Hà Nội: 26°C Hà Nội
Đà Nẵng: 27°C Đà Nẵng
TP Hồ Chí Minh: 32°C TP Hồ Chí Minh
Thừa Thiên Huế: 26°C Thừa Thiên Huế

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn

LNV - Làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn (phường Hoài Nhơn Bắc, tỉnh Gia Lai) có lịch sử hình thành và phát triển hơn 300 năm, gắn liền với truyền thống văn hóa của vùng đất Bình Định xưa. Từ đôi bàn tay khéo léo của bao thế hệ, những tấm chiếu cói mộc mạc đã trở thành sản phẩm đặc trưng, lan tỏa khắp các vùng miền trong cả nước, đặc biệt là Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
Sản phẩm chiếu cói ở huyện Hoài Nhơn có hai loại là chiếu trơn và chiếu hoa. Nếu như chiếu trơn được dệt từ cói trắng, mang chút gì đó mộc mạc và bình dị, thì quy trình làm chiếu hoa lại công phu hơn nhiều. Ảnh: ST

Giữ nghề từ đồng đất quê hương

Nghề dệt chiếu cói đã ăn sâu vào đời sống của người dân Hoài Nhơn Bắc và nhiều địa phương lân cận. Từ bao đời nay, chiếu cói không chỉ là vật dụng sinh hoạt quen thuộc trong mỗi gia đình mà còn là nét đẹp văn hóa, phản ánh sự gắn bó bền chặt giữa con người với thiên nhiên.

Chiếu Hoài Nhơn nổi tiếng với sự óng mượt, dẻo dai và màu sắc tươi thắm. Để có được một tấm chiếu hoàn chỉnh, người thợ phải chuẩn bị đủ các nguyên liệu như cói (hay còn gọi là lác), trân, chỉ, phẩm nhuộm, cùng khung cửi hoặc máy dệt. Trong đó, cói là nguyên liệu quan trọng nhất. Cói tốt quyết định độ bền của chiếu, còn vẻ đẹp lại phụ thuộc vào đôi bàn tay và con mắt tinh tường của người thợ dệt.

Người dân nơi đây vẫn thường nhắc nhau: “Làm chiếu không thể xem nhẹ một công đoạn nào”. Từ khâu gieo trồng, thu hoạch, phơi phóng cho đến dệt và hoàn thiện sản phẩm, tất cả đều đòi hỏi sự tỉ mỉ, cần mẫn và cái tâm của người làm nghề.

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
Cứ vào tháng 4 đến tháng 6 hằng năm, đồng làng lại rộn ràng bước vào mùa cói. Đây là thời điểm nắng gắt nhất của miền Trung, nhưng cũng là lúc người dân Hoài Nhơn bắt đầu công việc bận rộn nhất trong năm. Ảnh: ST

Ông Nguyễn Ngộ (62 tuổi, thôn Gia An Đông) vừa thoăn thoắt bó từng nhánh cói ngoài đồng vừa chia sẻ: “Gia đình tôi có 5 sào đất trồng cói, mỗi vụ khoảng 3 tháng là có thể thu hoạch. Nếu chăm sóc tốt, thời tiết thuận lợi thì một năm có thể thu được 2 vụ. Cói gặt về chẻ nhỏ, đem phơi khô mới bán được cho thương lái. Trung bình một sào thu được chừng 500 kg cói khô, bán khoảng 15 nghìn đồng/kg”.

Mùa thu hoạch cói gắn liền với hình ảnh những người nông dân ra đồng từ tờ mờ sáng, lưng áo ướt đẫm mồ hôi dưới nắng gắt để kịp mang cói về phơi. Những bó cói vàng óng trải dọc đường làng trở thành bức tranh quen thuộc của vùng quê Hoài Châu Bắc.

Tinh hoa trong từng tấm chiếu

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
Làng nghề dệt chiếu cói Hoài Nhơn có hơn 1.500 hộ dân làm nghề dệt chiếu. Ảnh: ST

Sau khi có nguyên liệu, công đoạn dệt chiếu bắt đầu. Mỗi chiếc chiếu được làm ra trải qua nhiều công đoạn, từ xử lý nguyên liệu, nhuộm màu cho đến dệt. Người thợ phải khéo léo trong từng sợi chỉ, từng nút thắt để chiếu vừa bền, vừa đẹp.

Bà Lý Thị Nhân (46 tuổi, thôn Chương Hòa) chia sẻ: “Tôi gắn bó với nghề từ khi còn nhỏ. Làm chiếu cực lắm, nhưng đã quen tay thì không bỏ được. Gia đình tôi làm quy mô nhỏ, chủ yếu thu mua cói từ các hộ rồi tự nhuộm, dệt thành chiếu. Thành phẩm làm ra đem bán lại cho thương lái để kiếm thêm thu nhập”.

Người thợ dệt Hoài Nhơn không ngừng sáng tạo, cải tiến mẫu mã để sản phẩm vừa bền chắc, vừa đẹp mắt. Ngoài chiếu trơn truyền thống, hiện nay làng nghề đã có nhiều loại chiếu phong phú như chiếu hoa râm, chiếu gấm, chiếu vảy ốc, chiếu con cờ, chiếu long phụng… Mỗi loại mang một nét đặc trưng riêng, đáp ứng thị hiếu ngày càng cao của khách hàng.

Theo UBND xã Hoài Châu Bắc (cũ), nghề dệt chiếu cói hiện tập trung chủ yếu ở 5 thôn: Gia An Đông, Gia An Nam, Gia An, Quy Thuận và Chương Hòa. Toàn xã có hơn 1.500 hộ làm nghề, trong đó gần 700 hộ sống chủ yếu bằng nghề này. Đây là con số minh chứng rõ rệt cho sức sống bền bỉ của làng nghề qua bao thế hệ.

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
Để có được một chiếc chiếu, người thợ dệt cần phải có cói (ở đây người dân địa phương quen gọi là lác), trân, chỉ, phẩm nhuộm và khung cửi hoặc máy dệt chiếu. Ảnh: ST

Chiếu cói Hoài Nhơn không chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt trong tỉnh mà còn được thương lái đưa đi khắp Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và nhiều vùng miền khác. Sự đa dạng trong sản phẩm cùng uy tín lâu năm giúp chiếu Hoài Nhơn giữ vững chỗ đứng trên thị trường, dù phải cạnh tranh với nhiều loại chiếu công nghiệp giá rẻ.

Đặc biệt, vào năm 2018, UBND tỉnh Bình Định (cũ) đã công nhận làng nghề dệt chiếu cói Hoài Nhơn là làng nghề truyền thống. Đây không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là động lực để nghề dệt chiếu tiếp tục phát triển, gắn liền với du lịch trải nghiệm trong tương lai.

Trong nhịp sống hiện đại, nhiều nghề truyền thống dần mai một, nhưng với người dân Hoài Nhơn, nghề dệt chiếu vẫn được xem là “cần câu cơm” và là di sản văn hóa cha ông để lại. Dẫu còn không ít khó khăn về thị trường, giá cả, song sự gắn bó, lòng yêu nghề của người dân nơi đây đã góp phần giữ cho tiếng khung cửi không bao giờ tắt.

Những tấm chiếu giản dị, mộc mạc, dệt từ đôi tay khéo léo của người Hoài Nhơn, không chỉ là sản phẩm phục vụ đời sống hằng ngày mà còn là kết tinh của văn hóa, lịch sử và tinh thần lao động sáng tạo. Đó là lý do mà sau hơn 300 năm, nghề dệt chiếu cói nơi đây vẫn bền bỉ tồn tại, như minh chứng cho sức sống mãnh liệt của một làng nghề truyền thống trên đất Bình Định./.

Vũ Vĩnh

Tin liên quan

Tin mới hơn

Tò he Xuân La và hành trình trong kỷ nguyên số

Tò he Xuân La và hành trình trong kỷ nguyên số

LNV - Trong nhịp sống sôi động của thời đại công nghệ, khi trò chơi điện tử và giải trí trực tuyến chiếm lĩnh phần lớn đời sống tinh thần thì tò he vẫn giữ được chỗ đứng riêng. Tò he giờ đây không đây không chỉ xuất hiện bên cổng trường hay khu vui chơi, ngày nay bên cổng trường hay khu vui chơi, ngày nay thứ đồ chơi truyền thống ấy đã bước tới không gian mạng, đến gần hơn với công chúng trẻ. Người góp phần quan trọng trong hành trình ấy là nghệ nhân Đặng Văn Hậu, người con của làng Xuân La (xã Phượng Dực, Thành phố Hà Nội) - cái nôi của nghề nặn tò he trứ danh đất Thăng Long.
Hiệp hội Làng nghề Thành phố Hải Phòng phát huy thành tích tiến tới đại hội nhiệm kỳ 2025 - 2030

Hiệp hội Làng nghề Thành phố Hải Phòng phát huy thành tích tiến tới đại hội nhiệm kỳ 2025 - 2030

LNV - Bước vào thực hiện Nghị quyết Đại hội II Hiệp hội Làng nghề thành phố Hải Phòng trong bối cảnh chính trị, kinh tế - xã hội của thế giới có những biến đổi sâu sắc, khó lường; thiên tai, bão lũ, dịch bệnh, đặc biện là đại dịch Covid – 19 đã tác động tiêu cực, lâu dài đến phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và thành phố Hải Phòng.
Hải Phòng thúc đẩy phát triển làng nghề gắn với phát triển du lịch

Hải Phòng thúc đẩy phát triển làng nghề gắn với phát triển du lịch

LNV - Hải Phòng có hàng chục làng nghề truyền thống tuổi đời hàng trăm năm, những làng nghề này có tài nguyên phát triển du lịch.
Nữ nghệ nhân gốm Chu Đậu Giữ lửa truyền thống, thắp sáng tương lai

Nữ nghệ nhân gốm Chu Đậu Giữ lửa truyền thống, thắp sáng tương lai

LNV - Gốm Chu Đậu - tinh hoa văn hóa Việt Nam - đã có lịch sử hàng trăm năm rực rỡ, với dấu ấn đặc biệt của bà tổ nghề Bùi Thị Hý, người phụ nữ tài hoa thế kỷ XV. Từ nền tảng truyền thống ấy, hôm nay, những nữ nghệ nhân đất Cảng tiếp tục viết tiếp câu chuyện di sản, góp phần đưa gốm Chu Đậu tỏa sáng trong đời sống hiện đại và vươn ra thế giới.
Làng nghề Hải Phòng ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số để phát triển

Làng nghề Hải Phòng ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số để phát triển

LNV - Trong bối cảnh hội nhập và kinh tế số ngày càng phát triển, nhiều làng nghề ở Hải Phòng đang nỗ lực ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số để phát huy giá trị, nâng cao năng suất và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Làng nghề truyền thống giữa đô thị hóa

Làng nghề truyền thống giữa đô thị hóa

LNV - Trước tác động của đô thị hóa, phường An Dương (Hải Phòng) nỗ lực gìn giữ và phát triển làng nghề truyền thống, đồng thời xây dựng điểm du lịch mang bản sắc riêng.

Tin khác

Nghệ nhân Nguyễn Văn Tý: Nặng lòng với các món đồ chơi cho trẻ nhỏ

Nghệ nhân Nguyễn Văn Tý: Nặng lòng với các món đồ chơi cho trẻ nhỏ

LNV - Cách trung tâm Hà Nội chưa đầy 30km, làng Bá Dương Nội (xã Ô Diên, thành phố Hà Nội) vẫn giữ được nét yên bình, cổ kính với mái đình rêu phong, tiếng sáo diều chiều muộn và những con ngõ nhỏ quanh co. Nơi đây từng nổi tiếng với nghề làm đồ chơi dân gian cho trẻ em mỗi dịp Trung thu. Nhưng giờ đây, chỉ còn một người duy nhất vẫn say sưa, miệt mài giữ nghề, giữ lại mùa trăng tuổi thơ cho bao thế hệ. Đó là nghệ nhân Nguyễn Văn Tý, ông đã 67 tuổi với đôi bàn tay chai sần, ánh mắt hiền từ, lặng lẽ như mang lại cả kí ức một thời.
Quảng bá tinh hoa làng nghề Hà Nội qua những hội chợ lớn

Quảng bá tinh hoa làng nghề Hà Nội qua những hội chợ lớn

LNV - Hội chợ Làng nghề Việt Nam lần thứ 21 tại Hà Nội và Hội chợ Lifestyle Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh vừa qua đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận cho Thủ đô, không chỉ về quảng bá thương hiệu mà còn đạt doanh thu hàng chục tỷ đồng và mở ra cơ hội hợp tác phân phối quy mô lớn.
Khám phá hàng ngàn đặc sản 3 miền tại Hội chợ AgroViet 2025

Khám phá hàng ngàn đặc sản 3 miền tại Hội chợ AgroViet 2025

Nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường, ngày 12/11, Trung tâm Xúc tiến Thương mại Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã tổ chức khai mạc Hội chợ Triển lãm Nông nghiệp Quốc tế lần thứ 25 – AgroViet 2025. Sự kiện là hoạt động xúc tiến thương mại thường niên quan trọng của ngành nông nghiệp Việt Nam, nhằm quảng bá sản phẩm, kết nối doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững.
Phú Vinh - nơi những sợi mây đan nên hồn Việt

Phú Vinh - nơi những sợi mây đan nên hồn Việt

LNV - Có những sợi mây tưởng chừng mong manh, nhưng qua bàn tay người thợ Phú Vinh lại bền chặt như gốc tre giữa đồng. Có những nan tre tưởng chừng thô ráp, nhưng khi được uốn lượn, đan xen, lại hóa thành những tác phẩm có hồn, mang hơi thở của quê hương.
Khi bánh đa nem làng Chều bước vào thời hiện đại

Khi bánh đa nem làng Chều bước vào thời hiện đại

LNV - Làng Chều, xã Nam Xang, tỉnh Ninh Bình từ lâu nổi tiếng với nghề làm bánh đa nem truyền thống. Những năm gần đây, nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư công nghệ, đổi mới quy trình sản xuất, đưa nghề cổ truyền bước sang giai đoạn phát triển mới, vừa giữ được hương vị xưa vừa mở rộng thị trường trong và ngoài nước.
Nghề dệt chiếu cói Tiên Kiều giữa nhịp sống hiện đại

Nghề dệt chiếu cói Tiên Kiều giữa nhịp sống hiện đại

LNV - Từng là nơi rực rỡ tiếng khung cửi, vang vọng mùi thơm cỏ cói phơi nắng và được mệnh danh là thủ phủ chiếu cói của vùng đồng chiêm trũng, thôn Tiên Kiều (xã Hà Đông, thành phố Hải Phòng) nay chỉ còn le lói vài mái nhà giữ nghề. Sự thưa vắng của những khung dệt cũ gợi một nỗi quạnh hiu khó gọi tên, khi một làng nghề từng tràn đầy sức sống đang dần trôi vào ký ức.
Tò he Xuân La và hành trình chuyển mình trong kỷ nguyên số

Tò he Xuân La và hành trình chuyển mình trong kỷ nguyên số

LNV - Trong nhịp sống sôi động của thời đại công nghệ, khi trò chơi điện tử và giải trí trực tuyến chiếm lĩnh phần lớn đời sống tinh thần thì tò he vẫn giữ được chỗ đứng riêng. Tò he giờ đây không chỉ xuất hiện bên cổng trường hay khu vui chơi, ngày nay thứ đồ chơi truyền thống ấy đã bước tới không gian mạng, đến gần hơn với công chúng trẻ. Người góp phần quan trọng trong hành trình ấy là nghệ nhân Đặng Văn Hậu, người con của làng Xuân La (xã Phượng Dực, Thành phố Hà Nội) - cái nôi của nghề nặn tò he trứ danh đất Thăng Long.
Xã Ô Diên (Hà Nội): Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyết tự hào về làng nghề Diều sáo của Quê hương

Xã Ô Diên (Hà Nội): Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyết tự hào về làng nghề Diều sáo của Quê hương

LNV - Thú chơi diều và lễ hội thả diều của Làng Bá Dương Nội - Hồng Hà xã Ô Diên, Hà Nội đã có từ rất lâu đời, phản ánh ước vọng vươn cao, cầu mong mưa thuận gió hòa, làm ăn phát đạt của người nông dân từ bao đời nay.
Quy chế xét tặng các danh hiệu làng nghề Việt Nam lần thứ XII

Quy chế xét tặng các danh hiệu làng nghề Việt Nam lần thứ XII

LNV - Quy chế xét tặng các danh hiệu làng nghề Việt Nam lần thứ XII (Ban hành kèm theo Quyết định số 23/2025/HHLN ngày 12/6/2025 của Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam)
Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyết tự hào về làng nghề Diều sáo Ô Diên

Nghệ nhân Nguyễn Văn Quyết tự hào về làng nghề Diều sáo Ô Diên

LNV - Thú chơi diều và lễ hội thả diều của Làng Bá Dương NộiHồng Hà xã Ô Diên, Hà Nội đã có từ rất lâu đời, phản ánh ước vọng vươn cao, cầu mong mưa thuận gió hòa, làm ăn phát đạt của người nông dân từ bao đời nay.
Tăng cường thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về chất lượng môi trường không khí

Tăng cường thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về chất lượng môi trường không khí

Trong bối cảnh ô nhiễm không khí đang trở thành một trong những thách thức môi trường lớn nhất hiện nay, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao công tác quản lý, kiểm soát chất lượng môi trường không khí, coi đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để bảo vệ sức khỏe nhân dân và phát triển bền vững đất nước.
Xã Phượng Dực khai mạc Triển lãm sản phẩm làng nghề năm 2025

Xã Phượng Dực khai mạc Triển lãm sản phẩm làng nghề năm 2025

LNV - Tối 6/11/2025, tại Nhà văn hóa và sân vận động thôn Đồng Tiến, UBND xã Phượng Dực (Hà Nội) long trọng tổ chức Lễ khai mạc Triển lãm các sản phẩm, mẫu thiết kế hàng thủ công mỹ ngh mới, sáng tạo và các sản phẩm làng nghề xã Phượng Dực năm 2025.
Đệ Nhất Đỉnh: Mỗi đỉnh đồng Pháp lam là một tác phẩm nghệ thuật độc bản

Đệ Nhất Đỉnh: Mỗi đỉnh đồng Pháp lam là một tác phẩm nghệ thuật độc bản

LNV - Mỗi đỉnh đồng Pháp lam của Đệ Nhất Đỉnh là sự hòa quyện giữa kim loại và lửa, giữa kỹ nghệ chạm khắc truyền thống và nghệ thuật cung đình. Với hoa văn rực rỡ, đường chạm tinh xảo và triết lý ngũ hành ẩn chứa, từng đỉnh đồng không chỉ là vật phẩm thờ tự, mà còn là tác phẩm nghệ thuật lưu giữ tinh hoa văn hóa Việt.
Những người giữ lửa ở làng bánh tráng Phú Hòa Đông

Những người giữ lửa ở làng bánh tráng Phú Hòa Đông

LNV - Dù đã trải qua bao thăng trầm cùng dòng chảy thời gian, làng nghề bánh tráng Phú Hòa Đông (huyện Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh) vẫn bền bỉ tồn tại, giữ nguyên hồn cốt của nghề truyền thống cha ông để lại.
Nghĩa Đồng làm giàu từ nghề nuôi ong

Nghĩa Đồng làm giàu từ nghề nuôi ong

LNV - Nghĩa Đồng là xã miền núi của tỉnh Nghệ An, nơi đây có nhiều loại cây, nhiều loại hoa tự nhiên... do vậy rất thích hợp để nuôi ong lấy mật. Nghề nuôi ong ở Nghĩa Đồng đã có truyền thống từ hàng chục năm, tuy nhiên thời kỳ đầu chủ yếu mô hình chỉ mang tính tự phát. Sản phẩm làm ra chủ yếu phục vụ nhu cầu tại chỗ. Những năm gần đây, người dân Nghĩa Đồng đã thành lập tổ hợp tác nuôi ong lấy mật, xây dựng thành công sản phẩm OCOP…
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
Tò he Xuân La và hành trình trong kỷ nguyên số

Tò he Xuân La và hành trình trong kỷ nguyên số

LNV - Trong nhịp sống sôi động của thời đại công nghệ, khi trò chơi điện tử và giải trí trực tuyến chiếm lĩnh phần lớn đời sống tinh thần thì tò he vẫn giữ được chỗ đứng riêng. Tò he giờ đây không đây không chỉ xuất hiện bên cổng trường hay khu vui c
Hiệp hội Làng nghề Thành phố Hải Phòng phát huy thành tích tiến tới đại hội nhiệm kỳ 2025 - 2030

Hiệp hội Làng nghề Thành phố Hải Phòng phát huy thành tích tiến tới đại hội nhiệm kỳ 2025 - 2030

LNV - Bước vào thực hiện Nghị quyết Đại hội II Hiệp hội Làng nghề thành phố Hải Phòng trong bối cảnh chính trị, kinh tế - xã hội của thế giới có những biến đổi sâu sắc, khó lường; thiên tai, bão lũ, dịch bệnh, đặc biện là đại dịch Covid – 19 đã tác động t
Thủ tướng Phạm Minh Chính: Chung sức để Gia Lai sớm hồi sinh sau bão số 13

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Chung sức để Gia Lai sớm hồi sinh sau bão số 13

LNV - Ngày 13/11, trong hành trình công tác tại tỉnh Gia Lai, địa phương vừa hứng chịu thiệt hại nặng nề do cơn bão số 13, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc tại thôn Thắng Kiên (xã Đề Gi), thăm hỏi bà con vùng bị
Gần 89 tỷ đồng ủng hộ Nhân dân tỉnh Gia Lai khắc phục hậu quả cơn bão số 13

Gần 89 tỷ đồng ủng hộ Nhân dân tỉnh Gia Lai khắc phục hậu quả cơn bão số 13

LNV - Trong Chương trình tiếp nhận ủng hộ Nhân dân tỉnh Gia Lai khắc phục hậu quả cơn bão số 13, vào chiều ngày 13/11, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Gia Lai đã tiếp nhận tổng số tiền gần 89 tỷ đồng. Chương trình do Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Gia Lai tổ chức tạ
Hải Phòng thúc đẩy phát triển làng nghề gắn với phát triển du lịch

Hải Phòng thúc đẩy phát triển làng nghề gắn với phát triển du lịch

LNV - Hải Phòng có hàng chục làng nghề truyền thống tuổi đời hàng trăm năm, những làng nghề này có tài nguyên phát triển du lịch.
Giao diện di động