Một số hoạt động các làng nghề cần quan tâm trong phòng, chống dịch Covid-19
Trước hết là phân tích nhu cầu của thị trường, xác định sản phẩm chủ lực. Theo nhiều nhà nghiên cứu, đại dịch Covid-19 hoành hành trong thời gian qua đã gây ra những xáo trộn rất lớn trong toàn bộ hoạt động kinh tế - xã hội của các nước trên thế giới. Do tác động của dịch bệnh, các nước đều phải cơ cấu lại các hoạt động sản xuất, tiêu thụ sản phẩm hàng hóa; Mỗi gia đình cũng đang điều chỉnh các nhu cầu trong đời sống.
Ảnh minh họa
Nước ta cũng vậy; đây chính là thời điểm đẩy nhanh cơ cấu lại sản xuất, tập trung nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa, đáp ứng yêu cầu của thị trường đang thay đổi. Mỗi cơ sở sản xuất, kinh doanh, mỗi làng nghề cũng cần tìm hiểu nhu cầu mới của thị trường (trong nước và ngoài nước) để có biện pháp đáp ứng. Vì vậy, mỗi cơ sở làng nghề cần soát xét lại danh mục sản phẩm, có thể giảm số lượng mà tăng chất lượng, nâng bản sắc và thẩm mỹ của sản phẩm. Thay vì làm ra nhiều sản phẩm khi nguồn nguyên liệu, vốn liếng khó khăn, hãy tập trung chế tác những tác phẩm tinh xảo, những sản phẩm chủ lực, tạo nên thương hiệu riêng của cơ sở. Riêng đối với du lịch làng nghề là một tiềm năng lớn, cũng cần được đầu tư và khai thác theo quan điểm mới, cách làm mới, để mỗi sản phẩm du lịch làng nghề là một điểm du lịch văn hóa mà du khách có thể trải nghiệm, tìm hiểu chiều sâu về nghề thủ công nước ta, những tinh hoa văn hóa mang bản sắc địa phương thậm chí của mỗi nghệ nhân, đem lại những cảm xúc khó quên cho du khách.
Hai là, nâng cao chất lượng khâu thiết kế. Thực tiễn cho thấy khâu thiết kế mẫu mã, kiểu dáng sản phẩm làng nghề có ý nghĩa cục kỳ quan trọng đối với mỗi cơ sở làng nghề, song lâu nay chưa được coi trọng đúng mức. Mẫu mã thường là theo mẫu sẵn có hoặc sao chép trên thị trường, hoặc làm theo đặt hàng, rất thiếu sáng tạo, gây cảm giác nhàm chán trong mắt người tiêu dùng. Trong tình hình mới, đương nhiên không thể bằng lòng với những mẫu mã, kiểu dáng sẵn có, mà cần những đổi mới cần thiết. Có thể khẳng định rằng sau đại dịch, kinh tế sáng tạo sẽ là nền kinh tế lớn mạnh; Các nghệ nhân, thợ thủ công cần tập trung vào thiết kế sáng tạo, coi đây là cách duy nhất để bảo tồn và phát triển làng nghề. Mỗi sản phẩm phải thể hiện tinh hoa văn hóa của làng nghề, tài năng, trí tuệ và sức sáng tạo của nghệ nhân, có sức hút với người tiêu dùng và khách tham quan. Muốn vậy, mỗi làng nghề phải là một “vườn ươm”, một không gian sáng tạo cho những tài năng.
Điều đáng mừng là thời gian gần đây, đã có nhiều nghệ nhân trẻ tuối được học tập bài bản, giàu sức sáng tạo, đã tạo nên những sản phẩm có giá trị mỹ thuật, kỹ thật cao. Đó là những sản phẩm thủ công mỹ nghệ thể hiện sự sáng tạo của nghệ nhân với nhiều ý tưởng mới trong thiết kế song vẫn tiếp nối những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, của từng làng nghề. Những sản phẩm này đã thể hiện rõ nét tiềm năng sáng tạo không có giới hạn của nghề thủ công, với những sản phẩm thủ công mỹ nghệ mang bản sắc văn hóa Việt Nam, mặc dù đang có những sản phẩm sản xuất hàng loạt đang phổ biến trên thị trường.
Ba là, tham gia tạo việc làm cho người lao động từ các khu công nghiệp trở về quê hương. Đây là một tình huống mới mà các làng nghề cần nắm bắt và có hướng xử lý. Từ tháng 8, 9/2021 đến nay, do khó khăn vì dịch Covid-19, đã có khoảng trên 1 triệu lao động từ TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Long An trở về quê ở miền Trung, Tây Nguyên và một số tỉnh miền Bắc. Thời gian tới, chắc sẽ có nhiều người trở lại làm việc tại các đơn vị cũ, nhưng cũng có một số ở lại quê nhà. Các làng nghề chúng ta ở những nơi này cần trợ giúp họ bằng những biện pháp thích hợp. Với người có nghề, họ có thể vào làm việc tại những cơ sở thuận với nghề của họ; Người chưa có nghề hoặc chưa tìm được nghề phù hợp, thì nên giúp đào tạo nghề, đưa họ vào làm việc trong làng nghề hiện có hoặc phát triển các cơ sở công nghiệp mới. Có thể coi đây là cơ hội để tái cơ cấu lao động nông thôn, hình thành các đô thị, phát triển kinh tế nông thôn.
Điều cần nhấn mạnh là về lâu dài, cần những biện pháp thiết thực mở mang các nghề thủ công nhằm khuyến khích lao động địa phương có quyết tâm khởi nghiệp, làm giàu ngay tại quê hương, không nhất thiết phải “tha phương cầu thực”.
Bốn là, ứng dụng công nghệ số trong các cơ sở làng nghề. Cùng với xu hướng công nghệ 4.0 phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu như hiện nay, các cơ sở sản xuất, kinh doanh đang không ngừng thực hiện quá trình công nghệ số. Các cơ sở làng nghề có thể ứng dụng công nghệ số trước hết trong một số khâu rồi mở ra một cách toàn diện. Ví dụ như: Trong thiết kế mẫu mã sản phẩm; Trong điều khiển các chế độ sản xuất (lò nung, lò sấy); Trong tổ chức và quản trị cơ sở; Hội họp; Trong bồi dưỡng, đào tạo nhân lực; Trong liên kết chuỗi giá trị; Trong quảng cáo, truyền thông hàng thủ công mỹ nghệ; Trong ứng dụng thương mại điện tử; quảng bá sản phẩm du lịch... Cũng xin nhấn mạnh: Dù là xu hướng chung và có nhiều lợi ích, song công nghệ số chỉ là một loại công cụ có tính kỹ thuật, việc ứng dụng vẫn phụ thuộc vào con người; Để ứng dụng có hiệu quả thật sự, rất cần người đứng đầu cơ quan, tổ chức chịu tiếp thu, học hỏi và ứng dụng công nghệ mới, nhất là có phẩm chất liêm chính, chí công vô tư, tận tâm vì công việc chung.
Để các cơ sở, các làng nghề thực hiện các hoạt động có hiệu quả, rất cần sự trợ giúp của các cơ quan nhà nước, các ngành liên quan và các tổ chức xã hội-nghề nghiệp, đoàn thể nhân dân. Riêng với Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, xin đề nghị: (i) Tăng cường phối hợp với các cấp chính quyền vận động cư dân làng nghề nâng cao ý thức, tự giác tuân thủ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh Covid-19; Tiếp tục vận động các cơ sở làng nghề vừa phòng, chống dịch bệnh, khắc phục những hậu quả do dịch bệnh gây ra, vừa duy trì, phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh,... phát huy tinh thần sáng tạo, vai trò trung tâm và chủ thể của lao động làng nghề trong phòng, chống dịch, thực hiện mục tiêu kép; (ii) Chủ động phối hợp với chính quyền các cấp giải quyết có hiệu quả những vấn đề xã hội bức xúc ngay tại cơ sở, tham gia tuyên truyền, vận động và giám sát việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch cũng như các gói cứu trợ an sinh xã hội tại địa phương.
Bài, ảnh: Thanh Lam
Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ
Tin liên quan
Tin mới hơn
Luồng sinh khí mới cho các làng nghề ở Hải Dương
14:34 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc Hội chợ quốc tế Quà tặng hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2024
14:16 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Lễ trao giải cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ năm 2024
14:12 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tháo gỡ khó khăn cho làng nghề
13:49 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hoạ sĩ trẻ đam mê nghệ thuật sơn mài truyền thống
13:48 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề truyền thống Minh Khai có nhiều sản phẩm OCOP
13:43 | 11/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Đẩy mạnh hoạt động marketing để xuất khẩu sản phẩm thủ công mỹ nghệ làng nghề Việt Nam
11:07 | 10/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Yên: Đưa thổ cẩm Xí Thoại trở thành sản phẩm du lịch
10:01 | 09/10/2024 Văn hóa - Xã hội
Chi cục PTNT tỉnh Thái Nguyên tham dự Hội chợ Làng nghề Việt Nam 2024
14:14 | 07/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hưng Yên: Làng nghề cây cảnh ảnh hưởng nặng sau mưa lũ
09:17 | 07/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hồi sinh nghề gốm cổ tại buôn Dơng Bắk
09:16 | 07/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh: 12 cơ sở ở làng nghề giấy Phong Khê dừng hoạt động
09:24 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội An đón nhận “Nghề làm nhà tre, dừa ở Cẩm Thanh” danh hiệu Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia
09:24 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Công nhận nghề truyền thống Hà Nội đối với nghề kim hoàn, đậu bạc Định Công
09:08 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội thi làng nghề thành phố Hà Nội năm 2024: Tôn vinh nét đẹp của nghề truyền thống
07:00 | 04/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Về miền cổ tích gốm Thanh Hà truyền thống 500 năm tuổi
10:23 | 03/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Trịnh Quốc Đạt làm việc với đơn vị trực thuộc tại thành phố Hải Phòng
15:12 | 02/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Lập Đề án phát triển Làng nghề trồng hoa Gia An Nam
13:30 | 02/10/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Kiên Giang
10:07 | 30/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Trăm năm kể chuyện nghề rèn
10:07 | 30/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghệ nhân ẩm thực nâng tầm món ăn truyền thống Việt
15:06 | 27/09/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Luồng sinh khí mới cho các làng nghề ở Hải Dương
14:34 Làng nghề, nghệ nhân
TP Hồ Chí Minh và các tỉnh Vùng Duyên hải Trung bộ hợp tác xúc tiến đầu tư
14:25 Xúc tiến thương mại
Khai mạc Hội chợ quốc tế Quà tặng hàng thủ công mỹ nghệ Hà Nội 2024
14:16 Làng nghề, nghệ nhân
Lễ trao giải cuộc thi thiết kế mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ năm 2024
14:12 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Đến cảng cá Đề Gi, người dân vẫn đảm bảo nguồn sinh kế
13:56 Kinh tế