Làng nghề điêu khắc gỗ Mỹ Xuyên (Thừa Thiên - Huế): Phát huy những giá trị tinh túy của cha ông để lại
Ông Nguyễn Thế, nhà nghiên cứu văn hóa Dân gian Huế, chia sẻ: “Theo một số văn bản để lại, làng Mỹ Xuyên hình thành từ thế kỷ 15, khi triều Nguyễn xây dựng cung điện đã trưng tập các thợ giỏi của miền Bắc vào để xây dựng cung điện Triều Nguyễn. Khi họ đến trạm Mỹ Xuyên họ tập trung những người thợ trẻ nhỏ tuổi để giúp việc cho số thợ chuẩn bị vào làm cho cung đình. Sau khi xây dựng xong cung điện Hoàng Thành Huế thì họ trở về đất Bắc, một số ở lại để dạy những người học trò tại Mỹ Xuyên, trong đó có nhiều người đã lập gia đình tại đây. Từ đó hình thành làng nghề điêu khắc Mỹ Xuyên”.
Các nghệ nhân đang thao tác tại cơ sở Nguyễn Đức Phi.
Điêu khắc gỗ ở Mỹ Xuyên mang nét đặc trưng trong kiến trúc Huế. Nghề chạm khắc gỗ ở Mỹ Xuyên chiếm vị trí và có giá trị khá cao về trang trí nên có nhiều dạng khác nhau như chạm lộng, chạm chìm, chạm nổi, chạm xếp lớp, chạm lồng, chạm khảm.
Ở làng nghề Mỹ Xuyên không chỉ phổ biến dạng điêu khắc tượng tròn mà còn chạm khắc gỗ dưới dạng phù điêu rất phong phú thể hiện trong các công trình kiến trúc nổi tiếng trong các điện của Kinh thành Huế, trên các tường, vách đố bảng, kèo, đòn tay của ngôi nhà rường và trên những đồ dùng sinh hoạt như bàn ghế, tủ, giường... theo phong cách thể hiện tính độc đáo, đặc thù của văn hóa Huế. Để đạt được sự tinh xảo, những tinh hoa của làng nghề phải kể đến lớp nghệ nhân của làng nghề.
Nghệ nhân điêu khắc gỗ Nguyễn Đức Phi, người dân làng điêu khắc gỗ Mỹ Xuyên, chia sẻ: “Những đường nét tinh hoa nhất của thợ điêu khắc ở làng Mỹ Xuyên mang tính chất tỉ mỉ, nghệ thuật. Con người nhìn vào sẽ luôn cảm nghĩ về vấn đề tâm linh, mang sự tôn kính với bề trên. Nên đi theo đường nét đó thì nó có tính cách phong phú. Từ một cục gỗ hết sức bình thường nhưng khi có bàn tay khéo léo của người thợ điêu khắc vào rồi thì đó là những đường nét tinh hoa của người thợ điêu khắc muốn thổi hồn vào để mang đến bản sắc hết sức rõ rệt”.
Để thể hiện từng đường nét với họa tiết tinh xảo cần phải có chiếc đục truyền thống mới làm được và để sử dụng được nó phải là người có tay nghề chuyên môn cao. Nói đến hồn cốt của nghề điêu khắc thì không thể không nhắc đến tính mỹ thuật được khắc họa thông qua những bức tượng bằng gỗ.
Để trở thành một người thợ điêu khắc gỗ Mỹ Xuyên thì phải hội tụ đủ các yếu tố đó là năng khiếu, ý tưởng, tính trừu tượng cùng đôi bàn tay khéo léo và tính mỹ thuật cao trong trạm khắc, khâu đánh bóng tạo hình bức tượng khi đang còn hình thô giáp. Từ những khúc gỗ thô kệch, người thợ phải tạo ra cả một thế giới hình khối nhưng mang được cái hồn, cái thần thái của nhân vật trên sản phẩm. Trên từng nhân vật sẽ là những loại gỗ khác nhau được người thợ sử dụng như một quy chuẩn của nghề.
Nghệ nhân điêu khắc Nguyễn Đức Phi cho biết thêm: “Bản thân tôi được may mắn sinh ra tại làng nghề truyền thống của cha ông để lại. Sau đó thế hệ sau sẽ đưa những lớp trẻ sau lên, do vậy tính nghệ thuật trong điêu khắc ngày càng cao nhưng vẫn giữ vững được những nét tin xảo được tôn kính trong nghề. Đến nay, có nhiều đứa trẻ quá đam mê về vấn đề nghệ thuật điêu khắc cũng giống như tôi ngày xưa vậy. Khi dạy chúng, tôi đem những kiến thức tâm huyết của tôi ra dạy cho bọn trẻ. Qua đó để chúng giữ được bảo lưu được những tinh túy mà cha ông ngày xưa để lại những nét tinh hoa phú quý trong nghề mộc cho mình”.
Trải qua hơn 200 năm hình thành và phát triển, đến nay làng nghề điêu khắc gỗ truyền thống Mỹ Xuyên đã mang lại những giá trị văn hóa nghệ thuật đặc biệt và văn hóa kiến trức. Nhà nghiên cứu Văn hóa dân gian Huế, Nguyễn Thế, cho biết: “Hiện nay ngoài bảo tồn những giá trị văn hóa của làng nghề truyền thống, các nghệ nhân cũng đã biết phát huy và sáng tạo một số đồ án, hoa văn mang tính nghệ thuật hơn. Chính vì vậy, hiện nay những sản phẩm điêu khắc của Mỹ Xuyên được trong nước ưa chuộng và ở nước ngoài cũng đánh giá cao”.
Về làng nghề điêu khắc gỗ Mỹ Xuyên, du khách có thể cảm nhận không khí sản xuất khá rộn ràng. Tại đây, có hơn 20 cơ sở sản xuất với hơn 150 lao động đang tất bật công việc vì lượng hàng đang được tiêu thụ khá tốt. Hàng năm, Hội tế Tổ nghề điêu khắc gỗ Mỹ Xuyên ở Phong Điền được tổ chức vào ngày 5 tháng Giêng, thu hút đông đảo nghệ nhân làng nghề tham gia.
Bài và ảnh Thu Hằng
Tin liên quan
Tin mới hơn
Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên
15:10 | 20/12/2024 Tin tức
Làng nghề làm than đước Năm Căn Trăm năm giữa rừng đước bạt ngàn
09:53 | 19/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề đan lưới Vân Trình Di sản văn hoá bền vững
09:53 | 19/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phường Quảng An, quận Tây Hồ đón nhận 2 danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội
10:26 | 18/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề trồng nấm ở An Giang
10:25 | 18/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Quảng Ngãi: Nghề làm muối Sa Huỳnh được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
09:20 | 17/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Hằng Khoa - nơi dòng tranh độc đáo hội ngộ nghệ thuật thêu tay và hội họa
19:35 | 16/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cu Đơ Ông Bà Thư Viện - Mật ngọt gừng cay thấm đượm tấm lòng người dân xứ Nghệ
09:00 | 13/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đan quyện tinh hoa và sáng tạo
09:41 | 12/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Làng nghề trồng mai tất bật chuẩn bị vụ Tết
14:47 | 11/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội nghị tổng kết công tác thi đua, khen thưởng Cụm kinh tế của các tổ chức thành viên năm 2024
14:14 | 09/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề hối hả vào vụ sản xuất phục vụ Tết
13:55 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề làm người tuyết bằng xốp trên phố cổ Hà Nội
13:53 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hà Nội: Làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân
13:52 | 06/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng miến truyền thống Bình Lư hối hả vào vụ Tết
14:00 | 05/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hành trình Khát vọng Việt Nam Hùng cường – Phát triển nền kinh tế xanh bền vững, tôn vinh làng nghề và sản phẩm Ocop
10:41 | 04/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Sản phẩm OCOP, làng nghề Hà Nội vươn tầm thế giới
15:18 | 03/12/2024 Tin tức
"Giữ lửa" nghề tại làng hương xạ truyền thống gần 300 năm ở Hưng Yên
13:31 | 03/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Rèn Đa Sỹ - Top 10 thương hiệu quốc gia
13:31 | 03/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng hương trăm năm tuổi Quảng Phú Cầu nhộn nhịp những ngày cận Tết rực rỡ sắc Xuân
15:00 | 02/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đã có 144 cơ sở tự nguyện phá dỡ lò đốt, lò tái chế kim loại tại Mẫn Xá
23:50 | 01/12/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Lễ hội mua sắm nông sản, quảng bá văn hóa gắn kết du lịch tại Sóc Sơn
22:00 Tin tức
Khai mạc chương trình Kết nối sản phẩm OCOP thường kỳ tại TP. HCM
15:59 Tin tức
Tạp chí Làng nghề Việt Nam kỷ niệm 13 năm Ngày xuất bản số đầu tiên
15:10 Tin tức
Hoài Đức (Hà Nội): La Phù nâng cấp hạ tầng đáp ứng kịp thời phát triển kinh tế
22:25 Kinh tế
Nông nghiệp xanh gắn với bảo vệ môi trường ở Đồng bằng sông Cửu Long
09:54 Môi trường