở còn kết nối, tạo kênh phân phối sản phẩm nước mắm cá sặc trên khắp cả nước.

Kế thừa phương pháp chế biến gia truyền qua nhiều thế hệ và phát triển theo dây chuyền sản xuất hiện đại, chị Phương đã thành công “khoác áo mới” cho sản phẩm nước mắm cá sặc mang hương vị truyền thống đến với người tiêu dùng. Hoạt động theo phương châm “Ưu tiên chất lượng hơn số lượng”, cơ sở sản xuất nước mắm Tư Hon đang ngày càng khẳng định thương hiệu trên thị trường, đồng thời góp phần lưu giữ hương vị nước mắm xưa.