Văn Yên(Yên Bái): Nông dân làng nghề làm giàu từ trồng quế
Tỉnh có diện tích đất lâm nghiệp chiếm 75%, với địa hình đồi núi, có vùng khí hậu phù hợp sự sinh trưởng của cây quế, cho nên vùng quế hình thành từ lâu đời và gắn liền cuộc sống của đồng bào Dao. Loại cây chủ lực này đã và đang mở ra cơ hội phát triển cho địa phương trên lộ trình phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2025. Thực hiện mục tiêu kép “vừa phát triển kinh tế xã hội, vừa phòng chống dịch Covid-19”, những ngày này, người dân Văn Yên đang khẩn trương đẩy nhanh tiến độ thu hoạch quế vụ 3 gắn với thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch Covid-19.
Trước khi hạ cây, người dân đã bập vỏ chung quanh gốc trước một tháng, không cho nhựa cây xuống rễ, làm thế để vỏ róc, dễ bóc tách, kinh nghiệm hạ cây nào phải bóc xong cây đó, không để qua đêm được. Những cây quế này đã 30 tuổi, gốc một người ôm không hết, cưa xong hạ đổ xuống, đoạn thân có độ dày của vỏ hơn 1 cm, dùng thước đo đúng 52 cm một khoanh bóc lấy dùng làm quế kẹp số 3, có giá cao nhất là 60.000 đồng/kg. Đoạn phía trên vỏ mỏng hơn thì đo đủ 45 cm, làm quế xô, giá 45.000 đồng/kg. Ước mỗi cây bán tại chân đồi được 15 triệu đồng, chỉ một buổi sáng hạ và bóc kịp ba cây lớn, thu gần 45 triệu đồng. Hiệu quả kinh tế không có cây trồng nào ở vùng núi này sánh kịp. Nhà nào có 10 ha quế, luân canh thu hoạch hằng năm được 300 triệu đồng.
Tại thôn Đoàn Kết có 200 hộ đều trồng quế, có nhà sở hữu vài chục héc-ta, cả thôn có hơn 70% là nhà xây kiên cố, tiện nghi sinh hoạt đủ đầy. So với các cây lâm nghiệp khác thì quế là cây “vua”, bởi vất vả hai năm đầu vì phải làm cỏ mỗi năm hai lần, sau đó cây tự sinh trưởng, từ năm thứ 5 trở đi đã cho tỉa thưa, lấy cành, lá bán cho thu nhập. Với giá lá quế 1.000 đồng/kg, cành nhỏ khô 5.000 đồng/kg (ép tinh dầu và nghiền làm bột gia vị và hương vị). Gỗ quế sau khi bóc bán được từ 1,2 triệu đến 1,8 triệu đồng/khối, cây quế càng để lâu càng có giá, không bị tư thương ép giá. Nhờ cây quế, cho nên tỷ lệ hộ nghèo của xã Đại Sơn giảm từ 40% năm 2015 xuống còn 17,25% năm 2019, diện tích thu hoạch xong thì đến mùa xuân người dân lại trồng mới, vì vậy đến đây chỉ thấy quế và quế điệp trùng, mở ra hướng du lịch khám phá rừng quế gắn với ẩm thực, lễ cúng rừng của đồng bào Dao đỏ.
Từ phong trào đem lại hiệu quả kinh tế cao, người Dao, người Tày, người H’Mông... ở khắp 27 xã đều nhận đất trồng quế. Diện tích quế cứ lớn dần theo năm tháng, đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số nhờ đó bớt nghèo, bớt khổ. Nhiều nhà thu nhập hàng trăm triệu, hàng tỷ đồng từ quế. Việc trồng quế trở thành phong trào lớn ở hầu khắp các địa phương trong huyện và lan rộng ra cả tỉnh Yên Bái, hiện diện tích quế của tỉnh gần 80 nghìn ha, góp phần đưa độ che phủ rừng toàn tỉnh đạt hơn 64% và trở thành cây kinh tế chủ lực.
Để phát triển vùng quế ổn định và bền vững, cùng với việc vận động người dân trồng quế theo vùng nguyên liệu tập trung với các giống quế chất lượng cao, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, Văn Yên chú trọng xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu quế, bằng việc xác lập quyền chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm tại các xã vùng cao nhằm bảo tồn nguồn gien tốt. Thực hiện đề án bảo tồn nguồn giống quế lá nhỏ, ngọn đỏ bản địa, huyện lựa chọn 90 cây quế khỏe mạnh, sạch bệnh, đường kính thân hơn 30 cm, chiều cao hơn 15 m thuộc các xã Đại Sơn, Viễn Sơn, Xuân Tầm nhằm bảo tồn nguồn gien. Ngoài ra, còn bảo tồn 14,5 ha tập trung ở các xã Mỏ Vàng, Đại Sơn, Viễn Sơn, Nà Hẩu để làm nguồn giống cung ứng cho việc trồng quế hằng năm và phục vụ du lịch sinh thái. Tháng 1- 2010, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) có quyết định chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm quế Văn Yên.
Để nâng cao giá trị thương hiệu và phát triển bền vững, xã tiếp tục tuyên truyền bà con thay đổi thói quen chăm sóc cây quế bằng phun thuốc cỏ, bón phân sang phát cỏ bằng máy và không bón phân các loại, hướng đến xây dựng vùng sản xuất quế an toàn. Cùng với đó, xã phối hợp các doanh nghiệp, công ty uy tín như Olam Việt Nam, Công ty Sơn Hà, Vicimex… tổ chức ký hợp đồng với người dân thực hiện xây dựng vùng sản xuất quế đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Với khí hậu và đất đai phù hợp cây quế sinh trưởng và phát triển tốt, đặc biệt hàm lượng tinh dầu cao cho nên Cục Sở hữu trí tuệ và Cục Sở hữu trí tuệ Thái-lan cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý quế Văn Yên.
Hiện với gần 200 doanh nghiệp, hợp tác xã, làng nghề, cơ sở sản xuất, chế biến, chiết xuất tinh dầu, đồ thủ công mỹ nghệ (sản phẩm là quế kẹp số 3, quế chẻ, quế khâu, quế bào ống điếu, quế khúc, quế thuốc lá, bột…); tiền bán hạt giống, quế con giống với giá bình quân 700 đồng/cây, tạo nguồn thu cho người dân mỗi năm hơn 500 tỷ đồng. Nhờ hướng đi đúng, cây quế đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo đà cho việc thực hiện thành công quá trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020 ở Văn Yên.
Bài, ảnh: Khôi Nguyên
Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ
Tin liên quan
Tin mới hơn

Những đôi tay giữ lửa ở làng gốm đỏ bên bờ sông Cửu Long
11:02 | 15/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ nghề truyền thống tạo động lực phát triển kinh tế nông thôn
08:00 | 13/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá
09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp
09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm
09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn
09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng
10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội
10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

An Giang: Nơi tiếng búa vang vọng cả đời người
11:18 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh gio - món ăn truyền thống của người Tày
10:21 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nâng tầm đặc sản quê hương
10:00 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lưu giữ giá trị văn hóa làng nghề mộc Chợ Thủ
09:16 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bà Rịa – Vũng Tàu: Khuyến công tạo động lực cho phát triển công nghiệp bền vững
14:59 Khuyến công

Trường THCS Nguyễn Trường Tộ- Điểm sáng của ngành giáo dục Thủ đô
14:01 Văn hóa - Xã hội

Nâng tầm Lễ hội mùa thu Côn Sơn - Kiếp Bạc
11:15 Văn hóa - Xã hội

Những đôi tay giữ lửa ở làng gốm đỏ bên bờ sông Cửu Long
11:02 Làng nghề, nghệ nhân

Trám đen Hoàng Vân – “vàng đen” trên đất Bắc Ninh
10:34 Kinh tế