Hà Nội: 26°C Hà Nội
Đà Nẵng: 26°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 26°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 26°C Thừa Thiên Huế

Người giữ nghề nặn tò he truyền thống

LNV - Là làng nghề tò he truyền thống nổi tiếng lâu đời ở Việt Nam, làng Xuân La (xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) còn là nơi hội tụ nhiều nghệ nhân tài hoa. Nghệ nhân Nguyễn Văn Đĩnh (66 tuổi) là một trong số ít những người đã gắn bó, luôn gắng sức lưu giữ, duy trì và phát triển nghề truyền thống của quê hương mình.
Hơn 50 năm gắn bó với nghề làm tò he

Nghệ nhân Nguyễn Văn Đĩnh được sinh ra trong gia đình có truyền thống nặn tò he ở Xuân La. Chính vì thế, ông được tiếp xúc và bén duyên với nghề nặn tò he ngay từ khi còn nhỏ tuổi.

Ban đầu chỉ là sở thích rất bình thường nhưng càng về sau, từng nét điêu luyện, khéo léo của người thợ trong từng bước tạo hình những con tò he đáng yêu đã thôi thúc ông nhanh chóng đến với nghề. Lên 7-8 tuổi, ông Đĩnh bắt đầu theo học nặn tò he và cho ra đời những sản phẩm đầu tay. Thừa hưởng sự khéo léo của ông, cha và với sự sáng tạo không ngừng, ông Nguyễn Văn Đĩnh đã gắn bó với nghề trong suốt hơn 50 năm qua.

Nghệ nhân Nguyễn Văn Đĩnh luôn trăn trở, tâm huyết với nghề làm tò he. Ảnh: Kim Tiến


Nói về làng nghề truyền thống, ông Đĩnh cho biết, làng Xuân La, từ lâu đã nổi tiếng với nghề nặn tò he. Không chỉ là một nghề mưu sinh, nặn tò he ở làng Xuân La đã trở thành nét đẹp văn hóa dân gian, góp phần giáo dục thế hệ trẻ về lịch sử, bản sắc văn hóa và cội nguồn dân tộc Việt Nam.

Ngày xưa, tò he được gọi với một tên khác là “đồ chơi chim cò”. Lúc đầu thứ đồ chơi này được bắt nguồn từ đất sét nung, sau đó được “nâng cấp” bằng bột nếp và được trẻ con trong làng yêu thích. Sau này, nhận thấy nhu cầu thiết yếu của việc thiếu thốn đồ chơi trẻ em, các cụ trong làng đã nghĩ ra ý tưởng nặn tò he, vừa để làm đồ chơi cho trẻ em trong làng, vừa đem đi buôn bán cho mục đích kinh tế.

“Là đất làng nghề, ở Xuân La hầu như ai cũng biết nặn tò he. Trẻ con ở Xuân La mới 4-5 tuổi đã làm quen với những con tò he, lên đến 14-15 tuổi là có thể ra đường kiếm sống bằng nghề. Đối với tôi, việc gắn bó với tò he suốt bao nhiêu năm qua không chỉ là trách nhiệm của một người con lưu giữ truyền thống quý báu của cha ông, mà còn bởi bản thân đam mê và yêu thích với nghề tò he này”, nghệ nhân Nguyễn Xuân Đĩnh chia sẻ.

Mấy chục năm về trước, ông Đĩnh và vợ ngày ngày đạp xe từ làng ra phố, phía sau chở “gia tài” là chiếc hòm gỗ nhỏ, bên trong là những khối bột dẻo đã pha sẵn màu… Cổng đền Ngọc Sơn, đền Bà Kiệu, Công viên Thống Nhất hay Công viên Thủ Lệ… ông bà đều đặn có mặt vào mỗi dịp lễ, Tết, đem đến những món tò he trong trẻo, giản đơn mà chứa đựng sức sáng tạo và biết bao cảm xúc yêu thương hồn hậu được truyền vào cho con trẻ. Đặc biệt, đi đến đâu ông cũng cố gắng dạy nghề, truyền nghề cho những người yêu thích.

Niềm vui và trăn trở tuổi già

Cũng theo chia sẻ của nghệ nhân Nguyễn Xuân Đĩnh, có những thời điểm nghề tò he điêu đứng. Theo đó, sự bùng nổ của kinh tế thị trường khiến cho nguyên liệu phối màu từ thiên nhiên hiếm hơn, trong khi lớp trẻ chọn nhiều nghề có thu nhập cao để làm giàu và bắt đầu xuất hiện những loại đồ chơi công nghiệp lấn át các món đồ chơi dân gian.

Không chịu khoanh tay đứng nhìn làng nghề ngày càng mai một, những nghệ nhân và những người tâm huyết với nghề tò he Xuân La luôn ý thức được giá trị văn hóa tinh thần của những con tò he, đã tìm mọi cách để khôi phục lại nghề cổ của làng.

Bằng sự nỗ lực đáng kể, hơn 20 năm trở lại đây, tò he Xuân La được phục dựng và từng bước tìm được chỗ đứng trong đồ chơi Việt. Việc Câu lạc bộ nghệ nhân tò he Xuân La ra đời cũng là bước ngoặt góp phần bảo tồn và phát triển làng nghề.

Câu lạc bộ đã tổ chức nhiều cuộc thi nặn tò he, quảng bá, giới thiệu sản phẩm, thường xuyên phối hợp biểu diễn tại các sự kiện văn hóa quốc tế, tại các lễ hội, triển lãm, đón tiếp các đoàn khách thăm quan du lịch làng nghề, liên kết giảng dạy môn nghệ thuật nặn tò he tại trường học giúp học sinh và sinh viên hiểu, làm quen với đồ chơi truyền thống…

Đến nay, mặc dù tuổi đã cao, thế nhưng ông Đĩnh vẫn tham gia làm tò he tại một số các sự kiện, triển lãm. Với những câu chuyện của mình, ông đã giới thiệu cho du khách biết đến và yêu hơn món đồ chơi truyền thống của địa phương. Niềm an ủi khi tuổi già của ông là các con, cháu trong gia đình ai cũng biết làm tò he, có thể sống bằng nghề làm tò he, trong đó người khiến ông tự hào nhất Nghệ nhân nhân dân Nguyễn Văn Thành - con trai của ông.

Để duy trì sức sống, sự bền lâu của tò he, anh Thành đã mất một thời gian dài sáng tạo ra những nguyên liệu thay thế bột nếp bằng 5 loại bột cao cấp nhằm tăng tuổi thọ cho món đồ chơi cũng như phục vụ mục tiêu xuất khẩu ra nhiều thị trường trong và ngoài nước. Đặc biệt, trong thời điểm dịch Covid-19 phức tạp, anh vẫn đều đặn lên lớp dạy trực tuyến, nhận lời trình diễn nghề tại các sự kiện hay nặn các vật lưu niệm…

Điều đáng quý, anh Thành không chỉ chăm lo nâng cao tay nghề mà còn đau đáu duy trì hoạt động của Câu lạc bộ tò he, đem lại cho các thành viên nhiều hơn nữa cơ hội được phô diễn nghề, nâng cao giá trị cho tò he Xuân La.

Nói về sự thay đổi của quê hương, ông Đĩnh cho biết, nhiều năm trở lại đây, các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm đến vùng nông thôn, quê hương ông cũng đã đổi mới, được Nhà nước mở rộng đường, đổ nhựa từ đường làng đến quốc lộ. Đây cũng chính là điều kiện để có thể phát triển du lịch kết hợp với phát triển làng nghề hiện nay.

“Để giữ gìn làng nghề tò he Xuân La, tôi mong muốn các cấp, các ngành quan tâm hơn nữa, có nhiều chính sách động viên để phát triển hơn. Đặc biệt, tôi mong rằng, trong tương lai, làng nghề tò he Xuân La có thể trở thành một điểm du lịch không những trong nước mà nước ngoài biết đến.

Từ đó, thu hút khách du lịch về tham quan, trải nghiệm để các nghệ nhân không phải đi xa nữa, có thể làm nghề, sống với nghề, quảng bá sản phẩm ngay trên mảnh đất quê hương”, ông Nguyễn Văn Đĩnh bày tỏ.

LĐTĐ

Tò he là một trong những thứ đồ chơi truyền thống lâu đời ở Việt Nam trải qua suốt chiều dài văn hóa, lịch sử dân tộc. Tò he xưa và nay là sự kết hợp giữa sự sáng tạo và nghệ thuật dân gian, sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, là món ăn tinh thần của người Việt vẫn luôn được làng nghề Xuân La gìn giữ và phát triển.

Tin liên quan

Tin mới hơn

Bảo tồn các làng nghề trước nguy cơ mai một

Bảo tồn các làng nghề trước nguy cơ mai một

LNV – Trước thực trạng nhiều làng nghề đứng trước nguy cơ mai một, UBND tỉnh Bình Định vừa ban hành kế hoạch số 148/KH-UBND bảo tồn và phát triển làng nghề đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh.
Làng bánh Trung thu truyền thống hơn 100 năm tuổi nghề ở ven đô

Làng bánh Trung thu truyền thống hơn 100 năm tuổi nghề ở ven đô

LNV - Trải qua hơn 100 năm với đủ thăng trầm của thời cuộc, hương vị của những chiếc bánh trung thu truyền thống ở Xuân Đỉnh vẫn nguyên vẹn như ký ức của bao người. Thứ hương vị đặc trưng ấy vẫn luôn khiến bao người nhớ nhung để mỗi mùa Trung thu về lại tìm mua cho mâm cỗ trông trăng thêm trọn vẹn.
Nghệ nhân dành hơn 70 năm thổi hồn cho rằm Trung thu thêm sáng

Nghệ nhân dành hơn 70 năm thổi hồn cho rằm Trung thu thêm sáng

LNV - Trung thu xưa khi chưa có những món đồ chơi hiện đại như bây giờ, cứ mỗi dịp Trung thu về, tại các làng nghề, những người nghệ nhân lại miệt mài ngày đêm, thổi hồn cho những món đồ chơi dân gian. Tại làng nghề Đàn Viên (xã Cao Viên, huyện Thanh Oai, Hà Nội) hiện nay vẫn còn Nghệ nhân Ưu tú Nguyễn Văn Quyền đã có hơn 70 năm làm đèn kéo quân, góp phần lưu giữ nét văn hóa truyền thống của dân tộc.
Thanh Trì (hà Nội): Liên hoan “bàn tay vàng” Làng nghề truyền thống Bánh Trung thu

Thanh Trì (hà Nội): Liên hoan “bàn tay vàng” Làng nghề truyền thống Bánh Trung thu

LNV - Chiều 18-9, tại Làng nghề truyền thống bánh trung thu thôn Nội Am (xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì, Hà Nội), đã diễn ra Liên hoan "Bàn tay vàng" làng nghề truyền thống bánh trung thu.
Hải Dương: Làng nghề bánh đa Lộ Cương thiếu lao động

Hải Dương: Làng nghề bánh đa Lộ Cương thiếu lao động

LNV - Bên cạnh việc phát triển giúp giữ gìn và phát huy nghề truyền thống bánh đa Lộ Cương ở TP Hải Dương, hiện nay làng nghề này cũng đang phải đối mặt với nguy cơ thiếu lao động.
Làng nghề Việt Nam - Sản xuất sạch hơn và tiết kiệm năng lượng hướng tới phát triển bền vững

Làng nghề Việt Nam - Sản xuất sạch hơn và tiết kiệm năng lượng hướng tới phát triển bền vững

LNV - Các giải pháp sản xuất sạch góp phần phát triển bền vững làng nghề

Tin khác

Nghệ nhân giữ hồn cốt của một làng nghề truyền thống

Nghệ nhân giữ hồn cốt của một làng nghề truyền thống

LNV - Sau 44 năm gắn bó với nghề làm mặt nạ giấy bồi, vợ chồng nghệ nhân Nguyễn Văn Hòa và vợ bà Đặng Hương Lan là những nghệ nhân cuối cùng ở phố cổ Hà Nội dồn hết tâm huyết với nghề.
Sơn mài Hạ Thái vươn ra thế giới

Sơn mài Hạ Thái vươn ra thế giới

LNV - Với nền tảng vững chắc từ nghề truyền thống, người làng nghề sơn mài Hạ Thái xã Duyên Thái huyện Thường Tín (Hà Nội) đã không ngừng nâng cao tay nghề, phát triển nghề theo mô hình HTX, doanh nghiệp để mang sản phẩm tới nhiều khách hàng trong và ngoài nước.
Ngôi làng giữ lửa nghề làm hương đen hàng trăm năm trên đất Kinh Bắc

Ngôi làng giữ lửa nghề làm hương đen hàng trăm năm trên đất Kinh Bắc

LNV - Mảnh đất Kinh Bắc xưa nay nổi tiếng là đất trăm nghề, trong đó có nghề làm hương đen ở làng Chóa (xã Dũng Liệt, huyện Yên Phong) đã được lưu giữ và truyền dạy hàng 100 năm. Với sản phẩm đậm hương liệu tự nhiên, người dân nơi đây không chỉ coi nghề làm hương là nghiệp làm ăn, mà đó còn là tình yêu và nét đẹp của một làng nghề văn hóa lâu đời.​
Hội thi thủ công mỹ nghệ tiếp nhận sản phẩm đến hết ngày 30-9

Hội thi thủ công mỹ nghệ tiếp nhận sản phẩm đến hết ngày 30-9

LNV - Bộ NN&PTNT phối hợp với UBND thành phố Hà Nội tổ chức Hội thi sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam năm 2023...
Làng nghề mộc Thủ Độ

Làng nghề mộc Thủ Độ

LNV - Làng nghề mộc thôn Thủ Độ, xã An Tường có tuổi đời lên đến hàng trăm năm. Trải qua nhiều đời cha truyền con nối, sản phẩm làng mộc Thủ Độ nức tiếng vươn xa khắp nơi và được người tiêu dùng cả nước ưa chuộng, tin dùng.
Người phụ nữ nặng lòng với nghề dệt thổ cẩm

Người phụ nữ nặng lòng với nghề dệt thổ cẩm

LNV - Từ đôi bàn tay khéo léo của bà Hà Thị Mận ở bản Bút, xã Nam Xuân (Quan Hóa) những sợi bông vải đã được kết nối, hóa thân thành một bức tranh đa sắc màu, mang đậm nét đặc trưng của người Thái.
Quy định xét công nhận nghề truyền thống, làng nghề và làng nghề truyền thống

Quy định xét công nhận nghề truyền thống, làng nghề và làng nghề truyền thống

LNV - Trong Nghị định 52/2018/NĐ-CP của Chính phủ ban hành về các quy định về phát triển ngành nghề nông thôn, trong đó đã nêu rõ về tiêu chí, hồ sơ, trình tự để được xét công nhận nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống.
Tình yêu với hoa khô

Tình yêu với hoa khô

LNV - Với mỗi dịp quan trong, những khoảnh khắc đặc biệt như sinh nhật, cưới hỏi, lễ kỷ niệm thì không thể thiếu những bó hoa tươi thắm. Nó chứa đựng những tâm tư, tình cảm mà người tặng hoa muốn gửi tới người nhận vì đơn giản mỗi loài hoa mang một màu sắc, một vẻ đẹp và ý nghĩa riêng của nó. Đối với những người yêu thích hoa sẽ cảm thấy tiếc nuối khi thấy những cánh hoa úa tàn và không thể khoe sắc được nữa. Chính vì lý do đó cô gái trẻ Nguyễn Thị Thu Thủy đã nghĩ ra cách để lưu lại vẻ đẹp của những bông hoa.
Nghệ nhân nâng tầm giá trị sản phẩm lụa Vạn Phúc

Nghệ nhân nâng tầm giá trị sản phẩm lụa Vạn Phúc

LNV - Nghệ nhân Nghiêm Thị Thu Hương – Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Đông Hương (Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội) đã dày công sáng tạo ra nhiều sản phẩm độc đáo từ lụa tơ tằm. Nhằm cung cấp cho thị trường trong nước và quốc tế, góp phần giữ gìn, nâng cao giá trị sản phẩm lụa truyền thống của quê hương Vạn Phúc.
Làm giàu từ gìn giữ và phát triển nghề làm rượu cần

Làm giàu từ gìn giữ và phát triển nghề làm rượu cần

LNV - Không chén chú chén anh, người đồng bào Ê Đê sinh sống trong dải đất Tây Nguyên lại thể hiện sự đoàn kết và sum họp với nhau qua văn hóa trong uống rượu cần. Trải qua hàng trăm năm lịch sử, thức uống đấy dần trở nên phổ biến, đem lại thu nhập và là nét văn hóa đặc trưng của người đồng bào Ê Đê.
Làng nghề truyền thống Trung Thu nơi những đốm lửa nghề bền bỉ gìn giữ tuổi thơ cho trẻ em Việt Nam

Làng nghề truyền thống Trung Thu nơi những đốm lửa nghề bền bỉ gìn giữ tuổi thơ cho trẻ em Việt Nam

LNV - Dịp tết Đoàn viên cận kề cũng là lúc các làng nghề làm đồ chơi Trung Thu truyền thống tất bật, rôm rả hơn. Những món đồ chơi thủ công được các nghệ nhân khéo léo làm nên như một món quà Trung Thu dành cho con trẻ đầy ấm áp. Qua năm tháng, chính bàn tay tài hoa của những nghệ nhân và lòng kiên trì theo nghề qua năm tháng đã giữ vững nét nguyên bản của lễ hội Trung thu hàng năm cho đến tận bây giờ.
Nghề dệt thổ cẩm truyền thống ở Cẩm Thủy nguy cơ mai một

Nghề dệt thổ cẩm truyền thống ở Cẩm Thủy nguy cơ mai một

LNV - Dệt thổ cẩm là một nghề truyền thống của dân tộc thiểu số Việt Nam nói chung, của người Mường nói riêng. Tuy nhiên hiện nay, với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp may mặc, nghề thổ cẩm đang dần mai một. Nhiều phụ nữ dân tộc Mường ở huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa đã không còn mặn mà với nghề truyền thống của dân tộc mình.
Làng nghề mây tre đan Tăng Tiến

Làng nghề mây tre đan Tăng Tiến

LNV - Làng nghề mây tre đan Tăng Tiến, xã Tăng Tiến, Việt Yên (Bắc Giang) là nơi có nghề đan lát truyền thống nổi tiếng từ rất lâu đời. Làng có lịch sử hình thành khoảng hơn 300 năm, khoảng vào thời nhà Hậu Lê và ngày một phát triển lớn mạnh.
Sản phẩm làng nghề cần chú trọng sản xuất theo thị hiếu của người tiêu dùng

Sản phẩm làng nghề cần chú trọng sản xuất theo thị hiếu của người tiêu dùng

LNV - Hiện nay, cả nước có hơn 5.400 làng nghề và làng có nghề, thu hút hơn 13 triệu lao động, mang lại giá trị xuất khẩu hơn 1,7 tỷ USD/năm. Tuy nhiên, việc chưa coi trọng đầu tư khâu thiết kế mẫu mã khiến sản phẩm thủ công chưa đổi mới nhiều. Để nâng cao vị thế cho các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu thủ công mỹ nghệ cần quan tâm hơn đến thị hiếu của người tiêu dùng.
“Xóm thủ công” ở phố Hội

“Xóm thủ công” ở phố Hội

LNV - Tại Hội An, một nhóm bạn trẻ yêu nghề truyền thống và mong muốn phục hồi vẻ đẹp cuộc sống nguyên bản trong khu phố cổ đã tạo ra “Xóm thủ công” với phiên chợ vô cùng độc đáo. Họ đã nỗ lực tái hiện lại những nghề thủ công lâu đời của cư dân sống trong các kiệt nhỏ của phố cổ Hội An. Hầu hết họ là những thế hệ thứ ba, thứ tư còn tham gia làm và giữ gìn nghề thủ công truyền thống hơn 100 năm trước của thành phố bên bờ sông Hoài.
Xem thêm
qc-vinamilk-100-thanh-trung
qc-trang-trai-sinh-thai-vinamilk-green-farm
Mới nhất Đọc nhiều
Bánh tráng trộn - Món ăn đường phố sài gòn

Bánh tráng trộn - Món ăn đường phố sài gòn

LNV - Trong vô vàn các loại món ăn đường phố Sài Gòn, có lẽ món bánh tráng trộn vẫn là món ăn vặt ưa thích của hầu hết các bạn học sinh, sinh viên bởi hương vị ngon đặc biệt cùng giá thành phải chăng. Cuộc sống ngày càng phát triển, bánh tráng trộn ngày nay đã được chế biến theo cách mới, độc đáo, ngon hơn và đặc biệt hương vị cũng khác trước rất nhiều. Hương vị của từng lá bánh tráng quyện cùng nước chấm nhiều vị cùng bò khô, tôm, xoài, lạc đã in sâu vào tâm trí của nhiều người.
Khuyến công Thái Bình hỗ trợ phát triển kinh tế xanh trong sản xuất

Khuyến công Thái Bình hỗ trợ phát triển kinh tế xanh trong sản xuất

LNV - Cùng với nguồn vốn khuyến công, Công ty CP Hải Ngọc (địa chỉ, xã Tây Giang, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình) đã đầu tư xây dựng hệ thống trạm “sinh khối, sinh khí” sử dụng viên nén gỗ; thay thế hệ thống lò nung bằng than đá nhằm đẩy mạnh sản xuất, nâng cao năng suất chất lượng, hạ giá thành sản phẩm, đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng.
Khuyến công tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu: Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn phát triển

Khuyến công tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu: Hỗ trợ cơ sở công nghiệp nông thôn phát triển

LNV - Đồng hành cùng các cơ sở công nghiệp nông thôn (CNNT) huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã triển khai nhiều hoạt động khuyến công, như hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiến tiến trong sản xuất, tập huấn nâng cao năng lực quản lý, hỗ trợ phát triển sản phẩm CNNT…
Bắc Giang: Phấn đấu hoàn thành kế hoạch khuyến công

Bắc Giang: Phấn đấu hoàn thành kế hoạch khuyến công

LNV - Năm 2023, Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại tỉnh Bắc Giang được Bộ trưởng Bộ Công Thương giao thực hiện 2 đề án khuyến công quốc gia, tổng kinh phí là 2.400 triệu đồng, để hỗ trợ cho 8 doanh nghiệp ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến trong sản xuất. Trong 6 tháng đầu năm, tổ chức triển khai thực hiện 2/2 đề án, khối lượng công việc hoàn thành đạt 50%. Trong những tháng cuối năm, Trung tâm đặt mục tiêu tiếp tục tập trung thực hiện, phấn đấu hoàn thành 100% kế hoạch khuyến công quốc gia.
Xã Cấp Dẫn (Phú Thọ): Nỗ lực thực hiện tiêu chí giáo dục trong xây dựng nông thôn mới

Xã Cấp Dẫn (Phú Thọ): Nỗ lực thực hiện tiêu chí giáo dục trong xây dựng nông thôn mới

LNV - Giáo dục là một trong những tiêu chí quan trọng trong thực hiện chương trình MTQG xây dựng Nông Thôn Mới. Theo đó, xã Cấp Dẫn, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ đang tích cực triển khai nhiều giải pháp để hoàn thành tiêu chí về giáo dục để xã cán đích Nông Thôn Mới trong năm 2023.
qc-fruit-love
qc-viglacera
qc-ao-dai
qc-brg-hapro
qc-vinfast
qc-vietmake
qc-vfresh
qc-bidv
qc-vinamilk-dinh-duong-vang
qc-cse
qc-vinfast-thue-pin
Giao diện di động