Một số hoạt động các làng nghề cần quan tâm trong phòng, chống dịch Covid-19
Trước hết là phân tích nhu cầu của thị trường, xác định sản phẩm chủ lực. Theo nhiều nhà nghiên cứu, đại dịch Covid-19 hoành hành trong thời gian qua đã gây ra những xáo trộn rất lớn trong toàn bộ hoạt động kinh tế - xã hội của các nước trên thế giới. Do tác động của dịch bệnh, các nước đều phải cơ cấu lại các hoạt động sản xuất, tiêu thụ sản phẩm hàng hóa; Mỗi gia đình cũng đang điều chỉnh các nhu cầu trong đời sống.
Ảnh minh họa
Nước ta cũng vậy; đây chính là thời điểm đẩy nhanh cơ cấu lại sản xuất, tập trung nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa, đáp ứng yêu cầu của thị trường đang thay đổi. Mỗi cơ sở sản xuất, kinh doanh, mỗi làng nghề cũng cần tìm hiểu nhu cầu mới của thị trường (trong nước và ngoài nước) để có biện pháp đáp ứng. Vì vậy, mỗi cơ sở làng nghề cần soát xét lại danh mục sản phẩm, có thể giảm số lượng mà tăng chất lượng, nâng bản sắc và thẩm mỹ của sản phẩm. Thay vì làm ra nhiều sản phẩm khi nguồn nguyên liệu, vốn liếng khó khăn, hãy tập trung chế tác những tác phẩm tinh xảo, những sản phẩm chủ lực, tạo nên thương hiệu riêng của cơ sở. Riêng đối với du lịch làng nghề là một tiềm năng lớn, cũng cần được đầu tư và khai thác theo quan điểm mới, cách làm mới, để mỗi sản phẩm du lịch làng nghề là một điểm du lịch văn hóa mà du khách có thể trải nghiệm, tìm hiểu chiều sâu về nghề thủ công nước ta, những tinh hoa văn hóa mang bản sắc địa phương thậm chí của mỗi nghệ nhân, đem lại những cảm xúc khó quên cho du khách.
Hai là, nâng cao chất lượng khâu thiết kế. Thực tiễn cho thấy khâu thiết kế mẫu mã, kiểu dáng sản phẩm làng nghề có ý nghĩa cục kỳ quan trọng đối với mỗi cơ sở làng nghề, song lâu nay chưa được coi trọng đúng mức. Mẫu mã thường là theo mẫu sẵn có hoặc sao chép trên thị trường, hoặc làm theo đặt hàng, rất thiếu sáng tạo, gây cảm giác nhàm chán trong mắt người tiêu dùng. Trong tình hình mới, đương nhiên không thể bằng lòng với những mẫu mã, kiểu dáng sẵn có, mà cần những đổi mới cần thiết. Có thể khẳng định rằng sau đại dịch, kinh tế sáng tạo sẽ là nền kinh tế lớn mạnh; Các nghệ nhân, thợ thủ công cần tập trung vào thiết kế sáng tạo, coi đây là cách duy nhất để bảo tồn và phát triển làng nghề. Mỗi sản phẩm phải thể hiện tinh hoa văn hóa của làng nghề, tài năng, trí tuệ và sức sáng tạo của nghệ nhân, có sức hút với người tiêu dùng và khách tham quan. Muốn vậy, mỗi làng nghề phải là một “vườn ươm”, một không gian sáng tạo cho những tài năng.
Điều đáng mừng là thời gian gần đây, đã có nhiều nghệ nhân trẻ tuối được học tập bài bản, giàu sức sáng tạo, đã tạo nên những sản phẩm có giá trị mỹ thuật, kỹ thật cao. Đó là những sản phẩm thủ công mỹ nghệ thể hiện sự sáng tạo của nghệ nhân với nhiều ý tưởng mới trong thiết kế song vẫn tiếp nối những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, của từng làng nghề. Những sản phẩm này đã thể hiện rõ nét tiềm năng sáng tạo không có giới hạn của nghề thủ công, với những sản phẩm thủ công mỹ nghệ mang bản sắc văn hóa Việt Nam, mặc dù đang có những sản phẩm sản xuất hàng loạt đang phổ biến trên thị trường.
Ba là, tham gia tạo việc làm cho người lao động từ các khu công nghiệp trở về quê hương. Đây là một tình huống mới mà các làng nghề cần nắm bắt và có hướng xử lý. Từ tháng 8, 9/2021 đến nay, do khó khăn vì dịch Covid-19, đã có khoảng trên 1 triệu lao động từ TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Long An trở về quê ở miền Trung, Tây Nguyên và một số tỉnh miền Bắc. Thời gian tới, chắc sẽ có nhiều người trở lại làm việc tại các đơn vị cũ, nhưng cũng có một số ở lại quê nhà. Các làng nghề chúng ta ở những nơi này cần trợ giúp họ bằng những biện pháp thích hợp. Với người có nghề, họ có thể vào làm việc tại những cơ sở thuận với nghề của họ; Người chưa có nghề hoặc chưa tìm được nghề phù hợp, thì nên giúp đào tạo nghề, đưa họ vào làm việc trong làng nghề hiện có hoặc phát triển các cơ sở công nghiệp mới. Có thể coi đây là cơ hội để tái cơ cấu lao động nông thôn, hình thành các đô thị, phát triển kinh tế nông thôn.
Điều cần nhấn mạnh là về lâu dài, cần những biện pháp thiết thực mở mang các nghề thủ công nhằm khuyến khích lao động địa phương có quyết tâm khởi nghiệp, làm giàu ngay tại quê hương, không nhất thiết phải “tha phương cầu thực”.
Bốn là, ứng dụng công nghệ số trong các cơ sở làng nghề. Cùng với xu hướng công nghệ 4.0 phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu như hiện nay, các cơ sở sản xuất, kinh doanh đang không ngừng thực hiện quá trình công nghệ số. Các cơ sở làng nghề có thể ứng dụng công nghệ số trước hết trong một số khâu rồi mở ra một cách toàn diện. Ví dụ như: Trong thiết kế mẫu mã sản phẩm; Trong điều khiển các chế độ sản xuất (lò nung, lò sấy); Trong tổ chức và quản trị cơ sở; Hội họp; Trong bồi dưỡng, đào tạo nhân lực; Trong liên kết chuỗi giá trị; Trong quảng cáo, truyền thông hàng thủ công mỹ nghệ; Trong ứng dụng thương mại điện tử; quảng bá sản phẩm du lịch... Cũng xin nhấn mạnh: Dù là xu hướng chung và có nhiều lợi ích, song công nghệ số chỉ là một loại công cụ có tính kỹ thuật, việc ứng dụng vẫn phụ thuộc vào con người; Để ứng dụng có hiệu quả thật sự, rất cần người đứng đầu cơ quan, tổ chức chịu tiếp thu, học hỏi và ứng dụng công nghệ mới, nhất là có phẩm chất liêm chính, chí công vô tư, tận tâm vì công việc chung.
Để các cơ sở, các làng nghề thực hiện các hoạt động có hiệu quả, rất cần sự trợ giúp của các cơ quan nhà nước, các ngành liên quan và các tổ chức xã hội-nghề nghiệp, đoàn thể nhân dân. Riêng với Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, xin đề nghị: (i) Tăng cường phối hợp với các cấp chính quyền vận động cư dân làng nghề nâng cao ý thức, tự giác tuân thủ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid-19; Tiếp tục vận động các cơ sở làng nghề vừa phòng, chống dịch bệnh, khắc phục những hậu quả do dịch bệnh gây ra, vừa duy trì, phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh,... phát huy tinh thần sáng tạo, vai trò trung tâm và chủ thể của lao động làng nghề trong phòng, chống dịch, thực hiện mục tiêu kép; (ii) Chủ động phối hợp với chính quyền các cấp giải quyết có hiệu quả những vấn đề xã hội bức xúc ngay tại cơ sở, tham gia tuyên truyền, vận động và giám sát việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch cũng như các gói cứu trợ an sinh xã hội tại địa phương.
Bài, ảnh: Thanh Lam
Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ
Tin liên quan
Tin mới hơn

Giữ hồn nghề Xạ Phang giữa non cao Sín Chải
10:15 | 15/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Người gìn giữ hồn văn hóa Mơ Nâm giữa đại ngàn Kon Plông
21:37 | 14/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Tre trúc vẫn xanh mong làng nghề Ba Tri không tàn phai
12:23 | 14/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ vị quê hương ở làng nghề ép chuối khô Cà Mau
10:09 | 14/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nhiều sản phẩm tinh hoa làng nghề thu hút khách hàng
09:12 | 13/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ngôi làng đẹp nhất Tây Bắc níu chân du khách bằng nét văn hóa Mông đặc sắc
23:22 | 11/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Nước mắm Phan Thiết và hành trình giữ vững thương hiệu
13:20 | 10/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ sĩ điêu khắc đương đại Vũ Tú: Sự giao hòa kỳ diệu giữa trí tuệ và sáng tạo
13:17 | 10/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Không gian văn hóa làng nghề Việt lại rộn ràng sắc màu trong những ngày đầu tháng 10
13:00 | 10/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Dòng chảy tinh hoa ngàn năm của nghề thủ công mỹ nghệ
09:11 | 10/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề đan lát và móc lưới của người Cơ Tu
09:23 | 09/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gần 100 gian hàng hội tụ tại Hội chợ Làng nghề lần thứ 21 – tôn vinh tinh hoa truyền thống Việt
14:00 | 07/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hành trình nối nhịp Trung thu xưa với hơi thở đương đại
09:09 | 06/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Mô hình “làng hoa du lịch” từ đề tài nghiên cứu của Hà Nội
06:17 | 04/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nơi giữ hồn gốm truyền thống của người Thái nơi đất cách mạng
06:11 | 04/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Nội đẩy mạnh quảng bá và phát triển thương hiệu OCOP Thủ đô
21:17 | 03/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Váy thổ cẩm nở hoa
16:07 | 03/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề làm bánh Trung thu truyền thống An toàn thực phẩm đặt lên hàng đầu
16:07 | 03/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân say mê chế tác, thối hồn vào những sản phẩm từ Mây tre
13:00 | 03/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Vỏ lon hóa lồng đèn sáng tạo độc đáo của thợ khóa Sài Gòn
11:41 | 03/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ninh Bình bảo tồn và quảng bá làng nghề truyền thống gắn với du lịch
11:41 | 03/10/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát huy lợi thế vùng cao với Chè Shan tuyết Hồng Thái
10:25 Khuyến nông

Từ hội chợ đến thị trường: Hiệu quả thiết thực của chương trình khuyến công
08:55 Khuyến công

Ông Nguyễn Doãn Anh tái cử chức Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa
08:54 Tin tức

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự khai mạc Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa
14:06 Tin tức

Hành trình kiến tạo giá trị từ tinh hoa thiên nhiên của Long Hưng Holdings
14:06 Kinh tế