Hà Nội: 26°C Hà Nội
Đà Nẵng: 25°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 31°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 25°C Thừa Thiên Huế

Người gìn giữ và lan tỏa tình yêu quan họ cổ

LNV - Chúng tôi đã có chuyến về thăm làng Diềm- nơi được biết đến là cái nôi của quan họ Bắc Ninh. Không chỉ ấn tượng với sự mến khách của người dân, tôi còn vô cùng trân trọng việc gìn giữ các làn điệu quan họ truyền thống của các liền anh liền chị vùng quan họ làng Diềm. Trong chuyến đi ấy, chúng tôi may mắn được gặp và trò chuyện cùng nghệ nhân Nguyễn Thị Sứ- một người phụ nữ đam mê hát quan họ cổ, và vẫn đang từng ngày góp phần gìn giữ, phát triển làn điệu dân ca này.
Lớn lên cùng những lời dân ca quan họ

Nghệ nhân Nguyễn Thị Sứ, sinh ra và lớn lên tại làng Diềm (thuộc thôn Viêm Xá, xã Hòa Long, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh). Cô kể cho chúng tôi: Về nguồn gốc của quan họ, có rất nhiều truyền thuyết được đưa ra; trong số đó, một thông tin được nhắc đến nhiều nhất là Làng Viêm Xá (quê hương của cô Sứ) được coi là làng quan họ gốc. Tại đây, cho đến ngày hôm nay vẫn còn di tích đền thờ Bà Thủy Tổ Quan họ. Có lẽ, được sinh ra và lớn lên ở cái nôi quan họ, nên cô Nguyễn Thị Sứ đã được bồi đắp tình yêu lớn lao đối với những làn điệu dân ca này từ khi còn rất nhỏ.

Theo lời cô Sứ kể, khi cô chỉ là cô bé đang tuổi cắp sách đến trường, thường rất hay được bà và mẹ hát cho nghe những làn điệu dân ca quan họ, bà và mẹ cô từng là những liền chị hát quan họ nổi tiếng của làng. Có thể, từ tình yêu với quan họ của bà, của mẹ, mà chính cô cũng đã được truyền niềm đam mê với quan họ lúc nào không hay. Cô kể chuyện ngày xưa, ban ngày thì phải đi học, trông em, tối đến dù đã mệt, nhưng vẫn không bỏ một buổi nào ra xem các bác hát quan họ ở đình làng. Vì yêu thích, nên cô cũng nhớ rất mau. Và những làn điệu dân ca quan họ cổ, đã theo cô trên suốt hành trình của tuổi thơ trên mảnh đất được coi là cái nôi quan họ này.


Cô Nguyễn Thị Sứ được trao tặng bằng “Nghệ nhân quan họ Bắc Ninh”


Tình yêu “đặc biệt” với quan họ cổ

Dân ca quan họ được lưu truyền rộng rãi và nhiều người yêu mến, bởi những câu hát mang âm điệu ngọt ngào, sâu lắng, với nội dung phong phú, phản ánh chân thực cuộc sống muôn màu muôn vẻ. Làn điệu quan họ cổ là các bài hát với nội dung mộc mạc, mang nét đẹp riêng. Những làn điệu ấy vừa gần gũi, thiên liêng lại mang nét cổ xưa. Quan họ cổ thường hát rất khó, bởi nó có những lối chơi quy tắc, buộc người chơi phải tuân thủ theo luật, và thường không có nhạc điệu, không sử dụng nhạc cụ. Do vậy, người hát quan họ cổ đòi hỏi cần có sự kiên trì, say mê hơn rất nhiều mới có thể theo đuổi lối hát này.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Sứ đã kể cho chúng tôi về quan họ cổ, bằng tất cả tình yêu và sự say sưa. Cô kể về nguồn gốc quan họ cổ, rằng những làn điệu này rấ khó, có những quy định khắt khe. Cô yêu quan họ lắm, nên luôn tham dự đầy đủ các dịp hội lớn của làng, của huyện và tỉnh. Năm 2005, cô đã nhận được Huy chương Bạc tại Hội thi hát đối đáp quan họ do Sở Văn hóa Thông tin tỉnh Bắc Ninh tổ chức. Năm 2006, cô Sứ cũng đạt được giải Nhất cuộc thi hát quan họ của tỉnh Bắc Ninh. Cô rất vui mừng, vì đối với cô đó không chỉ đơn giản là các cuộc thi, đó là nơi để cô lan tỏa những câu hát quan họ cổ, để giá trị của những làn điệu quan họ cổ mãi được vững bền.

Tháng 2 năm 2018, cô Nguyễn Thị Sứ đã được trao tặng bằng Nghệ nhân quan họ Bắc Ninh.


Gìn giữ và lan tỏa dân ca quan họ cổ

Công tác bảo tồn dân ca quan họ ngày nay luôn được chú trọng, và “truyền khẩu” chính là một trong những phương thức lưu truyền quan họ cổ phổ biến. Tuy nhiên, đây lại là nguyên nhân làm cho các bài quan họ bị biến đổi nhiều. Cùng một nỗi băn khoăn này, Cô Nguyễn Thị Sứ tâm sự với chúng tôi: Quan họ hát thì dễ, nhưng lối chơi rất khó, đặc biệt là quan họ cổ. Cho nên, cô luôn tâm niệm thế hệ mình phải hòa đồng với thế hệ sau. Ở địa phương, cô đã tham gia mở các lớp học dạy cho các cháu về quan họ. Cũng có những lần cô phải xuống tận Hà Nội dạy, sang tận Hải Phòng, hoặc vào trong miền Nam cũng chỉ với mong muốn quan họ cổ được bảo tồn, được lan tỏa. Cô Sứ kể về kỉ niệm dạy các em cả một tháng chưa được một bài quan họ cổ, vì nó rất khó. Tuy nhiên, theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”, càng nghe nhiều mới càng thấy nó hay, nên cô vẫn luôn duy trì những tháng ngày tận tụy, dạy dỗ những làn điệu quan họ cổ, mong sao lan tỏa những giá trị ấy bền vững cho các thế hệ sau.
Được gặp và trò chuyện cùng Nghệ nhân Nguyễn Thị Sứ, chúng tôi càng thêm trân trọng tình yêu cùng ý thức gìn giữ, phát triển những làn điệu dân ca quan họ cổ của cô. Từ lâu, quan họ Bắc Ninh là một trong những di sản văn hóa phi vật thể luôn được đón nhận tình yêu của cả người dân Việt Nam lẫn bạn bè quốc tế. Thật mong rằng, Cô Nguyễn Thị Sứ, sẽ mãi là người “giữ lửa”, “truyền lửa” tình yêu quan họ cổ đối với những thế hệ nối tiếp, để những làn điệu dân ca quan họ mãi giữ được những giá trị vững bền, để dân ca quan họ mãi là nét văn hóa tiêu biểu, niềm tự hào của người dân Kinh Bắc nói riêng và của nước Việt Nam nói chung.

Bài và ảnh: Bích Ngọc

Tin liên quan

Tin mới hơn

Làng nghề miền sơn cước xứ Thanh vào vụ Tết

Làng nghề miền sơn cước xứ Thanh vào vụ Tết

LNV - Những ngày cuối năm, khi sương núi còn giăng trên các triền đồi, không khí ở nhiều xã vùng cao Thanh Hóa trở nên rộn ràng hơn bao giờ hết. Từ tiếng thoi đưa của những khung dệt thổ cẩm ở Pù Luông đến những bếp lửa đỏ rực làm kẹo nhãn ở Linh Sơn, các làng nghề đang tất bật vào vụ Tết, lưu giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của miền sơn cước.
Chuyên Mỹ tìm giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề

Chuyên Mỹ tìm giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề

LNV - Vừa qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp với UBND xã Chuyên Mỹ và Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội tổ chức hội thảo với chủ đề “Giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề gắn với du lịch, chuyển đổi số”.
Nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai

Nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai

LNV - Tháng 4/2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh nghề chằm nón ngựa Phú Gia vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và mới đây, UBND xã Xuân An long trọng tổ chức Lễ công bố và ra mắt sản phẩm du lịch tại Làng nghề nón ngựa Phú Gia, mở ra hướng đi mới cho nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai.
Một đời thổi hồn vào nghề thêu giữa lòng phố cổ

Một đời thổi hồn vào nghề thêu giữa lòng phố cổ

LNV - Thêu vi tính là kỹ thuật thêu ứng dụng công nghệ số vào nghề thêu truyền thống để tạo ra sản phẩm với độ chính xác cao, đồng đều và đáp ứng nhu cầu sản xuất hiện đại. Là một trong những người đặt nền móng cho nghề thêu vi tính ở Hà Nội, ông Bùi Thế Thái vẫn ngày ngày miệt mài thổi lửa nghề giữa lòng phố cổ.
Chuyên Mỹ: Bảo tồn làng nghề truyền thống gắn với du lịch và chuyển đổi số

Chuyên Mỹ: Bảo tồn làng nghề truyền thống gắn với du lịch và chuyển đổi số

Trong bối cảnh phát triển nông thôn mới gắn với kinh tế xanh và kinh tế số, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã chủ trì triển khai chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề xã Chuyên Mỹ gắn với du lịch và chuyển đổi số. Chương trình nhằm phát huy giá trị văn hóa truyền thống của làng nghề, đồng thời tạo động lực đổi mới phương thức sản xuất, quảng bá sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng bền vững.
Sản phẩm thủ công mỹ nghệ và xu thế tiêu dùng hiện nay

Sản phẩm thủ công mỹ nghệ và xu thế tiêu dùng hiện nay

LNV - Trong bối cảnh kinh tế – xã hội có nhiều biến động, xu hướng tiêu dùng của thị trường trong nước và quốc tế đang thay đổi mạnh mẽ theo hướng đề cao giá trị bền vững, tính cá nhân hóa và bản sắc văn hóa. Những chuyển dịch này vừa đặt ra thách thức, vừa mở ra nhiều cơ hội mới cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ, lĩnh vực gắn liền với làng nghề truyền thống và sinh kế của hàng triệu lao động nông thôn.

Tin khác

Trà sen Quảng An Hương Thủy: Sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa Hà Nội

Trà sen Quảng An Hương Thủy: Sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa Hà Nội

HTX Trà Sen Hương Thủy ra đời từ tình yêu của bà Trần Thị Thủy - GIám đốc HTX sinh ra và lớn lên giữa làng sen Quảng Bá, Tây Hồ, nơi tuổi thơ gắn liền với hương sen, với làng nghề bao đời gìn giữ nét tinh hoa của đất Hà Thành. Từ tình yêu sen và khát vọng phát triển nghề quê, bà Trần Thị Thủy bắt đầu bằng việc thành lập hộ kinh doanh nhỏ, chuyên ướp trà sen theo phương pháp cha ông truyền lại.
Bát Tràng phát huy giá trị làng nghề, kết nối OCOP với phát triển du lịch Thủ đô

Bát Tràng phát huy giá trị làng nghề, kết nối OCOP với phát triển du lịch Thủ đô

LNV - Tối 18/12, tại xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm), Sở Công Thương Hà Nội tổ chức khai mạc Triển lãm quảng bá, giao thương kết nối sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề phục vụ du lịch năm 2025.
Nhân rộng những mô hình HTX tiêu biểu, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển

Nhân rộng những mô hình HTX tiêu biểu, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển

Từ những cánh đồng, trang trại, vùng nuôi trồng, nhiều hợp tác xã đã vươn lên trở thành mô hình tiêu biểu cấp quốc gia. Thành công từ liên kết sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ và xây dựng thương hiệu không chỉ giúp nâng cao đời sống nông dân, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm mà còn khẳng định vai trò hạt nhân của kinh tế tập thể trong phát triển nông thôn mới. Từ những mô hình điển hình đó, đã góp phần đưa kinh tế tập thể phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập.
Tăng sức cạnh tranh từ chuỗi giá trị: Câu chuyện liên kết của chè Thu Đan và lụa Vạn Phúc

Tăng sức cạnh tranh từ chuỗi giá trị: Câu chuyện liên kết của chè Thu Đan và lụa Vạn Phúc

Trong bối cảnh thị trường ngày càng đòi hỏi chất lượng ổn định, câu chuyện nâng cao sức cạnh tranh không còn dừng ở từng sản phẩm đơn lẻ mà nằm ở khả năng liên kết chặt chẽ trong toàn bộ chuỗi giá trị. Từ nguyên liệu, quy trình sản xuất, tiêu chuẩn hóa đến xây dựng thương hiệu và tiêu thụ, mỗi mắt xích đều ảnh hưởng trực tiếp đến vị thế của sản phẩm trên thị trường.
Xu thế thị trường trong và ngoài nước – cơ hội mới cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội

Xu thế thị trường trong và ngoài nước – cơ hội mới cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội

LNV - Hà Nội là trung tâm lớn của cả nước về làng nghề và ngành thủ công mỹ nghệ, nơi hội tụ hàng trăm làng nghề truyền thống với lịch sử lâu đời, kỹ thuật tinh xảo và giá trị văn hóa đặc sắc. Trong bối cảnh thị trường trong nước và quốc tế đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng tiêu dùng bền vững, cá nhân hóa và đề cao bản sắc văn hóa, sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội đứng trước nhiều cơ hội mới để mở rộng thị trường và nâng cao giá trị.
Giữ lửa men đất Phú Lễ trong hành trình phát triển bền vững

Giữ lửa men đất Phú Lễ trong hành trình phát triển bền vững

LNV - Giữa vùng đất Ba Tri xưa, làng nghề rượu Phú Lễ hơn trăm năm tuổi vẫn đỏ lửa qua nhiều thế hệ. Từ bí quyết men cổ truyền, Phú Lễ hôm nay đang chuyển mình thành điểm giao thoa giữa bảo tồn làng nghề, du lịch trải nghiệm và mô hình kinh tế tuần hoàn gắn với cộng đồng.
Thiết kế sáng tạo – chìa khóa đưa sản phẩm thủ công Hà Nội ra thế giới

Thiết kế sáng tạo – chìa khóa đưa sản phẩm thủ công Hà Nội ra thế giới

LNV - Hà Nội là vùng đất hội tụ tinh hoa của hàng trăm làng nghề truyền thống, nơi kết tinh kỹ thuật thủ công tinh xảo, giá trị văn hóa lâu đời và bản sắc riêng có của Thủ đô. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, thị trường tiêu dùng toàn cầu liên tục biến đổi, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ không chỉ cần “giữ nghề” mà còn phải đổi mới tư duy phát triển. Thực tiễn cho thấy, thiết kế sáng tạo đang trở thành chìa khóa quan trọng giúp sản phẩm thủ công Hà Nội nâng cao giá trị, mở rộng thị trường và từng bước khẳng định vị thế trên trường quốc tế.
Làng nghề miền Tây vào vụ Tết

Làng nghề miền Tây vào vụ Tết

LNV - Những ngày cuối năm, không khí sản xuất tại nhiều làng nghề đặc sản ở miền Tây trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Từ sáng sớm đến khuya, tiếng máy móc, tiếng nói cười rộn ràng vang lên khắp các xưởng sản xuất, báo hiệu mùa cao điểm phục vụ thị trường Tết đã bắt đầu. Tuy nhiên, phía sau sự tất bật ấy là những gam màu trái ngược: có nơi đầy lạc quan nhờ đơn hàng tăng mạnh, có nơi lại không khỏi lo lắng vì chi phí đầu vào leo thang, sức mua khó dự đoán.
Làng Ngâu – Hương rượu cúc chi níu giữ hồn quê Đại Thanh

Làng Ngâu – Hương rượu cúc chi níu giữ hồn quê Đại Thanh

LNV - Nằm ven đô Hà Nội, làng Ngâu, xã Đại Thanh từ lâu đã được biết đến là vùng đất cần cù, nơi lưu giữ một nghề truyền thống độc đáo: nấu rượu cúc chi. Trải qua bao thăng trầm của thời gian, nghề nấu rượu nơi đây vẫn được người dân gìn giữ như một phần máu thịt của làng quê, kết tinh từ bàn tay lao động, kinh nghiệm dân gian và hương sắc của loài hoa cúc chi thuần khiết.
Đầu tư 205 tỷ đồng bảo vệ và phát huy nghệ thuật làm gốm của người Chăm

Đầu tư 205 tỷ đồng bảo vệ và phát huy nghệ thuật làm gốm của người Chăm

LNV - UBND tỉnh Khánh Hòa vừa phê duyệt Đề án Quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm” giai đoạn 2025 – 2028 và những năm tiếp theo. Đây là bước đi quan trọng nhằm bảo tồn một di sản văn hóa độc đáo đang đứng trước nguy cơ mai một, đồng thời tạo nền tảng để phát triển kinh tế xã hội gắn với du lịch và làng nghề truyền thống.
Làng nghề Thái Nguyên tìm hướng phát triển từ kinh tế sáng tạo

Làng nghề Thái Nguyên tìm hướng phát triển từ kinh tế sáng tạo

LNV - Dưới tác động mạnh mẽ của chuyển đổi số, các làng nghề truyền thống đang từng bước tìm thấy hướng phát triển mới gắn với kinh tế sáng tạo. Tại Thái Nguyên, vùng đất nổi tiếng với cây chè, xu hướng này đang ngày càng rõ nét, đặc biệt với sự tham gia của lực lượng lao động trẻ.
Nghề ươm cây giống giúp Bảo Lộc phát triển kinh tế địa phương

Nghề ươm cây giống giúp Bảo Lộc phát triển kinh tế địa phương

LNV - Hơn 150 hộ dân ở Bảo Lộc làm nghề ươm cây giống, tạo việc làm và thu nhập cao từ cây cà phê, chè, sầu riêng, và nhiều loại cây đặc trưng.
Nghệ thuật thủ công Việt Nam sống động cùng FOXDESIGN – Liên Hoa Vạn Phúc

Nghệ thuật thủ công Việt Nam sống động cùng FOXDESIGN – Liên Hoa Vạn Phúc

LNV - Với thông điệp kể chuyện qua giấy và ánh sáng, FOXDESIGN - Liên Hoa Vạn Phúc định hình lại nghệ thuật thủ công truyền thống trong xu hướng đương đại.
Hội thảo “Tư vấn Hỗ trợ xúc tiến thương mại sản phẩm thủ công mỹ nghệ cho các doanh nghiệp, cơ sở công nghiệp nông thôn”

Hội thảo “Tư vấn Hỗ trợ xúc tiến thương mại sản phẩm thủ công mỹ nghệ cho các doanh nghiệp, cơ sở công nghiệp nông thôn”

LNV - Sáng 11/12/2025, tại Phường Phủ Lý (tỉnh Ninh Bình), Trung tâm Khoa học và Công nghệ Phát triển làng nghề (Hiệp hội Làng nghề Việt Nam) phối hợp với Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) và Sở Công thương tỉnh Ninh Bình tổ chức Hội thảo “Tư vấn Hỗ trợ xúc tiến thương mại sản phẩm thủ công mỹ nghệ cho các doanh nghiệp, cơ sở công nghiệp nông thôn”.
Thành công Đại hội Hiệp hội Làng nghề thành phố Hải Phòng mở ra kỳ vọng lớn lao

Thành công Đại hội Hiệp hội Làng nghề thành phố Hải Phòng mở ra kỳ vọng lớn lao

LNV - Ngày 28/11/2025 đã trở thành một dấu mốc đáng nhớ khi Đại hội Hiệp hội Làng nghề Thành phố Hải Phòng lần thứ III, nhiệm kỳ 2025 – 2030 đã khép lại với thành công rực rỡ!
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Làng nghề miền sơn cước xứ Thanh vào vụ Tết

Làng nghề miền sơn cước xứ Thanh vào vụ Tết

LNV - Những ngày cuối năm, khi sương núi còn giăng trên các triền đồi, không khí ở nhiều xã vùng cao Thanh Hóa trở nên rộn ràng hơn bao giờ hết. Từ tiếng thoi đưa của những khung dệt thổ cẩm ở Pù Luông đến những bếp lửa đỏ rực làm kẹo nhãn ở Linh Sơn, các
Làng nghề nón ngựa Phú Gia ra mắt sản phẩm du lịch mới

Làng nghề nón ngựa Phú Gia ra mắt sản phẩm du lịch mới

LNV - Vừa qua, UBND xã Xuân An (tỉnh Gia Lai) tổ chức lễ công bố sản phẩm du lịch làng nghề nón ngựa Phú Gia là sản phẩm du lịch mới năm 2025, gắn với giá trị di sản văn hóa truyền thống của địa phương.
Chuyên Mỹ tìm giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề

Chuyên Mỹ tìm giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề

LNV - Vừa qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp với UBND xã Chuyên Mỹ và Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội tổ chức hội thảo với chủ đề “Giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề gắn với du lịch, chuyển đổi số”.
Bế mạc Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

Bế mạc Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII

LNV - Sau 2 ngày làm việc khẩn trương, Hội nghị lần thứ 15 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra với sự đoàn kết, thống nhất cao, chất lượng tốt và bế mạc vào sáng nay (23/12).
Hơn 400 container chè Việt mắc kẹt tại Pakistan: Ngành chè đứng trước nguy cơ đứt gãy chuỗi sản xuất

Hơn 400 container chè Việt mắc kẹt tại Pakistan: Ngành chè đứng trước nguy cơ đứt gãy chuỗi sản xuất

LNV - Chính sách đóng biên giới giữa Pakistan và Afghanistan đang đẩy ngành chè Việt Nam vào một trong những giai đoạn khó khăn hiếm thấy trong nhiều năm trở lại đây. Hơn 400 container chè bị ách tắc tại cảng Karachi không chỉ gây thiệt hại trực tiếp ch..
Giao diện di động