Lưu giữ hồn Việt qua gốm phù điêu

LNV - Trải qua khoảng thời gian dài học Phật giáo tại chùa, Đại đức Thích Chánh Tịnh (nghệ nhân Phạm Văn Tuyên) nhận thấy, họa tiết phù điêu không còn nguyên vẹn bởi sự bào mòn của thời gian. Điều đó đã khơi nguồn cảm hứng cho ông phục chế những họa tiết phù điêu dần mai một với mong muốn bảo tồn, gìn giữ tinh hoa văn hóa Việt.
Thời gian và những biến thiên lịch sử đã làm bào mòn, hư hao nhiều giá trị văn hóa trong các họa tiết, nhưng qua đôi tay của nghệ nhân Phạm Văn Tuyên (xã Tú Sơn, Kiến Thuỵ, Hải Phòng) lại trở nên vô cùng sống động. Những đồ gốm phù điêu, đắp nổi họa tiết hoa văn trên các bình gốm bằng màu men Tam Thái từ những năm 90 được nghệ nhân dành nhiều thời gian nghiên cứu phục dựng lại.

Dòng gốm này thể hiện sự thâm trầm đặc trưng của gốm sứ thời Lê, thời Mạc, mang phong cách quý tộc thời Lý, thời Trần... Nghệ nhân chia sẻ: Nét đặc sắc, độc đáo của tác phẩm gốm phù điêu được chế tác, khắc khuôn âm bản, nặn đắp tinh xảo, công phu, phủ men gio, nung củi, công thức hoàn toàn truyền thống, thuần Việt. Chính vì vậy, chế tác gốm thủ công kết hợp công nghệ hiện đại đã trở thành một phương pháp độc lập, mang thương hiệu riêng của nghệ nhân Phạm Văn Tuyên.


Hơn 60 năm nghiên cứu di sản văn hóa, PGS.TS Trần Lâm Biền cho biết: Mỗi tác phẩm qua bàn tay của người nghệ nhân khiến ta cảm thấy “có gì đó thuộc về hơi thở, tiếng nói thầm thì mà tác giả đã gửi vào trong tác phẩm của mình”. Người yêu quý nghệ thuật khi nhìn vào đồ gốm của nghệ nhân như nhìn thấy được tâm hồn của ông gửi vào đó. Đó là máu thịt, tiếng thầm thì sâu kín từ tận trong tâm; vẻ đẹp vừa đạt được về hình thể và tâm hồn, đạt cả ý nghĩa tâm linh.

Nghệ nhân Phạm Văn Tuyên đã tìm cách phục dựng lại đôi đèn gốm men Tam Thái năm 2017 và được trưng bày tại Khu tưởng niệm Vương triều Mạc. Đây là một trong các tác phẩm đầu tiên phục dựng phong cách gốm sứ thời Mạc của nghệ nhân Phạm Văn Tuyên. Ngoài ra, nghệ nhân Phạm Văn Tuyên cũng là tác giả bộ “Văn phòng tứ bảo” gồm: Nghiên bút mực, ống quyển bằng đá xanh có kích thước lớn tại Khu tưởng niệm Vương triều Mạc và 2 khẩu pháo thần công bằng đồng trưng bày tại chính điện cung vua Mạc. Mỗi tác phẩm gốm phù điêu của nghệ nhân Phạm Văn Tuyên thể hiện sự tỉ mỉ, kỳ công; qua bàn tay tài hoa, sự sáng tạo, nghệ nhân gửi gắm hồn cốt, tinh túy của đất, của lửa, của nước và tâm tư trong tác phẩm.


Ngoài phục dựng gốm phù điêu, nghệ nhân Phạm Văn Tuyên còn tham gia phục chế một căn nhà trung nông của dân cư đồng bằng Bắc bộ theo công thức truyền thống, chạm trổ trên gỗ, điêu khắc trên đá. Nghệ nhân từng tái dựng lại khuôn viên Vườn xưa về cuộc sống đời thường và lao động của người nông dân Việt những năm đầu thế kỷ XX tại xã Tú Sơn. Công trình thể hiện các tác phẩm phù điêu trên nhiều chất liệu, nhất là gốm sứ phù điêu, bảo tồn nét văn hóa bản địa về nông học, tái hiện không gian nhà nông, giới thiệu văn hóa, phục vụ nhân dân tham quan.

Bằng sự sự đam mê và mong ước phục dựng lại dòng gốm phù điêu, nghệ nhân Phạm Văn Tuyên đã vinh dự được Hội Nghệ nhân - thợ giỏi Hải Phòng phong tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian năm 2017. Trung ương Hội Kỷ lục gia Việt Nam, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đã trao chứng nhận Kỷ lục Việt Nam “Bộ Bách Bình bằng gốm được chế tác và đắp nổi hoa văn, họa tiết truyền thống Việt Nam nhiều loại nhất” cho nghệ nhân vào năm 2018.

Tiếp nối sự đam mê với dòng gốm phù điêu, cuối năm 2018, Đại đức Thích Chánh Tịnh đã biên tập 100 mẫu bình gốm và tự thiết kế đồ họa trình bày thành sách ảnh. Sách gốm được xuất bản vàbiên soạn song ngữ Việt - Anh với mục tiêu giới thiệu với bạn bè quốc tế biết đến tinh nghệ thủ công gốm phù điêu của người Việt Nam đương đại.

Bài và ảnh: Thu Trang - Nguyễn Mai

Tin liên quan

Tin mới hơn

Làng gốm Bát Tràng chuyển mình nhờ chuyển đổi số

Làng gốm Bát Tràng chuyển mình nhờ chuyển đổi số

LNV - Làng gốm Bát Tràng là một trong những làng nghề luôn đi đầu trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát triển những giá trị truyền thống. Giữa thời đại công nghệ đang phát triển, người dân làng nghề đã mạnh dạn áp dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số qua các nền tảng trực tuyến để vươn ra thị trường.
Chuyển đổi số để làng nghề Việt Nam vươn xa và giữ hồn truyền thống

Chuyển đổi số để làng nghề Việt Nam vươn xa và giữ hồn truyền thống

LNV - Chuyển đổi số đang trở thành xu thế tất yếu, mở ra cơ hội mới cho các làng nghề truyền thống Việt Nam trong việc mở rộng thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm và phát triển bền vững. Nhân kỷ niệm 20 năm thành lập Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, phóng viên đã có cuộc trao đổi với Ông Trịnh Quốc Đạt – Nhà giáo ưu tú, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, về hành trình chuyển đổi số của các làng nghề trong bối cảnh hiện nay.
Gìn giữ nghề làm hương Tày ở Pác Nghè

Gìn giữ nghề làm hương Tày ở Pác Nghè

LNV - Giữa nhịp sống hiện đại, thôn Pác Nghè (Thái Nguyên) vẫn lưu giữ nghề làm hương Tày truyền thống qua nhiều thế hệ. Những bó hương thơm dịu từ thảo mộc rừng không chỉ giữ gìn nét văn hóa lâu đời của đồng bào Tày, mà còn tạo sinh kế, giúp nhiều hộ dân có thu nhập ổn định, đặc biệt vào dịp lễ Tết.
Bắc Ninh gìn giữ và phát huy giá trị trăm nghề trong thời hội nhập

Bắc Ninh gìn giữ và phát huy giá trị trăm nghề trong thời hội nhập

LNV - Bắc Ninh là vùng đất trăm nghề đang nỗ lực gìn giữ và phát huy giá trị làng nghề truyền thống. Từ gốm Phù Lãng đến rượu Làng Vân, nhiều cơ sở sản xuất mạnh dạn đổi mới, xây dựng thương hiệu, góp phần tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.
Làng nghề miền sơn cước xứ Thanh vào vụ Tết

Làng nghề miền sơn cước xứ Thanh vào vụ Tết

LNV - Những ngày cuối năm, khi sương núi còn giăng trên các triền đồi, không khí ở nhiều xã vùng cao Thanh Hóa trở nên rộn ràng hơn bao giờ hết. Từ tiếng thoi đưa của những khung dệt thổ cẩm ở Pù Luông đến những bếp lửa đỏ rực làm kẹo nhãn ở Linh Sơn, các làng nghề đang tất bật vào vụ Tết, lưu giữ và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của miền sơn cước.
Chuyên Mỹ tìm giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề

Chuyên Mỹ tìm giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề

LNV - Vừa qua, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội phối hợp với UBND xã Chuyên Mỹ và Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội tổ chức hội thảo với chủ đề “Giải pháp bảo tồn và phát triển làng nghề gắn với du lịch, chuyển đổi số”.

Tin khác

Nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai

Nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai

LNV - Tháng 4/2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh nghề chằm nón ngựa Phú Gia vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và mới đây, UBND xã Xuân An long trọng tổ chức Lễ công bố và ra mắt sản phẩm du lịch tại Làng nghề nón ngựa Phú Gia, mở ra hướng đi mới cho nón ngựa Phú Gia trở thành sản phẩm du lịch độc nhất vô nhị của tỉnh Gia Lai.
Một đời thổi hồn vào nghề thêu giữa lòng phố cổ

Một đời thổi hồn vào nghề thêu giữa lòng phố cổ

LNV - Thêu vi tính là kỹ thuật thêu ứng dụng công nghệ số vào nghề thêu truyền thống để tạo ra sản phẩm với độ chính xác cao, đồng đều và đáp ứng nhu cầu sản xuất hiện đại. Là một trong những người đặt nền móng cho nghề thêu vi tính ở Hà Nội, ông Bùi Thế Thái vẫn ngày ngày miệt mài thổi lửa nghề giữa lòng phố cổ.
Chuyên Mỹ: Bảo tồn làng nghề truyền thống gắn với du lịch và chuyển đổi số

Chuyên Mỹ: Bảo tồn làng nghề truyền thống gắn với du lịch và chuyển đổi số

Trong bối cảnh phát triển nông thôn mới gắn với kinh tế xanh và kinh tế số, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã chủ trì triển khai chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề xã Chuyên Mỹ gắn với du lịch và chuyển đổi số. Chương trình nhằm phát huy giá trị văn hóa truyền thống của làng nghề, đồng thời tạo động lực đổi mới phương thức sản xuất, quảng bá sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn theo hướng bền vững.
Sản phẩm thủ công mỹ nghệ và xu thế tiêu dùng hiện nay

Sản phẩm thủ công mỹ nghệ và xu thế tiêu dùng hiện nay

LNV - Trong bối cảnh kinh tế – xã hội có nhiều biến động, xu hướng tiêu dùng của thị trường trong nước và quốc tế đang thay đổi mạnh mẽ theo hướng đề cao giá trị bền vững, tính cá nhân hóa và bản sắc văn hóa. Những chuyển dịch này vừa đặt ra thách thức, vừa mở ra nhiều cơ hội mới cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ, lĩnh vực gắn liền với làng nghề truyền thống và sinh kế của hàng triệu lao động nông thôn.
Trà sen Quảng An Hương Thủy: Sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa Hà Nội

Trà sen Quảng An Hương Thủy: Sản phẩm OCOP mang đậm bản sắc văn hóa Hà Nội

HTX Trà Sen Hương Thủy ra đời từ tình yêu của bà Trần Thị Thủy - GIám đốc HTX sinh ra và lớn lên giữa làng sen Quảng Bá, Tây Hồ, nơi tuổi thơ gắn liền với hương sen, với làng nghề bao đời gìn giữ nét tinh hoa của đất Hà Thành. Từ tình yêu sen và khát vọng phát triển nghề quê, bà Trần Thị Thủy bắt đầu bằng việc thành lập hộ kinh doanh nhỏ, chuyên ướp trà sen theo phương pháp cha ông truyền lại.
Bát Tràng phát huy giá trị làng nghề, kết nối OCOP với phát triển du lịch Thủ đô

Bát Tràng phát huy giá trị làng nghề, kết nối OCOP với phát triển du lịch Thủ đô

LNV - Tối 18/12, tại xã Bát Tràng (huyện Gia Lâm), Sở Công Thương Hà Nội tổ chức khai mạc Triển lãm quảng bá, giao thương kết nối sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ và làng nghề phục vụ du lịch năm 2025.
Nhân rộng những mô hình HTX tiêu biểu, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển

Nhân rộng những mô hình HTX tiêu biểu, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển

Từ những cánh đồng, trang trại, vùng nuôi trồng, nhiều hợp tác xã đã vươn lên trở thành mô hình tiêu biểu cấp quốc gia. Thành công từ liên kết sản xuất, ứng dụng khoa học công nghệ và xây dựng thương hiệu không chỉ giúp nâng cao đời sống nông dân, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm mà còn khẳng định vai trò hạt nhân của kinh tế tập thể trong phát triển nông thôn mới. Từ những mô hình điển hình đó, đã góp phần đưa kinh tế tập thể phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập.
Tăng sức cạnh tranh từ chuỗi giá trị: Câu chuyện liên kết của chè Thu Đan và lụa Vạn Phúc

Tăng sức cạnh tranh từ chuỗi giá trị: Câu chuyện liên kết của chè Thu Đan và lụa Vạn Phúc

Trong bối cảnh thị trường ngày càng đòi hỏi chất lượng ổn định, câu chuyện nâng cao sức cạnh tranh không còn dừng ở từng sản phẩm đơn lẻ mà nằm ở khả năng liên kết chặt chẽ trong toàn bộ chuỗi giá trị. Từ nguyên liệu, quy trình sản xuất, tiêu chuẩn hóa đến xây dựng thương hiệu và tiêu thụ, mỗi mắt xích đều ảnh hưởng trực tiếp đến vị thế của sản phẩm trên thị trường.
Xu thế thị trường trong và ngoài nước – cơ hội mới cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội

Xu thế thị trường trong và ngoài nước – cơ hội mới cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội

LNV - Hà Nội là trung tâm lớn của cả nước về làng nghề và ngành thủ công mỹ nghệ, nơi hội tụ hàng trăm làng nghề truyền thống với lịch sử lâu đời, kỹ thuật tinh xảo và giá trị văn hóa đặc sắc. Trong bối cảnh thị trường trong nước và quốc tế đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng tiêu dùng bền vững, cá nhân hóa và đề cao bản sắc văn hóa, sản phẩm thủ công mỹ nghệ Hà Nội đứng trước nhiều cơ hội mới để mở rộng thị trường và nâng cao giá trị.
Giữ lửa men đất Phú Lễ trong hành trình phát triển bền vững

Giữ lửa men đất Phú Lễ trong hành trình phát triển bền vững

LNV - Giữa vùng đất Ba Tri xưa, làng nghề rượu Phú Lễ hơn trăm năm tuổi vẫn đỏ lửa qua nhiều thế hệ. Từ bí quyết men cổ truyền, Phú Lễ hôm nay đang chuyển mình thành điểm giao thoa giữa bảo tồn làng nghề, du lịch trải nghiệm và mô hình kinh tế tuần hoàn gắn với cộng đồng.
Thiết kế sáng tạo – chìa khóa đưa sản phẩm thủ công Hà Nội ra thế giới

Thiết kế sáng tạo – chìa khóa đưa sản phẩm thủ công Hà Nội ra thế giới

LNV - Hà Nội là vùng đất hội tụ tinh hoa của hàng trăm làng nghề truyền thống, nơi kết tinh kỹ thuật thủ công tinh xảo, giá trị văn hóa lâu đời và bản sắc riêng có của Thủ đô. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, thị trường tiêu dùng toàn cầu liên tục biến đổi, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ không chỉ cần “giữ nghề” mà còn phải đổi mới tư duy phát triển. Thực tiễn cho thấy, thiết kế sáng tạo đang trở thành chìa khóa quan trọng giúp sản phẩm thủ công Hà Nội nâng cao giá trị, mở rộng thị trường và từng bước khẳng định vị thế trên trường quốc tế.
Làng nghề miền Tây vào vụ Tết

Làng nghề miền Tây vào vụ Tết

LNV - Những ngày cuối năm, không khí sản xuất tại nhiều làng nghề đặc sản ở miền Tây trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Từ sáng sớm đến khuya, tiếng máy móc, tiếng nói cười rộn ràng vang lên khắp các xưởng sản xuất, báo hiệu mùa cao điểm phục vụ thị trường Tết đã bắt đầu. Tuy nhiên, phía sau sự tất bật ấy là những gam màu trái ngược: có nơi đầy lạc quan nhờ đơn hàng tăng mạnh, có nơi lại không khỏi lo lắng vì chi phí đầu vào leo thang, sức mua khó dự đoán.
Làng Ngâu – Hương rượu cúc chi níu giữ hồn quê Đại Thanh

Làng Ngâu – Hương rượu cúc chi níu giữ hồn quê Đại Thanh

LNV - Nằm ven đô Hà Nội, làng Ngâu, xã Đại Thanh từ lâu đã được biết đến là vùng đất cần cù, nơi lưu giữ một nghề truyền thống độc đáo: nấu rượu cúc chi. Trải qua bao thăng trầm của thời gian, nghề nấu rượu nơi đây vẫn được người dân gìn giữ như một phần máu thịt của làng quê, kết tinh từ bàn tay lao động, kinh nghiệm dân gian và hương sắc của loài hoa cúc chi thuần khiết.
Đầu tư 205 tỷ đồng bảo vệ và phát huy nghệ thuật làm gốm của người Chăm

Đầu tư 205 tỷ đồng bảo vệ và phát huy nghệ thuật làm gốm của người Chăm

LNV - UBND tỉnh Khánh Hòa vừa phê duyệt Đề án Quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm” giai đoạn 2025 – 2028 và những năm tiếp theo. Đây là bước đi quan trọng nhằm bảo tồn một di sản văn hóa độc đáo đang đứng trước nguy cơ mai một, đồng thời tạo nền tảng để phát triển kinh tế xã hội gắn với du lịch và làng nghề truyền thống.
Làng nghề Thái Nguyên tìm hướng phát triển từ kinh tế sáng tạo

Làng nghề Thái Nguyên tìm hướng phát triển từ kinh tế sáng tạo

LNV - Dưới tác động mạnh mẽ của chuyển đổi số, các làng nghề truyền thống đang từng bước tìm thấy hướng phát triển mới gắn với kinh tế sáng tạo. Tại Thái Nguyên, vùng đất nổi tiếng với cây chè, xu hướng này đang ngày càng rõ nét, đặc biệt với sự tham gia của lực lượng lao động trẻ.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Gia Lai: Công tác tuyên giáo và dân vận tạo nền tảng tư tưởng vững chắc cho chặng đường phát triển mới

Gia Lai: Công tác tuyên giáo và dân vận tạo nền tảng tư tưởng vững chắc cho chặng đường phát triển mới

LNV - Năm 2025 khép lại với nhiều dấu ấn quan trọng trong công tác tuyên giáo và dân vận của tỉnh Gia Lai. Trong bối cảnh tình hình thế giới và trong nước tiếp tục diễn biến phức tạp, thiên tai, bão lũ tác động không nhỏ đến đời sống Nhân dân, Ban Tuyên g
Người dân Gia Lai vui mừng đón nhà mới “Chiến dịch Quang Trung” do Công an xây dựng

Người dân Gia Lai vui mừng đón nhà mới “Chiến dịch Quang Trung” do Công an xây dựng

LNV - Công an tỉnh Gia Lai vừa bàn giao hai căn nhà đầu tiên trong số 20 căn nhà được Bộ Công an hỗ trợ kinh phí và Công an tỉnh xây dựng trong “Chiến dịch Quang Trung” cho người dân ở tỉnh Gia Lai. Đó là ngôi nhà ông Phạm Đình Ba (SN 1970) ở thôn Háo Lễ,
Từ Nghị quyết 71-NQ/TW đến bước chuyển chiến lược của giáo dục nghề nghiệp

Từ Nghị quyết 71-NQ/TW đến bước chuyển chiến lược của giáo dục nghề nghiệp

LNV - Trong quá trình phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn coi giáo dục và đào tạo, cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu. Nhiều chủ trương, chính sách lớn đã được ban hành, thúc đẩy giáo dục và đào tạo đổi mới, phát triển mạnh mẽ,
Làng gốm Bát Tràng chuyển mình nhờ chuyển đổi số

Làng gốm Bát Tràng chuyển mình nhờ chuyển đổi số

LNV - Làng gốm Bát Tràng là một trong những làng nghề luôn đi đầu trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát triển những giá trị truyền thống. Giữa thời đại công nghệ đang phát triển, người dân làng nghề đã mạnh dạn áp dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số
Hội Cựu chiến binh xã Đào Xá hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao

Hội Cựu chiến binh xã Đào Xá hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao

LNV - Xã Đào Xá (Phú Thọ) được thành lập trên cơ sở sáp nhập 4 xã cũ gồm Thạch Đồng, Tân Phương, Xuân Lộc và Đào Xá, xã có địa bàn rộng với dân số đông. Hội Cựu chiến binh (HCCB) toàn xã có 43 chi hội ở 43 khu dân cư, với tổng số 2.474 hội viên và 2.377 g
Giao diện di động