Nghệ nhân tâm huyết bảo tồn văn hóa truyền thống của đồng bào Raglai
LNV - Nghệ nhân Ưu tú Tạ Yên Lơ ở thôn Là A, xã Phước Hà, huyện Thuận Nam (Ninh Thuận) là người tâm huyết gìn giữ và phát huy truyền thống văn hóa đặc sắc của đồng bào Raglai.
Nghệ nhân Ưu tú Tạ Yên Lơ là người tâm huyết gìn giữ và phát huy truyền thống văn hóa đặc sắc của đồng bào Raglai.
Nghệ nhân Tạ Yên Lơ sinh ra và lớn lên trong gia đình giàu truyền thống âm nhạc dân gian Raglai ở xã vùng cao Phước Hà. Từ lúc lên 9 - 10 tuổi, Tạ Yên Lơ đã được ông ngoại là Tain Lo và mẹ ruột là Tain Thị Tin dạy biểu diễn nhạc cụ mã la. Bà Tin là nghệ nhân phụ trách đội mã la nữ, thuộc tộc họ Tain.
Nhờ sự sáng dạ và lòng đam mê nhạc cụ truyền thống của ông bà, Tạ Yên Lơ “nằm lòng” các bài bản mã la. Với phong cách biểu diễn “nhập tâm”, anh đánh thành thạo các bài bản truyền thống như: Răq Ia (Theo nước), Chip Yâu (Chim kêu), Budi Tuih (Chim Rù Rì), Peq bok Rupai (Hái trái đậu), Tikay aday nao kajăp karo (Cái chân em đi mạnh giỏi), Kalak Toah Ia (Ó đi tìm nước), Sia (Đoàn tụ)…
Khi đến tuổi thanh niên, anh trở thành nhạc công chính của đội văn nghệ quần chúng xã Phước Hà, tham gia biểu diễn phục vụ các lễ hội truyền thống và các ngày lễ lớn tại địa phương.
Anh Tạ Yên Lơ truyền dạy biểu diễn mã la cho 26 thanh, thiếu niên tộc họ Tain, tích cực góp phần bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống của đồng bào Raglai. Đội văn nghệ tộc họ Tain do anh truyền dạy xuất sắc đoạt giải Đặc biệt tiết mục hát dân ca, tấu mã la, múa lễ tại Hội thi trình diễn nhạc cụ mã la đồng bào Raglai tỉnh Ninh Thuận năm 2017.
Nghệ nhân Ưu tú Tạ Yên Lơ dày công học tập, nghiên cứu, chế tác và biểu diễn nhiều loại nhạc cụ truyền thống của đồng bào Raglai như đàn chapi, đàn bầu, kèn sừng trâu (Gadet), khèn bầu (Sarakel), trống đất, cân chỉnh âm thanh mã la.
Anh Tạ Yên Lơ còn được người cha ruột là ông Tạ Yên Ló truyền nghề chế tác cây nêu phục vụ nghi lễ ăn đầu lúa mới của bà con nông dân địa phương. Cây nêu do anh chế tác khắc họa nhiều hoa văn, họa tiết mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào Raglai địa phương. Cây nêu là biểu tượng tâm linh trong những dịp cúng ăn đầu lúa mới, cầu xin ông bà tổ tiên phù hộ cho con cháu canh tác mùa màng tốt tươi, làng xóm an vui, gia đình no ấm.
Từ đầu năm đến nay, Nghệ nhân Tạ Yên Lơ có ba niềm vui lớn, là bản thân được Nhà nước tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú; xây dựng hoàn thành ngôi nhà mới khang trang; được mời tham dự Đại hội Đại biểu các DTTS tỉnh Ninh Thuận lần thứ III - năm 2019.
“Phát huy vai trò Nghệ nhân Ưu tú, tôi tiếp tục vận động bà con thôn xóm thi đua thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” do Mặt trận tỉnh phát động. Đồng thời phối hợp với các đoàn thể ở khu dân cư tổ chức truyền dạy cho con em tộc họ và thanh thiếu niên thôn xóm chế tác, biểu diễn các nhạc cụ truyền thống và thực hiện các nghi thức tín ngưỡng dân gian của đồng bào Raglai”, Nghệ nhân Ưu tú Tạ Yên Lơ phấn khởi chia sẻ.
Nghệ nhân Lơ còn là nhân tố tiêu biểu thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” ở thôn Là A, xã Phước Hà, huyện Thuận Nam (Ninh Thuận).
Nghệ nhân Tạ Yên Lơ sinh ra và lớn lên trong gia đình giàu truyền thống âm nhạc dân gian Raglai ở xã vùng cao Phước Hà. Từ lúc lên 9 - 10 tuổi, Tạ Yên Lơ đã được ông ngoại là Tain Lo và mẹ ruột là Tain Thị Tin dạy biểu diễn nhạc cụ mã la. Bà Tin là nghệ nhân phụ trách đội mã la nữ, thuộc tộc họ Tain.
Nhờ sự sáng dạ và lòng đam mê nhạc cụ truyền thống của ông bà, Tạ Yên Lơ “nằm lòng” các bài bản mã la. Với phong cách biểu diễn “nhập tâm”, anh đánh thành thạo các bài bản truyền thống như: Răq Ia (Theo nước), Chip Yâu (Chim kêu), Budi Tuih (Chim Rù Rì), Peq bok Rupai (Hái trái đậu), Tikay aday nao kajăp karo (Cái chân em đi mạnh giỏi), Kalak Toah Ia (Ó đi tìm nước), Sia (Đoàn tụ)…
Khi đến tuổi thanh niên, anh trở thành nhạc công chính của đội văn nghệ quần chúng xã Phước Hà, tham gia biểu diễn phục vụ các lễ hội truyền thống và các ngày lễ lớn tại địa phương.
Nghệ nhân Ưu tú Tạ Yên Lơ biểu diễn khèn bầu.
Anh Tạ Yên Lơ truyền dạy biểu diễn mã la cho 26 thanh, thiếu niên tộc họ Tain, tích cực góp phần bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống của đồng bào Raglai. Đội văn nghệ tộc họ Tain do anh truyền dạy xuất sắc đoạt giải Đặc biệt tiết mục hát dân ca, tấu mã la, múa lễ tại Hội thi trình diễn nhạc cụ mã la đồng bào Raglai tỉnh Ninh Thuận năm 2017.
Nghệ nhân Ưu tú Tạ Yên Lơ dày công học tập, nghiên cứu, chế tác và biểu diễn nhiều loại nhạc cụ truyền thống của đồng bào Raglai như đàn chapi, đàn bầu, kèn sừng trâu (Gadet), khèn bầu (Sarakel), trống đất, cân chỉnh âm thanh mã la.
Anh Tạ Yên Lơ còn được người cha ruột là ông Tạ Yên Ló truyền nghề chế tác cây nêu phục vụ nghi lễ ăn đầu lúa mới của bà con nông dân địa phương. Cây nêu do anh chế tác khắc họa nhiều hoa văn, họa tiết mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào Raglai địa phương. Cây nêu là biểu tượng tâm linh trong những dịp cúng ăn đầu lúa mới, cầu xin ông bà tổ tiên phù hộ cho con cháu canh tác mùa màng tốt tươi, làng xóm an vui, gia đình no ấm.
Từ đầu năm đến nay, Nghệ nhân Tạ Yên Lơ có ba niềm vui lớn, là bản thân được Nhà nước tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú; xây dựng hoàn thành ngôi nhà mới khang trang; được mời tham dự Đại hội Đại biểu các DTTS tỉnh Ninh Thuận lần thứ III - năm 2019.
“Phát huy vai trò Nghệ nhân Ưu tú, tôi tiếp tục vận động bà con thôn xóm thi đua thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” do Mặt trận tỉnh phát động. Đồng thời phối hợp với các đoàn thể ở khu dân cư tổ chức truyền dạy cho con em tộc họ và thanh thiếu niên thôn xóm chế tác, biểu diễn các nhạc cụ truyền thống và thực hiện các nghi thức tín ngưỡng dân gian của đồng bào Raglai”, Nghệ nhân Ưu tú Tạ Yên Lơ phấn khởi chia sẻ.
Nghệ nhân Lơ còn là nhân tố tiêu biểu thực hiện hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” ở thôn Là A, xã Phước Hà, huyện Thuận Nam (Ninh Thuận).
Bài và ảnh: Ngọc Sơn
Tin liên quan
Tin mới hơn
Những ông “vua dép lốp” xứng tầm Nghệ nhân làng nghề
09:00 | 06/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - “Vua dép lốp” Phạm Quang Xuân và “người thừa kế” Nguyễn Tiến Cường được xem là những người có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn và phát triển nghề truyền thống mang sản phẩm dép lốp thủ công vươn tầm quốc tế. Ghi nhận những đóng góp đó, trong Đại hội Hiệp hội Làng nghề lần thứ V, hai người đã được Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã phong tặng danh hiệu Nghệ nhân.
Lào Cai: Phát triển nghề thủ công truyền thống gắn với giữ gìn bản sắc văn hóa
15:14 | 05/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Phát triển ngành nghề nông thôn nói chung và làng nghề nói riêng là rất cần thiết, giữ vai trò quan trọng trong quá trình phát triển ở khu vực nông thôn, không chỉ tạo việc làm lúc nông nhàn, tăng thu nhập cho nông dân, mà còn mang lại dấu ấn, bản sắc văn hóa của mỗi vùng miền thông qua các sản phẩm văn hóa được lưu giữ từ đời này qua đời khác.
Một xưởng mộc ở Hà Tĩnh làm hàng trăm nhà thờ gỗ sơn son thếp vàng
09:00 | 05/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tới làng Bến Hến (xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh), nơi có dòng sông La hiền hòa chảy qua, có làng làm hến lâu đời và gần với làng mộc Thái Yên trăm năm tuổi, không khó để thấy xưởng gỗ Minh Mít nổi bật đang nhộn nhịp chế tác từng sản phẩm gỗ nhà thờ, bàn thờ, sơn son thếp vàng mang nét độc đáo riêng biệt.
Bình Định: Phát triển Làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8
11:42 | 04/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - UBND tỉnh Bình Định vừa ban hành Quyết định số 3038, ngày 26/8/2024 phê duyệt Đề án phát triển làng nghề truyền thống sản xuất bánh tráng, bún số 8 Tăng Long 1, phường Tam Quan Nam, thị xã Hoài Nhơn để góp phần bảo tồn phát huy bản sắc, giá trị văn hóa địa phương.
Triển lãm “Mạch di sản” tôn vinh nghệ thuật sơn mài truyền thống
10:27 | 30/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Ban Quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội phối hợp cùng các họa sỹ Latoa Indochine tổ chức triển lãm tranh với chủ đề “Mạch di sản” tại Trung tâm Giao lưu văn hoá khu phố cổ Hà Nội. Với mục tiêu lan tỏa văn hóa truyền thống tới người trẻ và bạn bè quốc tế, nhóm nghệ sĩ Latoa Indochine đã và đang nỗ lực phục hồi, lưu giữ và nâng tầm giá trị tranh dân gian Việt Nam trên chất liệu sơn mài khắc.
Nữ Nghệ nhân tâm huyết với nghề thêu ren, đan móc truyền thống
10:26 | 30/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghề thêu ren, đan móc một thời được coi là rất phát triển ở Thành phố Hải Phòng. Những thợ thêu ren, đan móc lành nghề không chỉ có ở các Công ty, nhà máy mà ngay trong nội đô thành phố cũng có những tổ đan len, thêu ren... Tại nhiều vùng quê ngoại thành cũng có HTX thêu ren, giải quyết công ăn việc làm cho hàng trăm ngàn người lao động, nhất là lao động nữ đủ mọi lứa tuổi. Các sản phẩm thời đó không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn được xuất khẩu ra thị trường quốc tế như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Liên Xô (cũ), châu Âu... Thời kỳ đó, thêu, ren, đan, móc là nghề mang lại thu nhập chính cho nhiều hộ gia đình và trở thành ngành nghề thủ công quan trọng, đóng góp cho sự phát triển kinh tế của địa phương cũng như kim ngạch xuất khẩu của đất nước.
Tin khác
Bắc Kạn xây dựng làng nghề nông lâm nghiệp
11:01 | 29/08/2024 Tin tức
LNV - Từ khi thực hiện hiệu quả chủ trương, chính sách, cơ chế về phát triển nông nghiệp hàng hóa, Bắc Kạn đã hình thành nhiều vùng sản xuất, chế biến có quy mô. Đây là cơ sở để địa phương tiến thêm một bước, đưa các vùng sản xuất tập trung thành làng nghề nhằm “định vị” thương hiệu chế biến nông sản gắn với phát triển du lịch.
Phát triển nghề truyền thống: Góp phần thúc đẩy kinh tế nông thôn
10:31 | 29/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tuy chưa có làng nghề nào được công nhận theo quy định, nhưng Lạng Sơn có khá nhiều nghề truyền thống đặc trưng. Những nghề này lâu nay đã và đang góp phần quan trọng nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn trên địa bàn tỉnh.
Làm giàu từ nuôi nấm đông trùng hạ thảo
10:15 | 29/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nấm Đông trùng hạ thảo vốn là một loại dược liệu quý hiếm từ lâu đời và cũng là một trong những dược liệu được dùng nhiều trong các phương thuốc đông y để bồi bổ sức khỏe.
Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Lễ hội Trung Thu năm 2024 tại Ninh Bình
10:16 | 27/08/2024 Văn hóa - Xã hội
LNV - Theo Ban tổ chức, “Lễ hội Trung Thu năm 2024” là hoạt động thường niên, nhằm tạo sân chơi bổ ích cho các cháu thiếu niên, nhi đồng nhân dịp Tết Trung Thu cổ truyền của dân tộc.
Nghề dệt đũi ở Nam Cao
10:01 | 27/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghề dệt đũi Nam Cao (xã Nam Cao, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình) hình thành từ hơn 400 năm về trước, nổi tiếng khắp cả nước nhờ sự độc đáo. Những sản phẩm ở làng nghề dệt đũi Nam Cao được làm thủ công với rất nhiều công đoạn. Từ khâu chọn nguyên liệu tới khi thành thành phẩm đòi hỏi sự công phu, cần mẫn, tỉ mỉ, trau chuốt từng chút một của người nghệ nhân.
Làng nghề "một thoáng Việt Nam"
09:58 | 27/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng nghề “Một thoáng Việt Nam” tọa lạc tại ấp Phú Bình, xã An Phú, huyện Củ Chi, TP.HCM. Nơi đây được ví như một “bảo tàng sống” về văn hóa Việt Nam, thu hút du khách bởi không gian đậm đà bản sắc dân tộc.
Độc đáo làng nghề làm tương Mông Phụ
09:58 | 27/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Khi đến Làng cổ Đường Lâm du khách không chỉ được biết đến với những ngôi nhà cổ xây bằng đá ong hàng trăm năm tuổi mà còn nức tiếng với nhiều món ăn dân dã như chè lam, kẹo lạc,… đặc biệt hơn cả vẫn là món tương nếp nổi tiếng ở làng Mông Phụ.
Nguồn nhân lực trẻ ít tham gia phát triển nghề thủ công truyền thống
09:55 | 27/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Với hàng nghìn nghề truyền thống cùng tỷ lệ dân số vàng nhưng các làng nghề ở Việt Nam đang đối diện với việc thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ, làng nghề đứng trước nguy cơ mai một vì không còn được giữ gìn và phát triển.
Sắp diễn ra Festival Nghề truyền thống – Quảng Nam 2024
09:54 | 27/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Festival Nghề truyền thống - Quảng Nam 2024 với chủ đề “Sản phẩm Nghề truyền thống Quảng Nam – nâng tầm và hội nhập” sẽ diễn ra tại thành phố Tam Kỳ từ ngày 28-31/8/2024.
Hoà Bình: Cải thiện thu nhập từ nghề mây tre đan
14:07 | 26/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Theo thống kê, toàn huyện Lạc Sơn có khoảng 1.000 lao động nông thôn tham gia hoạt động nghề, làng nghề mây tre đan. Nghề thủ công truyền thống này có đóng góp quan trọng đối với phát triển kinh tế địa phương, tạo nhiều việc làm, cải thiện thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống hộ làm nông nghiệp.
Làng nghề chạm khắc đá Ninh Vân nghìn năm tuổi
11:17 | 26/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Từ một làng nghề chủ yếu là sản xuất nhỏ lẻ, thủ công nhưng đến nay làng đá Ninh Vân (xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư, Ninh Bình) đã phát triển rực rỡ với những doanh nghiệp lớn chuyên chế tác đá mỹ nghệ.
Nghề làm thúng chai truyền thống ở Phú Mỹ
09:23 | 23/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghề làm thúng chai bằng tre của làng Phú Mỹ, xã An Dân, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên được duy trì hơn trăm năm nay, nghề đan thúng chai đã tạo nên một nếp sống truyền thống của người dân nơi này.
Nghề làm mỳ gạo ở Tử Nê
14:19 | 22/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Mỳ gạo Tử Nê được đặt theo tên của làng Tử Nê, một làng xứ đạo thuộc xã Tân Lãng, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh. Làng Tử Nê vẫn duy trì và phát triển được nghề sản xuất mỳ gạo trong khi nhiều nghề khác có nguy cơ bị mai một.
Nghề gốm Thanh Hà hồi sinh
14:19 | 22/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trên 500 tuổi, làng nghề gốm Thanh Hà, phường Thanh Hà, TP. Hội An (Quảng Nam) vẫn còn lưu giữ cách thức làm gốm thủ công: Sử dụng bàn xoay bằng gỗ truyền thống và bàn tay tài hoa của các nghệ nhân để biến những cục đất thô thành những sản phẩm gốm đặc sắc, tinh xảo.
Nữ nghệ nhân hơn 60 năm giữ gìn nghề làm gốm Bàu Trúc
09:52 | 22/08/2024 Làng nghề, nghệ nhân
LNV – Là một trong những người làm nghề gốm Bàu Trúc lâu năm ở Ninh Phước, Bình Thuận, dù năm nay đã gần 80 tuổi nhưng nghệ nhân Trượng Thị Gạch vẫn miệt mài bên bài gốm, nhiệt tình giới thiệu nghề truyền thống địa phương đến khách du lịch.
Mới nhất
Đọc nhiều
Những ông “vua dép lốp” xứng tầm Nghệ nhân làng nghề
09:00 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - “Vua dép lốp” Phạm Quang Xuân và “người thừa kế” Nguyễn Tiến Cường được xem là những người có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn và phát triển nghề truyền thống mang sản phẩm dép lốp thủ công vươn tầm quốc tế. Ghi nhận những đóng góp đó, trong Đạ
Lào Cai: Phát triển nghề thủ công truyền thống gắn với giữ gìn bản sắc văn hóa
15:14 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Phát triển ngành nghề nông thôn nói chung và làng nghề nói riêng là rất cần thiết, giữ vai trò quan trọng trong quá trình phát triển ở khu vực nông thôn, không chỉ tạo việc làm lúc nông nhàn, tăng thu nhập cho nông dân, mà còn mang lại dấu ấn, bản sắc văn hóa của mỗi vùng miền thông qua các sản phẩm văn hóa được lưu giữ từ đời này qua đời khác.
Hà Nội: Kinh tế xanh gắn với mô hình OCOP
10:55 OCOP
OVN - Kể từ khi mở rộng địa giới hành chính, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, gắn với chính sách tam nông (nông nghiệp - nông thôn - nông dân) luôn được Thành phố Hà Nội đặc biệt quan tâm. Trong đó, chuyển đổi kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn theo mô hình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đang mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.
Thực phẩm giúp ngăn ngừa ung thư hiệu quả
10:54 Sức khỏe - Đời sống
LNV - Thực phẩm có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và phát triển các bệnh mạn tính, trong đó có ung thư. Nghiên cứu cho thấy, các thực phẩm lành mạnh có nguồn gốc thực vật rất giàu dinh dưỡng và chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể chống lại nguy cơ bệnh tật.
Tiền Giang: Khởi nghiệp với mô hình nuôi ốc bươu đen
10:53 Khởi nghiệp
LNV - Trước đây, ốc bươu đen hầu như có ở các ao vườn, người dân Nam bộ chỉ cần mất ít thời gian là có thể có ngay đĩa ốc hấp sả thơm lừng với vị ngọt, thơm và độ giòn, dai của thịt ốc. Đó cũng là một trong những món được chế biến từ ốc bươu đen. Ngày nay, ốc bươu đen trong tự nhiên không còn nhiều như trước, để đáp ứng nhu cầu của thị trường, một số người chọn mô hình nuôi ốc bươu đen để khởi nghiệp…
