Làng có nhiều nhà trăm tuổi, tường bằng tiểu sành thuộc tỉnh nào?
Tuy nhiên, gần 20 năm nay, những lò nung đất làng cổ Thổ Hà đã không còn rực lửa, nghề làm gốm cũng đang rơi vào tình cảnh không có người kế thừa.
Bà Nguyễn Thị Hai (78 tuổi, trú tại xóm chùa) cho biết, hiện tại, không có một hộ dân nào trong làng làm gốm. Sở dĩ gốm Thổ Hà bị “thất truyền” là do thiếu thợ lành nghề, người thuộc thế hệ trước tuổi đã cao, sức yếu không làm được gốm, trong khi lớp trẻ thích ra thành phố làm việc hơn.
Cổng làng Thổ Hà nằm sát bờ sông Cầu.
Mặc dù vậy, cho đến nay Thổ Hà vẫn còn giữ được vài chục nóc nhà cổ có tuổi đời từ 100 - 200 năm tuổi được dựng từ các mảnh ngói đất nung, hoặc các mảnh sành, mảnh tiểu - dấu tích còn sót lại của một làng nghề đã từng rực lửa làm gốm.
Làng cổ Thổ Hà nằm bên cạnh sông Cầu (sông Như Nguyệt), giáp ranh giữa hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang.
Xưa kia, làng Thổ Hà nức tiếng nhờ phong cảnh hữu tình với những nếp nhà cổ san sát nằm sâu trong các ngõ hẻm cổ kính.
Cho đến ngày nay, tại Thổ Hà vẫn còn giữ được vài chục nóc nhà cổ, được dựng từ các mảnh ngói hoặc tiểu sành, quách được xếp chồng lên nhau.
Bà Hai tại xóm Chùa cho biết, cách đây cả trăm năm, do làng Thổ Hà không sản xuất gạch, nên nhà cửa đều được xây dựng từ các mảnh sành, tiểu sành hoặc gói bị lỗi, hỏng. Trong ảnh là một ngôi nhà có lớp tường bao được làm từ tiểu sành xếp chồng lên nhau.
Tất cả những vật liệu xây dựng này đều được làm từ bàn tay của những người thợ gốm làng Thổ Hà. Theo người dân nơi đây, những bức tường nhà làm bằng tiểu sành giúp cách nhiệt rất tốt: mùa hè thì mát, mùa đông thì ấm. Ngoài ra, nó còn có độ bền cao.
Cách đây khoảng 30 - 40 năm, sản phẩm gốm Thổ Hà, bao gồm, chum, vại, chĩnh chõ, tiểu sành rất nổi tiếng nhờ hoa văn tinh xảo và độ bền đẹp.
Những đoạn tường tiểu sành của những ngôi nhà san sát nhau ở Thổ Hà khiến không gian của ngôi làng vừa cổ kính, vừa tạo thành một lối kiến trúc độc đáo riêng biệt.
Hiện nay số nhà cổ xây bằng tiểu sành trong làng không còn nhiều mà chủ yếu còn sót lại các đoạn tường cổ bao quanh nhà. Các bức tường này được người dân nơi đây rất trân quý, coi đó là dấu tích của một làng nghề gốm nức tiếng xưa kia.
Theo các bậc cao niên trong làng, để làm ra sản phẩm tốt, người Thổ Hà phải mua đất sét từ Choá ở huyện Yên Phong cách xa gần 10 km, hoặc mua đất sét ở Xuân Lai cách xa 12 km và phải chở qua sông rất vất vả. Trong ảnh là 1 ngôi nhà với lớp tường được làm từ các mảnh ngói, gốm được xếp lên nhau.
Bên trong các ngôi nhà cổ này thường được chống bằng gỗ lim, hoặc xoan.
Hiện nay, đa phần người dân Thổ Hà đã chuyển từ nghề gốm sang nghề làm bánh đa nem và mỳ gạo. Những người thợ làm gốm nức tiếng xưa kia giờ cũng đã cao tuổi và trong những câu chuyện hàng ngày, họ vẫn nhắc nhớ về niềm tự hào gốm Thổ Hà nức tiếng xưa kia.
Việt Vũ
Theo Dân trí
Tin liên quan
Tin mới hơn

Thanh Hóa thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
09:10 | 18/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
08:03 | 17/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng gốm Bát Tràng kết nối di sản và hội nhập quốc tế
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Nguyễn Hữu Kiêm - Người giữ hồn diều sáo làng Bá
09:22 | 16/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Những đôi tay giữ lửa ở làng gốm đỏ bên bờ sông Cửu Long
11:02 | 15/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ nghề truyền thống tạo động lực phát triển kinh tế nông thôn
08:00 | 13/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá
09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp
09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm
09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn
09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng
10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội
10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Xã Hưng Đạo (TP Hà Nội): Tự lực tự cường khắc phục khó khăn trong chuyển đổi chính quyền hai cấp
12:03 Kinh tế

Kiểm tra chặt chẽ để đảm bảo an toàn thực phẩm Tết Trung thu 2025
09:11 Sức khỏe - Đời sống

Thanh Hóa thúc đẩy bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
09:10 Làng nghề, nghệ nhân

Sắp diễn ra Tuần Văn hóa – Du lịch Lai Châu năm 2025
09:10 Tin tức

Phát huy tiềm năng trong xây dựng nông thôn mới ở một số tỉnh Tây Bắc
09:09 Tin tức