Xã Hưng Hòa - Nghệ An: Trăn trở… Làng nghề Chiếu cói
Làng nghề chiếu cói truyền thống
Nghề dệt Chiếu cói xã Hưng Hòa (thành phố Vinh - Nghệ An) vốn nổi tiếng từ xa xưa với những sản phẩm chất lượng. Những chiếc chiếu hoa, chiếu cưới, chiếu lễ hội đầy màu sắc rực rỡ, với những đường nét hoa văn tinh xảo được làm từ bàn tay khéo léo của con người cần cù nơi đây, từng có mặt khắp chợ tỉnh, chợ quê. Sự khác biệt của chiếu cói Hưng Hòa so với nơi khác là chiếu được tạo hoa văn từ những màu sắc được nhuộm sẵn trên cói, đòi hỏi người thợ dệt phải nắm bắt kiểu mẫu, đường dệt tinh xảo. Từng động tác phải được kết hợp hài hoà giữa những người thợ dệt để tạo sự khác biệt với chiếu cói vùng, miền khác.
Gia đình chị Vũ Thị Nam, xóm Thuận 1 là một trong 50 hộ còn bám trụ với nghề dệt chiếu cói ở Hưng Hòa
Trước đây toàn xã có gần 900 hộ gắn bó với nghề dệt chiếu chủ yếu ở xóm thuận 2, xóm thuận 1, xóm Phong Yên và xóm Phong Hảo, trong đó 2 xóm Phong Hảo và xóm Thuận 1 được UBND tỉnh Nghệ An công nhận là Làng có nghề từ năm 2005. Những năm trước, khi Làng nghề chiếu cói còn đang thịnh vượng, diện tích trồng cói lên đến 200 hecta, cả một đồng cói xanh ngút ngàn, như một tấm thảm mượt mà, yên bình của một vùng quê trù phú. Sản lượng cói sản xuất hàng năm khoảng 800 tấn. Sản phẩm được tiêu thụ khắp trong và ngoài thành phố. Hầu hết gia đình nào cũng đều có từ 2 - 3 khung dệt trở lên. Việc phát triển Làng nghề đã tạo công ăn việc làm thường xuyên cho người dân xã Hưng Hòa. Bình quân giá bán của 1 chiếc chiếu đẹp loại 1,6m có giá 300 nghìn đồng/chiếc, góp phần tăng nguồn thu nhập cho mỗi gia đình làm nghề dệt chiếu từ 20 - 25 triệu đồng/năm.
Gia đình ông Chu Văn Bé ở xóm Phong Hảo gắn bó với nghề dệt chiếu truyền thống từ bao đời nay, gia đình ông là một trong những gia đình chuyên dệt chiếu đẹp, thẩm mỹ. Nghề dệt chiếu vốn là nguồn thu nhập chính của gia đình, tuy nhiên vài năm trở lại đây, nghề dệt chiếu không đem lại đủ thu nhập để trang trải cuộc sống trong gia đình, dệt chiếu giờ chỉ còn là nghề phụ, các con ông đều đi làm nghề khác chỉ còn hai ông bà vẫn bám trụ với nghề dệt chiếu với mong muốn duy trì gìn giữ Làng nghề truyền thống của quê hương. Mỗi ngày, 2 ông bà dệt được 1 đến 2 chiếc chiếu đẹp loại 1,6m có giá 300 nghìn đồng/chiếc, trừ chi phí tính ra tiền công lao động của một người/ngày chỉ được 20.000 đến 40.000đồng. Tuy nhiên, khi nào có khách đặt hàng ông bà mới dệt bởi nguyên liệu cói, đay để dệt chiếu đẹp ở địa phương không có mà phải mua nguyên liệu từ các tỉnh bạn. Ông Chu Văn Bé tâm sự: “Chiếu cói không những có giá trị văn hóa mà còn rất có ý nghĩa với người dân Hưng Hòa. Cây cói là nghề phụ của người dân nơi đây, nếu Hưng Hòa không có nghề phụ này thì làm ruộng không đủ sống,”
Trăn trở… Làng nghề
Hiện nay toàn xã Hưng Hòa chỉ còn 50 hộ gắn bó với nghề dệt chiếu. Nguyên nhân do nghề dệt chiếu ở Hưng Hoà đến nay vẫn chưa được sản xuất bằng máy, sản phẩm làm ra chủ yếu dệt bằng đôi bàn tay của người lao động. Bà con chưa mạnh dạn chuyển đổi tư duy sản xuất, công nghệ còn chậm đổi mới nên khó cạnh tranh được với các loại chiếu khác. Đầu ra cho chiếu cói vẫn còn tiêu thụ nhỏ lẻ. Một thực tế cho thấy bà con làm nghề dệt chiếu chủ yếu tự sản xuất manh mún theo từng hộ gia đình và tự tiêu thụ mà chưa có sự liên kết tìm kiếm thị trường nhiều gia đình chờ khách đến đặt hàng rồi mới dệt. Các hộ dân chưa chú ý đầu tư cây giống, phân bón cho vùng nguyên liệu trồng cói của địa phương nên chất lượng cói không cao, ảnh hưởng đến sản phẩm đó cũng là lực cản không nhỏ đối với sự phát triển của Làng nghề. Chính quyền địa phương thì không có kinh phí để đứng ra lo, cũng chưa thu hút được nguồn vốn đầu tư cho Làng nghề, người dân thì không đủ khả năng đầu tư máy móc công nghệ tiên tiến trong khi thu nhập từ nghề dệt chiếu thấp.
Cánh đồng cói Hưng Hòa hoang tàn, từ diện tích 200ha nay bị thu hẹp còn lại 65 ha.
Bên cạnh đó, do điều tiết nước mặn để phục vụ nuôi trồng thủy sản, nguồn nước không được phù sa bồi lắng cây cói đã bị nhiễm mặn nên không đạt được năng suất như trước đây. Hơn nữa trên địa bàn hiện chưa có doanh nghiệp nào đứng ra thu mua bao tiêu sản phẩm cho bà con, sản phẩm làm ra không có công nghệ chống ẩm mốc, không có kho xưởng chứa đựng sản phẩm và khâu bảo quản sau thu hoạch. Lao động Làng nghề chỉ còn người già và trẻ nhỏ. Ông Đinh Văn Thắng- Chủ nhiệm HTX 2 xã Hưng Hòa, TP Vinh trao đổi: “Diện tích trồng cói của địa phương trước đây là 200ha, nhưng do quá trình bị hoang hóa nên chuyển đổi sang nuôi trồng thủy sản và hiện nay chỉ còn 65 ha là diện tích trồng cói. Các hộ làm nghề dệt chiếu cũng giảm dần.
Thiết nghĩ, để duy trì và phát triển Làng nghề truyền thống chiếu cói Hưng Hòa thì các cấp, các ngành liên quan cần đẩy mạnh công tác truyên truyền, quảng bá sản phẩm của Làng nghề. Xây dựng thương hiệu, đưa sản phẩm của Làng nghề đến với đông đảo người tiêu dung trên cả nước. Cần thực hiện đề án đầu tư máy móc và xây dựng đề án khôi phục và phát triển Làng nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch sinh thái vùng ven đô thành phố. Phát triển Làng nghề dệt chiếu truyền thống sẽ là tiền đề thúc đẩy cho du khách về tham quan du lịch vùng ven đô thành phố Vinh. Từ đó bà con có thể quảng bá sản phẩm Làng nghề truyền thống, quảng bá thương thiệu chiếu cói Hưng Hòa đến với mọi miền tổ quốc, có như vậy Làng nghề dệt chiếu Hưng Hòa mới có cơ hội để phát triển và đứng vững trên thị trường.
Hoàng Thông
Tin liên quan
Tin mới hơn

Bước chuyển mới của làng gốm Phù Lãng
09:04 | 14/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề chuối khô Cà Mau
09:00 | 14/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

An Giang: Sức sống mới ở làng nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Khmer
09:57 | 13/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hải Dương: Đưa bánh đa Lộ Cương vươn xa
09:49 | 13/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ An: Bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Thái
09:45 | 13/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Làng nghề truyền thống đan đát Trung Chánh mang sắc thái, hình dáng đặc trưng riêng
08:52 | 12/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Lễ hội Đình Hậu: Sắc màu truyền thống và tinh hoa Cốm Làng Vòng
08:51 | 12/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Vĩnh Phúc: Phát triển và bảo tồn các làng nghề truyền thống: Thực trạng và giải pháp
08:50 | 12/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hải Phòng: Phát huy bản sắc, giá trị làng nghề
08:49 | 12/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề đan lát ở Vĩnh Long
13:43 | 07/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Điện Biên: Giữ lửa cho nghề rèn của người Mông
09:56 | 07/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Cà Mau: Những người tâm huyết giữ nghề truyền thống lờ, lọp
09:55 | 07/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

“Đòn bẩy” để Hà Nội bảo tồn, phát huy giá trị làng nghề
09:55 | 07/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề làm ngói Âm Dương ở Lũng Rì
10:00 | 06/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Trù phú làng nghề
14:36 | 05/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Làng nghề đan đát Phú Hiệp tạo ra sản phẩm mang bản sắc văn hóa
08:29 | 04/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bắc Ninh: Các cơ sở sản xuất giấy ở làng nghề Phong Khê dừng hoạt động
11:39 | 01/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thái Bình: Đưa nghề dệt đũi vươn xa
11:39 | 01/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng hương Cao Thôn
11:38 | 01/03/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đồng Tháp: Lai Vung bảo tồn, phát triển nghề truyền thống
11:24 | 28/02/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Định: Nghệ nhân Thanh Đa đam mê hát dân ca, bài chòi
11:24 | 28/02/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bước chuyển mới của làng gốm Phù Lãng
09:04 Làng nghề, nghệ nhân

Chuỗi hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội Hoa Ban 2025
09:01 Văn hóa - Xã hội

Làng nghề chuối khô Cà Mau
09:00 Làng nghề, nghệ nhân

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Bình Định phải đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá
09:00 Tin tức

Lễ hội đền Hai Bà Trưng: Bảo tồn, gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc
08:59 Văn hóa - Xã hội









