Những nữ nghệ nhân - Khát vọng đưa sản phẩm vươn cao, bay xa

Xã Kiêu Kỵ, huyện Gia Lâm nổi tiếng với làng nghề dát vàng, bạc quỳ. Đầu năm 2021, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch chính thức công nhận nghề thủ công truyền thống quỳ vàng bạc Kiêu Kỵ là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Năng động, sáng tạo và say mê nghề truyền thống của làng, Nghệ nhân trẻ Hoàng Thị Anh, chủ cơ sở dát vàng Phương Nam đã và đang góp phần gìn giữ nghề truyền thống.

Vốn yêu thích làm đẹp đồ nội thất, nhất là những đồ trong chùa chiền từ bé, nên khi về làm dâu ở làng Kiêu Kỵ, được bố mẹ chồng dạy nghề truyền thống, Nghệ nhân Hoàng Thị Anh đã theo học và gắn bó với nghề dát vàng, bạc quỳ. Nữ Nghệ nhân cho biết: Yếu tố quan trọng để thành công trong nghề phải kể đến là sự đam mê, luôn nỗ lực vượt qua khó khăn và tìm cách giải quyết. Từ bé tôi đã theo mẹ đi thăm viếng nhiều chùa nên khi lớn lên cũng mong muốn góp sức phụng sự Phật pháp, muốn được khôi phục lại các nét cổ của các tượng Phật, giữ được những nét mà ngày xưa các cụ từng để lại, hoặc lấy lại các dấu tích.

“Nghề làm vàng, bạc quỳ rất tinh xảo, tỉ mỉ, đòi hỏi người thợ kiên trì, cẩn thận, tinh tế từ việc xây lò kín, làm mực “lướt” quỳ, đánh quỳ, quỳ vàng, bạc. Để tạo ra được một sản phẩm chất lượng như dát một pho tượng, người thợ ngoài sự cẩn thận, tỉ mỉ thì trước khi làm phải cần tìm hiểu kỹ về sản phẩm mình sẽ làm để từ đó có phương án làm tốt nhất. Ví dụ để chạm vàng cho một bức tượng Phật, tôi phải dành rất nhiều thời gian đi tìm hiểu về các hình tượng, chân dung bức tượng. Thông thường để làm ra một mẫu mất rất nhiều thời gian, có khi là một vài tuần, có khi cả mấy tháng mới ra được sản phẩm cuối cùng. Vì vậy, không phải cứ thích là theo được nghề, gắn bó được với nghề - Nghệ nhân Hoàng Thị Anh chia sẻ.

Từ sự đam mê nghề truyền thống, Nghệ nhân Hoàng Thị Anh luôn tự tìm tòi, học hỏi những người thợ đi trước, tích lũy kinh nghiệm từ thực tế các sản phẩm, công trình. Với việc xây dựng được đội ngũ thiết kế hỗ trợ từ khâu lên ý tưởng, đồ họa và thi công lành nghề, cơ sở của Nghệ nhân Hoàng Thị Anh ngày càng phát triển. Cùng với đó, nghệ nhân còn truyền dạy nghề cho hơn 100 người cùng có chung niềm yêu nghề truyền thống. Với sự nỗ lực của mình, năm 2018, Nghệ nhân Hoàng Thị Anh được Hội Nghiên cứu khoa học về Đông Nam Á, Việt Nam trao tặng Bằng chứng nhận danh hiệu Nghệ nhân làng nghề truyền thống Việt Nam; năm 2021, được Chủ tịch UBND TP Hà Nội tặng danh hiệu Nghệ nhân Hà Nội.

Bài và ảnh Nhã Lam