Làng thêu tay truyền thống Bình Lăng
LNV - Thôn Bình Lăng (xã Thắng Lợi, huyện Thường Tín, Hà Nội) được biết đến là làng nghề thêu tay truyền thống có tuổi đời hơn 100 năm. Bằng tình yêu và tâm huyết của những người con hết lòng với nghề tổ như nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục, nghề thêu tay vẫn được giữ gìn và phát triển.
Lớn lên trong một gia đình có 4 đời làm nghề thêu, năm 9 tuổi được cha dạy cho những mũi thêu đầu tiên, nay đã ở tuổi “thất thập cổ lai hy” nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục vẫn nặng lòng với dòng tranh truyền thống tiên tổ.
Năm 2014, tranh thêu tay của nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục lọt vào Dự án 1.1.0.2 do Quỹ Văn hóa Hà Nội và Công ty cổ phần Tiếp thị Làn sóng mới tổ chức. Không phải ngẫu nhiên mà các sản phẩm của ông lọt vào mắt xanh của hệ thống tiếp thị “độc nhất vô nhị” này.
Tranh thêu tay ở cơ sở của ông Dục là tập hợp của nhiều lớp chỉ chồng chéo lên nhau với đặc thù hình khối hội họa tiêu biểu. Một bức tranh thông thường gồm 3 lớp chính: Lớp nền, lớp đi nét cơ bản, lớp kỹ thuật. Mỗi lớp chỉ do một nhóm thợ khác nhau đảm nhiệm.
Khác với dòng tranh thêu máy hay thêu tay đại trà có tuổi thọ ngắn, tranh thêu tay của nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục có thể nói là dòng tranh “đi cùng năm tháng” bởi độ bền màu đáng kinh ngạc. Sở dĩ có sự khác biệt ấy là bởi tranh của nghệ nhân này không có thao tác đánh màu hậu kỳ bằng bút dạ hay màu tuýp.
Vì là dòng tranh cao cấp nên đòi hỏi độ tinh tế, độ bền cao tương xứng với giá thành của sản phẩm. Những mặt hàng tranh thêu đại trà, tranh thêu máy có thể phai màu sau nhiều năm sử dụng nhưng tranh của nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục thì hầu như vẫn giữ nguyên hiện trạng của những ngày đầu hoàn thiện.
Ngoài điểm đặc biệt về mặt kỹ thuật, tranh thêu của nghệ nhân này còn làm mãn nhãn người chơi bằng cái hồn, cái tâm và cái tài hoa, khéo léo của người vẽ tranh bằng chỉ. Một dòng tranh mà người thêu phải dồn cả tâm sức, sự tỉ mỉ, kiên nhẫn, trau chuốt từng đường kim mũi chỉ để từng chi tiết mang nét hồn riêng góp vào tổng thể cái hồn chung của bức tranh. Xem tranh thêu của nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục, nhiều khi người ta lầm là một bức ảnh hay bức tranh màu nước, sơn dầu.
Có lẽ vì thế nên dẫu phải cạnh tranh với nhiều mặt hàng mới, giá thành rẻ thì tranh thêu của nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục nói riêng và tranh thêu làng Bình Lăng nói chung vẫn không bị lép vế. Hơn thế, những điều này còn góp phần làm nên một thương hiệu về làng nghề thêu tay truyền thống tài hoa.
Sau một thời gian dài phát triển hưng thịnh, giờ đây, nghề thêu truyền thống nơi này đang dần bị mai một do khan hiếm nhân lực. Xong mùa xuân mới sẽ về và mang theo những kỳ vọng, khát khao về một làng nghề ngày càng phát triển, được bảo tồn, giữ vững. Điều đó đang được vun đắp, hiện thực hóa từng ngày trong những nỗ lực của chính quyền địa phương cùng sự tận tâm của những người đang miệt mài giữ lửa cho làng nghề.
Năm 2014, tranh thêu tay của nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục lọt vào Dự án 1.1.0.2 do Quỹ Văn hóa Hà Nội và Công ty cổ phần Tiếp thị Làn sóng mới tổ chức. Không phải ngẫu nhiên mà các sản phẩm của ông lọt vào mắt xanh của hệ thống tiếp thị “độc nhất vô nhị” này.
Tranh thêu tay ở cơ sở của ông Dục là tập hợp của nhiều lớp chỉ chồng chéo lên nhau với đặc thù hình khối hội họa tiêu biểu. Một bức tranh thông thường gồm 3 lớp chính: Lớp nền, lớp đi nét cơ bản, lớp kỹ thuật. Mỗi lớp chỉ do một nhóm thợ khác nhau đảm nhiệm.
Khác với dòng tranh thêu máy hay thêu tay đại trà có tuổi thọ ngắn, tranh thêu tay của nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục có thể nói là dòng tranh “đi cùng năm tháng” bởi độ bền màu đáng kinh ngạc. Sở dĩ có sự khác biệt ấy là bởi tranh của nghệ nhân này không có thao tác đánh màu hậu kỳ bằng bút dạ hay màu tuýp.
Vì là dòng tranh cao cấp nên đòi hỏi độ tinh tế, độ bền cao tương xứng với giá thành của sản phẩm. Những mặt hàng tranh thêu đại trà, tranh thêu máy có thể phai màu sau nhiều năm sử dụng nhưng tranh của nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục thì hầu như vẫn giữ nguyên hiện trạng của những ngày đầu hoàn thiện.
Ngoài điểm đặc biệt về mặt kỹ thuật, tranh thêu của nghệ nhân này còn làm mãn nhãn người chơi bằng cái hồn, cái tâm và cái tài hoa, khéo léo của người vẽ tranh bằng chỉ. Một dòng tranh mà người thêu phải dồn cả tâm sức, sự tỉ mỉ, kiên nhẫn, trau chuốt từng đường kim mũi chỉ để từng chi tiết mang nét hồn riêng góp vào tổng thể cái hồn chung của bức tranh. Xem tranh thêu của nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục, nhiều khi người ta lầm là một bức ảnh hay bức tranh màu nước, sơn dầu.
Có lẽ vì thế nên dẫu phải cạnh tranh với nhiều mặt hàng mới, giá thành rẻ thì tranh thêu của nghệ nhân Nguyễn Xuân Dục nói riêng và tranh thêu làng Bình Lăng nói chung vẫn không bị lép vế. Hơn thế, những điều này còn góp phần làm nên một thương hiệu về làng nghề thêu tay truyền thống tài hoa.
Sau một thời gian dài phát triển hưng thịnh, giờ đây, nghề thêu truyền thống nơi này đang dần bị mai một do khan hiếm nhân lực. Xong mùa xuân mới sẽ về và mang theo những kỳ vọng, khát khao về một làng nghề ngày càng phát triển, được bảo tồn, giữ vững. Điều đó đang được vun đắp, hiện thực hóa từng ngày trong những nỗ lực của chính quyền địa phương cùng sự tận tâm của những người đang miệt mài giữ lửa cho làng nghề.
Ninh Lê
Tin liên quan
Tin mới hơn
Sức sống bền bỉ từ các làng nghề xứ Thanh
08:33 | 29/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những làng nghề truyền thống như đúc đồng Trà Đông, rèn Tất Tác hay mộc Đạt Tài đang trở thành những “kho tàng sống” của văn hóa xứ Thanh. Dù nghề thủ công phải thích ứng với yêu cầu thị trường và công nghệ mới, người dân nơi đây vẫn bền bỉ giữ nghề, giữ lửa, truyền lại tinh hoa cho thế hệ trẻ, tạo nên sức sống bền vững cho di sản trong nhịp sống hiện đại.
Nhộn nhịp không khi sản xuất ở làng nghề Bình Hòa
08:32 | 29/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những ngày cuối năm, không khí làm việc tại làng nghề may mùng, mền xã Bình Hòa (An Giang) trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Các cơ sở tăng ca sản xuất, còn lao động “vệ tinh” tranh thủ từng giờ rảnh để kịp giao hàng, đáp ứng nhu cầu mua sắm Tết đang tăng mạnh trên thị trường.
Ngắm sắc màu thổ cẩm ở làng Chăm Châu Phong
08:31 | 29/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Nghề dệt thổ cẩm của người Chăm ở xã Châu Phong (An Giang) đã tồn tại hơn hai thế kỷ, trở thành biểu tượng văn hóa gắn liền với đời sống cộng đồng Hồi giáo Chăm. Được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia vào năm 2023, thổ cẩm Châu Phong ngày càng khẳng định giá trị khi hòa mình vào dòng chảy du lịch, thu hút đông đảo du khách đến khám phá và trải nghiệm.
Đằng sau ánh lửa giữ nghề: Nỗi lo sức khỏe của những người thợ thủ công
08:28 | 29/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng nghề được xem là nơi lưu giữ tinh hoa văn hóa dân tộc và tạo sinh kế cho hàng triệu người dân. Tuy nhiên, đằng sau những sản phẩm thủ công tinh xảo là nỗi lo về sức khỏe của người lao động, những con người ngày ngày tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, tiếng ồn và nhiệt độ cao trong điều kiện làm việc thiếu an toàn.
Nghệ nhân “hoá thân” chất liệu đời thường thành tác phẩm nghệ thuật
08:28 | 29/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Qua bàn tay tài hoa và tâm hồn của người nghệ sĩ, nhiều chất liệu giản dị nhất trở thành tác phẩm nghệ thuật, mang hơi thở của đời sống, phản chiếu tâm hồn con người Việt Nam.
Làng nghề Đại Bái nỗ lực vượt khó, đổi mới sản xuất để đáp ứng đơn hàng Tết
08:27 | 29/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trước yêu cầu dừng hoạt động các lò đúc nhằm bảo đảm môi trường, các cơ sở sản xuất ở làng nghề đúc đồng Đại Bái (Bắc Ninh) đã nhanh chóng thích ứng, thay đổi phương thức sản xuất và liên kết với cơ sở được cấp phép để duy trì nguồn nguyên liệu. Nhờ chủ động cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng, các doanh nghiệp và hộ làm nghề vẫn đáp ứng kịp thời đơn hàng Tết, giữ vững thị trường truyền thống.
Tin khác
Nhộn nhịp sản xuất ở các làng nghề truyền thống dịp cuối năm
20:00 | 27/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Không khí sản xuất tại các làng nghề truyền thống ở Lạng Sơn đang trở nên nhộn nhịp hơn trong những ngày cận Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026. Sắc màu lao động hiện diện khắp các nếp nhà, tạo nên bức tranh kinh tế sôi động và nhiều kỳ vọng.
Hiệp hội Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 20 năm thành lập và phong tặng các danh hiệu làng nghề, nghệ nhân
11:27 | 27/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Ngày 26/12/2025, tại Hà Nội, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 20 năm thành lập (2005 - 2025) và phong tặng các danh hiệu làng nghề, nghệ nhân lần thứ XII. Sự kiện là dấu mốc quan trọng để nhìn lại chặng đường hai thập kỷ “kết nối - bảo tồn - phát triển tinh hoa nghề Việt”, đồng thời khẳng định vị thế của làng nghề Việt Nam trong chiến lược phát triển bền vững đất nước bước vào kỷ nguyên mới.
Tranh Kim Hoàng: Nối lại một dòng chảy đã đứt đoạn
10:29 | 27/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Tranh Kim Hoàng - dòng tranh dân gian từng phổ biến ở Bắc Bộ đầu thế kỷ XX đã bị đứt mạch hơn bảy thập kỳ bởi thiên tai, biến động xã hội và sự thay đổi trong đời sống thành thị. Trong bối cảnh di sản vật thể đứng trước nguy cơ mai một, nỗ lực phục dựng âm thầm của một số cá nhân đang mở ra hy vọng mới cho việc nối lại dòng chảy tưởng như đã biến mất của làng nghề Kim Hoàng (Hà Nội).
Làng nghề trước những thay đổi: Giữ bản sắc từ kỹ thuật đến cộng đồng
10:06 | 27/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Dưới tác động của công nghệ, thị trường và dòng lao động dịch chuyển, cấu trúc sản xuất tại nhiều làng nghề truyền thống đang thay đổi nhanh chóng. Trong bối cảnh đó, ba trụ cột từng làm nên bản sắc làng nghề Việt Nam gồm truyền nghề, chuẩn tay nghề và đời sống cộng đồng cũng đứng trước những thách thức mới về cách duy trì và tiếp nối.
Khẳng định vai trò nghệ nhân, thợ giỏi trong bảo tồn và phát triển làng nghề Hà Nội
15:00 | 26/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Ngày 26-12, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức hội thảo nhằm làm rõ vai trò của đội ngũ nghệ nhân, thợ giỏi trong việc gìn giữ giá trị truyền thống, truyền nghề và thúc đẩy phát triển bền vững các làng nghề trên địa bàn Thủ đô, qua đó đề xuất các giải pháp phát huy nguồn lực con người trong bối cảnh mới.
LÀNG NGÓI ÂM DƯƠNG QUỲNH SƠN: GIỮ GÌN VÀ PHÁT HUY TIỀM NĂNG DU LỊCH
08:39 | 26/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Vượt qua hơn 270 hồ sơ đến từ 65 quốc gia, Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn) được Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) vinh danh là Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025. Là “hồn nghề” lâu đời tại Quỳnh Sơn, làng nghề ngói âm dương trở thành điểm nhấn, vừa gìn giữ hồn nghề truyền thống, vừa phát triển du lịch làng nghề gắn với xúc tiến thương mại.
Nghệ nhân giữ tiếng ngũ âm Khmer
07:45 | 26/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Suốt hơn hai thập kỷ, nghệ nhân Thạch Anh Xuân (Vĩnh Long) miệt mài truyền dạy nhạc ngũ âm Khmer cho thế hệ trẻ, góp phần gìn giữ và lan tỏa giá trị nghệ thuật truyền thống của đồng bào Khmer Tây Nam Bộ. Từ tình yêu gia truyền, ông trở thành “cầu nối” bền bỉ giữa di sản và hiện đại, bất chấp nhiều khó khăn trong công tác bảo tồn.
Làng nghề Việt trong dòng chảy hội nhập
07:45 | 26/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong dòng chảy hội nhập ngày càng sâu rộng, việc các làng nghề Việt Nam chủ động đưa sản phẩm đi xa, giao lưu và hợp tác với tinh hoa nghề thủ công thế giới thông qua triển lãm, hội chợ hay festival đang mở ra không gian phát triển mới cho thương mại và du lịch. Xu hướng này cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc gìn giữ, làm giàu và tái định vị giá trị nghề truyền thống Việt Nam trong thời kỳ mới.
Khai mạc Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn thu hút hàng trăm gian hàng
23:00 | 25/12/2025 OCOP
Tối 25-12, tại Khu đô thị Mailand Hà Nội (xã Sơn Đồng), Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức khai mạc Hội chợ sản phẩm làng nghề và nông sản thực phẩm an toàn trên địa bàn thành phố.
Gốm Phù Lãng nâng tầm giá trị truyền thống qua sản phẩm OCOP
14:14 | 25/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Trong tiến trình xây dựng nông thôn mới, làng gốm Phù Lãng đang cho thấy hướng đi bền vững khi nghề truyền thống được nâng tầm thành sản phẩm OCOP. Hành trình bảy năm nghiên cứu men gốm cùng sự đầu tư bài bản về công nghệ đã giúp Gốm Tâm Phù Lãng trở thành điểm sáng, vừa tạo sinh kế ổn định, vừa góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa làng nghề ven sông Cầu.
Giải pháp đẩy mạnh an toàn thực phẩm, phát triển bền vững nông nghiệp theo chuỗi giá trị tại Hà Nội
14:00 | 25/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Trong bối cảnh yêu cầu ngày càng cao về chất lượng, an toàn thực phẩm và phát triển nông nghiệp bền vững, việc tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với kiểm soát an toàn thực phẩm đang trở thành hướng đi tất yếu của nông nghiệp Thủ đô. Hội thảo “Giải pháp đẩy mạnh an toàn thực phẩm, phát triển bền vững, nâng cao giá trị trong phát triển nông nghiệp theo chuỗi giá trị trên địa bàn Hà Nội” do Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức ngày 25/12 nhằm đánh giá thực trạng, chia sẻ kinh nghiệm, đồng thời đề xuất các giải pháp đồng bộ để nâng cao hiệu quả quản lý, gia tăng giá trị và sức cạnh tranh cho nông sản Hà Nội.
Hà Nội: Phát huy hiệu quả mô hình Trung tâm thiết kế sáng tạo, thúc đẩy phát triển OCOP và du lịch làng nghề năm 2025
09:00 | 25/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Năm 2025 được xem là dấu mốc quan trọng trong chiến lược phát triển làng nghề của Thủ đô khi Hà Nội triển khai đồng bộ Kế hoạch phát triển Trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP gắn với du lịch tại các huyện, thị xã trên địa bàn. Sau một năm thực hiện, chương trình đã tạo ra những chuyển biến rõ nét, khẳng định vai trò của thiết kế sáng tạo như một động lực then chốt trong nâng cao giá trị sản phẩm và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn bền vững.
Làng gốm Bát Tràng chuyển mình nhờ chuyển đổi số
16:57 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Làng gốm Bát Tràng là một trong những làng nghề luôn đi đầu trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát triển những giá trị truyền thống. Giữa thời đại công nghệ đang phát triển, người dân làng nghề đã mạnh dạn áp dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số qua các nền tảng trực tuyến để vươn ra thị trường.
Chuyển đổi số để làng nghề Việt Nam vươn xa và giữ hồn truyền thống
16:56 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Chuyển đổi số đang trở thành xu thế tất yếu, mở ra cơ hội mới cho các làng nghề truyền thống Việt Nam trong việc mở rộng thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm và phát triển bền vững. Nhân kỷ niệm 20 năm thành lập Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, phóng viên đã có cuộc trao đổi với Ông Trịnh Quốc Đạt – Nhà giáo ưu tú, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, về hành trình chuyển đổi số của các làng nghề trong bối cảnh hiện nay.
Gìn giữ nghề làm hương Tày ở Pác Nghè
06:44 | 24/12/2025 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Giữa nhịp sống hiện đại, thôn Pác Nghè (Thái Nguyên) vẫn lưu giữ nghề làm hương Tày truyền thống qua nhiều thế hệ. Những bó hương thơm dịu từ thảo mộc rừng không chỉ giữ gìn nét văn hóa lâu đời của đồng bào Tày, mà còn tạo sinh kế, giúp nhiều hộ dân có thu nhập ổn định, đặc biệt vào dịp lễ Tết.
Mới nhất
Đọc nhiều
Đưa câu chuyện nghề lên nền tảng số thu hút hàng triệu lượt xem
08:33 Bạn đọc và tòa soạn
LNV - Tại Hoàng thành Thăng Long, phiên chợ số đặc biệt đã diễn ra khi nghệ nhân các làng nghề trực tiếp livestream giới thiệu sản phẩm trong khuôn khổ Festival OCOP Việt Nam 2025. Hoạt động đánh dấu bước chuyển quan trọng, giúp thủ công mỹ nghệ truyền th
Sức sống bền bỉ từ các làng nghề xứ Thanh
08:33 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những làng nghề truyền thống như đúc đồng Trà Đông, rèn Tất Tác hay mộc Đạt Tài đang trở thành những “kho tàng sống” của văn hóa xứ Thanh. Dù nghề thủ công phải thích ứng với yêu cầu thị trường và công nghệ mới, người dân nơi đây vẫn bền bỉ giữ nghề
Làng nghề Phú Thọ chủ động đổi mới để thích ứng thị trường và phát triển bền vững
08:33 Kinh tế
LNV - Trước sự thay đổi nhanh của thị hiếu tiêu dùng và áp lực cạnh tranh ngày càng lớn, nhiều làng nghề truyền thống ở Phú Thọ như gốm Hương Canh, mộc Thanh Lãng hay rèn Lý Nhân đã chủ động đổi mới sản xuất, đầu tư công nghệ và đa dạng hóa sản phẩm. Nhữn
Nhộn nhịp không khi sản xuất ở làng nghề Bình Hòa
08:32 Làng nghề, nghệ nhân
LNV - Những ngày cuối năm, không khí làm việc tại làng nghề may mùng, mền xã Bình Hòa (An Giang) trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Các cơ sở tăng ca sản xuất, còn lao động “vệ tinh” tranh thủ từng giờ rảnh để kịp giao hàng, đáp ứng nhu cầu mua sắm Tết đa
Countdown Gia Lai 2026 bùng nổ với đêm nhạc hội chào đón năm mới
08:31 Tin tức
LNV - Trong không khí hân hoan chào đón năm mới 2026, tối 31/12/2025, tỉnh Gia Lai sẽ tổ chức chương trình Gia Lai Countdown Tết Dương lịch 2026 với chủ đề “Thắp lửa trái tim – Kết nối yêu thương”, được kết nối cầu truyền hình trực tiếp từ hai điểm cầu Qu
