Đắk Lắk: Hướng đi cho nghề truyền thống của đồng bào dân tộc
Đắk Lắk là một trong những tỉnh có rất nhiều nghề truyền thống đã gắn bó lâu đời với bà con nông dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số như Ê Đê, M’nông… Những sản phẩm truyền thống mà bà con làm ra không đơn thuần là những vật dụng mà còn chứa đựng các giá trị văn hóa, thẩm mĩ, phong tục tập quán, tín ngưỡng tâm linh của người dân nơi đây.
Cùng với sự phát triển của xã hội, một số nghề truyền thống tại tỉnh Đắk Lắk đã bị mai một dần do không còn thiết thực, nhưng hiện nay vẫn có nhiều nghề truyền thống lâu đời, có tiềm năng phục hồi, phát triển với những sản phẩm đặc biệt được nhiều người biết đến như dệt thổ cẩm, rượu cần, gốm…
Việc phát triển nghề truyền thống ở Đắk Lắk trong những năm qua đã đạt được những kết quả tích cực, đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Tuy nhiên, hiệu quả của việc khai thác, phát huy các giá trị của sản phẩm truyền thống còn nhiều tồn tại, hạn chế. Có một số nghề đang hoạt động theo kiểu tự phát, chưa được đầu tư nhiều để phát triển thành các sản phẩm hay thương hiệu.
Nghề dệt thổ cẩm tại Đắk Lắk.
Sự tác động của hội nhập kinh tế chưa thể làm chuyển biến những đặc điểm mang tính cố hữu của sản xuất thủ công truyền thống. Hiện nay, vẫn còn tình trạng sản xuất manh mún, phân tán, chưa hình thành làng nghề chuyên sâu. Điều này khiến các sản phẩm làm ra nhỏ lẻ, chất lượng hạn chế, kiểu dáng mẫu mã chưa đang dạng, phong phú nhưng giá thành lại cao làm mất đi tính cạnh tranh.
Theo các đánh giá chuyên môn, hình thức tổ chức sản xuất, tại làng nghề và các cụm nghề nông thôn chủ yếu là kinh tế hộ gia đình, đa số chủ thể là nông dân, sản xuất với quy mô nhỏ, trình độ quản lý thấp, các sản phẩm còn nhiều lỗi, chưa phù hợp với thị hiếu của khách hàng gây lãng phí công sức và thành quả lao động.
Bên cạnh đó, phần lớn máy móc, trang thiết bị phục vụ cho sản xuất tại các cụm nghề còn lạc hậu, kém hiệu quả. Nhìn chung, trong các cụm nghề tại Đắk Lắk hiện nay, chỉ có nghề thủ công mỹ nghệ và sản xuất bánh tráng mang lại thu nhập ổn định cho người nông dân. Ngoài ra, những cụm nghề khác như dệt thổ cẩm, làm gốm… mức thu nhập còn thấp.
Cần hướng đi đúng
Trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk chỉ có duy nhất một làng nghề làm bánh tráng tại xã Ea Bar (huyện Buôn Đôn). Còn lại, những nơi khác đều là cụm nghề truyền thống như dệt thổ cẩm tại xã Ea Tul, huyện Cư Mgar và xã Ea Kao, TP Buôn Ma Thuột; nghề nấu rượu bằng men lá tại xã Ea Tam, huyện Krông Năng; cụm nghề trồng hoa-cây cảnh tại xã Hòa Phú (TP Buôn Ma Thuột).
Theo phân tích chuyên sâu của Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk, cụm nghề nấu rượu bằng men lá, nghề dệt thổ cẩm và nghề thủ công mỹ nghệ có nhiều tiềm năng, yếu tố để phát triển thành làng nghề truyền thống trong tương lai, giúp bà con có việc làm và thu nhập ổn định.
Nghề thủ công mỹ nghệ, đặc biệt là các sản phẩm mỹ nghệ về gỗ đang phát triển thịnh hành tại Đắk Lắk. Hiện nay, nguồn nguyên liệu khan hiếm nhưng nhu cầu của khách hàng vẫn cao, đây cũng là mặt hàng cao cấp, dự tính sẽ có khả năng phát triển thành làng nghề.
Tuy nhiên, cái khó của nghề thủ công mỹ nghệ đó là việc cần vốn nhiều để đầu tư máy móc, thiết bị sản xuất. Hơn thế, nghề này cần phải có ít nhiều năng khiếu về thẩm mỹ, mỹ thuật.
Theo bà H’Jing Ayun-Giám đốc HTX Nông nghiệp dịch vụ thổ cẩm xã Ea Tul (Cư Mgar, Đắk Lắk), để HTX tồn tại và phát triển, khâu quan trọng nhất vẫn là tìm đầu ra cho sản phẩm. Trên thực tế, hiện nay HTX đang gặp khó vì chưa có đầu ra ổn định, các xã viên chỉ tranh thủ làm việc những lúc nhàn rỗi để kiếm thêm thu nhập.
Còn chị H’Dăm Niê-Chủ nhiệm HTX dệt thổ cẩm Tơng Bông (xã Ea Kao-TP Buôn Ma Thuột) cho hay, đa số các mặt hàng của HTX sản xuất ra chỉ nhập đến các quầy bán hàng lưu niệm và điểm du lịch trong tỉnh, còn việc xuất hàng đi thị trường ngoại tỉnh chưa đáng kể.
Cũng theo lời chị H’Dăm, hiện nay trên thị trường có nhiều sản phẩm dệt thổ cẩm bằng máy, chất liệu vải mỏng, đẹp giá cả lại rẻ nên được ưa chuộng hơn. Trong khi đó, sản phẩm thổ cẩm dệt tay phải mất nhiều thời gian, kì công, giá lại cao nên khó cạnh tranh.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk đã có đề án phát triển làng nghề truyền thống có định hướng đến năm 2020. Theo đề án này, các cơ quan, ban ngành tỉnh Đắk Lắk cần nỗ lực, tạo mọi điều kiện để hỗ trợ những cụm nghề truyền thống có tiềm năng phát triển trong tương lai. Ngoài việc hỗ trợ vốn, các đơn vị cũng cần chú trọng tìm đầu ra cho sản phẩm. Đặc biệt là phải tạo nên thương hiệu của từng sản phẩm để tạo uy tín, lòng tin với khách hàng.
Bài và ảnh Trần Nhân-Hải Dương
Tin liên quan
Tin mới hơn

Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến
10:24 | 26/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng
11:03 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chuyện của “Vua gỗ lũa Trai Vàng”
11:02 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân sinh vật cảnh năng động, sáng tạo
11:02 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Làng nghề xứ Thanh – Nơi kết tinh tinh hoa văn hóa cha ông
10:49 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ lửa nghề bánh tráng Thuận Hưng
10:21 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đổi thay tích cực cho nghề nuôi biển: Tháo gỡ các nút thắt
10:08 | 23/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề dệt lanh Lùng Tám – Nét văn hóa Mông trên Cao nguyên đá
09:01 | 19/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân “hồi sinh” các con giống bột cổ
11:09 | 18/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phú Yên công nhận 11 nghề truyền thống năm 2025
15:44 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người âm thầm dùng cây kim, sợi chỉ lưu giữ hồn cốt văn hóa Việt
15:42 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Văn hoá Bắc Bộ qua các làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Hà Nội
15:41 | 13/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chủ tịch nước Lương Cường gặp mặt nghệ nhân làng nghề tiêu biểu toàn quốc
13:19 | 12/06/2025 Tin tức

Cao Bằng gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống: Nét đẹp văn hóa gắn liền phát triển kinh tế
09:17 | 12/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xây dựng Cụm công nghiệp làng nghề nhìn từ huyện Phú Xuyên
14:48 | 11/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khám phá nghề chằm áo tơi Yên Lạc – Nét đẹp văn hóa truyền thống Hà Tĩnh
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa công nghệ số phát triển ngành ong Việt
15:19 | 10/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương “di sản sống” giữa đại ngàn Vĩnh Sơn
09:42 | 09/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

TP. HCM: Chính thức sáp nhập đơn vị hành chính và công bố nhân sự mới
19:21 Tin tức

Lễ công bố thành lập tỉnh Gia Lai mới, một khởi nguyên lịch sử, một sứ mệnh thiêng liêng
15:42 Tin tức

Du lịch nông nghiệp công nghệ cao: Mô hình tiềm năng tại Nghệ An
13:37 Khuyến nông

TP. HCM: Khai mạc trưng bày chuyên đề và công bố quyết định công nhận Bảo vật Quốc gia
13:36 Tin tức

Phát triển sản phẩm OCOP từ tài nguyên bản địa
10:31 OCOP