Làng có nhiều nhà trăm tuổi, tường bằng tiểu sành thuộc tỉnh nào?
Tuy nhiên, gần 20 năm nay, những lò nung đất làng cổ Thổ Hà đã không còn rực lửa, nghề làm gốm cũng đang rơi vào tình cảnh không có người kế thừa.
Bà Nguyễn Thị Hai (78 tuổi, trú tại xóm chùa) cho biết, hiện tại, không có một hộ dân nào trong làng làm gốm. Sở dĩ gốm Thổ Hà bị “thất truyền” là do thiếu thợ lành nghề, người thuộc thế hệ trước tuổi đã cao, sức yếu không làm được gốm, trong khi lớp trẻ thích ra thành phố làm việc hơn.
Cổng làng Thổ Hà nằm sát bờ sông Cầu.
Mặc dù vậy, cho đến nay Thổ Hà vẫn còn giữ được vài chục nóc nhà cổ có tuổi đời từ 100 - 200 năm tuổi được dựng từ các mảnh ngói đất nung, hoặc các mảnh sành, mảnh tiểu - dấu tích còn sót lại của một làng nghề đã từng rực lửa làm gốm.
Làng cổ Thổ Hà nằm bên cạnh sông Cầu (sông Như Nguyệt), giáp ranh giữa hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang.
Xưa kia, làng Thổ Hà nức tiếng nhờ phong cảnh hữu tình với những nếp nhà cổ san sát nằm sâu trong các ngõ hẻm cổ kính.
Cho đến ngày nay, tại Thổ Hà vẫn còn giữ được vài chục nóc nhà cổ, được dựng từ các mảnh ngói hoặc tiểu sành, quách được xếp chồng lên nhau.
Bà Hai tại xóm Chùa cho biết, cách đây cả trăm năm, do làng Thổ Hà không sản xuất gạch, nên nhà cửa đều được xây dựng từ các mảnh sành, tiểu sành hoặc gói bị lỗi, hỏng. Trong ảnh là một ngôi nhà có lớp tường bao được làm từ tiểu sành xếp chồng lên nhau.
Tất cả những vật liệu xây dựng này đều được làm từ bàn tay của những người thợ gốm làng Thổ Hà. Theo người dân nơi đây, những bức tường nhà làm bằng tiểu sành giúp cách nhiệt rất tốt: mùa hè thì mát, mùa đông thì ấm. Ngoài ra, nó còn có độ bền cao.
Cách đây khoảng 30 - 40 năm, sản phẩm gốm Thổ Hà, bao gồm, chum, vại, chĩnh chõ, tiểu sành rất nổi tiếng nhờ hoa văn tinh xảo và độ bền đẹp.
Những đoạn tường tiểu sành của những ngôi nhà san sát nhau ở Thổ Hà khiến không gian của ngôi làng vừa cổ kính, vừa tạo thành một lối kiến trúc độc đáo riêng biệt.
Hiện nay số nhà cổ xây bằng tiểu sành trong làng không còn nhiều mà chủ yếu còn sót lại các đoạn tường cổ bao quanh nhà. Các bức tường này được người dân nơi đây rất trân quý, coi đó là dấu tích của một làng nghề gốm nức tiếng xưa kia.
Theo các bậc cao niên trong làng, để làm ra sản phẩm tốt, người Thổ Hà phải mua đất sét từ Choá ở huyện Yên Phong cách xa gần 10 km, hoặc mua đất sét ở Xuân Lai cách xa 12 km và phải chở qua sông rất vất vả. Trong ảnh là 1 ngôi nhà với lớp tường được làm từ các mảnh ngói, gốm được xếp lên nhau.
Bên trong các ngôi nhà cổ này thường được chống bằng gỗ lim, hoặc xoan.
Hiện nay, đa phần người dân Thổ Hà đã chuyển từ nghề gốm sang nghề làm bánh đa nem và mỳ gạo. Những người thợ làm gốm nức tiếng xưa kia giờ cũng đã cao tuổi và trong những câu chuyện hàng ngày, họ vẫn nhắc nhớ về niềm tự hào gốm Thổ Hà nức tiếng xưa kia.
Việt Vũ
Theo Dân trí
Tin liên quan
Tin mới hơn

Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

An Giang: Nơi tiếng búa vang vọng cả đời người
11:18 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh gio - món ăn truyền thống của người Tày
10:21 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nâng tầm đặc sản quê hương
10:00 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lưu giữ giá trị văn hóa làng nghề mộc Chợ Thủ
09:16 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Giọt Ngọc gốm Chu Đậu – Quà tặng đặc biệt của Hà Nội dịp Quốc khánh 2/9
14:47 | 28/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng Từ Vân tất bật may, thêu cờ Tổ quốc
15:36 | 27/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nét đẹp làng nghề truyền thống ở Quảng Bình
15:35 | 27/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bắc Ninh: Về Đồng Cống nghe đất chuyển mình
11:18 | 26/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nỗi lo ở làng nghề gỗ truyền thống Đồng Kỵ
11:18 | 26/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ, phát triển làng nghề truyền thống: Tiềm năng nhưng đầy thách thức
11:17 | 26/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ninh Bình: Hiến đất mở đường - Khi tinh thần cộng đồng tạo nên kỳ tích
14:55 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn nghề, mở lối mới cho làng nghề Phú Thọ
14:54 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Cao Bằng: Làng nghề truyền thống vươn mình nhờ sức mạnh kinh tế tập thể
10:32 | 21/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Herbalife Việt Nam tổ chức Cuộc thi “Tôi Khỏe Đẹp Hơn”
14:12 Sức khỏe - Đời sống

Tăng cường an toàn lao động để bảo vệ người lao động và phát triển bền vững
13:59 Bạn đọc và tòa soạn

Thái Nguyên tăng tốc hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới
13:59 Nông thôn mới

Trường Tân bứt phá nhờ nông nghiệp công nghệ cao
10:00 Khuyến nông

Triển lãm thành tựu Đất nước: Bảo đảm phục vụ tốt nhất nhu cầu của Nhân dân cho đến khi kết thúc Triển lãm
09:47 Văn hóa - Xã hội