Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn

LNV - Làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn (phường Hoài Nhơn Bắc, tỉnh Gia Lai) có lịch sử hình thành và phát triển hơn 300 năm, gắn liền với truyền thống văn hóa của vùng đất Bình Định xưa. Từ đôi bàn tay khéo léo của bao thế hệ, những tấm chiếu cói mộc mạc đã trở thành sản phẩm đặc trưng, lan tỏa khắp các vùng miền trong cả nước, đặc biệt là Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
Sản phẩm chiếu cói ở huyện Hoài Nhơn có hai loại là chiếu trơn và chiếu hoa. Nếu như chiếu trơn được dệt từ cói trắng, mang chút gì đó mộc mạc và bình dị, thì quy trình làm chiếu hoa lại công phu hơn nhiều. Ảnh: ST

Giữ nghề từ đồng đất quê hương

Nghề dệt chiếu cói đã ăn sâu vào đời sống của người dân Hoài Nhơn Bắc và nhiều địa phương lân cận. Từ bao đời nay, chiếu cói không chỉ là vật dụng sinh hoạt quen thuộc trong mỗi gia đình mà còn là nét đẹp văn hóa, phản ánh sự gắn bó bền chặt giữa con người với thiên nhiên.

Chiếu Hoài Nhơn nổi tiếng với sự óng mượt, dẻo dai và màu sắc tươi thắm. Để có được một tấm chiếu hoàn chỉnh, người thợ phải chuẩn bị đủ các nguyên liệu như cói (hay còn gọi là lác), trân, chỉ, phẩm nhuộm, cùng khung cửi hoặc máy dệt. Trong đó, cói là nguyên liệu quan trọng nhất. Cói tốt quyết định độ bền của chiếu, còn vẻ đẹp lại phụ thuộc vào đôi bàn tay và con mắt tinh tường của người thợ dệt.

Người dân nơi đây vẫn thường nhắc nhau: “Làm chiếu không thể xem nhẹ một công đoạn nào”. Từ khâu gieo trồng, thu hoạch, phơi phóng cho đến dệt và hoàn thiện sản phẩm, tất cả đều đòi hỏi sự tỉ mỉ, cần mẫn và cái tâm của người làm nghề.

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
Cứ vào tháng 4 đến tháng 6 hằng năm, đồng làng lại rộn ràng bước vào mùa cói. Đây là thời điểm nắng gắt nhất của miền Trung, nhưng cũng là lúc người dân Hoài Nhơn bắt đầu công việc bận rộn nhất trong năm. Ảnh: ST

Ông Nguyễn Ngộ (62 tuổi, thôn Gia An Đông) vừa thoăn thoắt bó từng nhánh cói ngoài đồng vừa chia sẻ: “Gia đình tôi có 5 sào đất trồng cói, mỗi vụ khoảng 3 tháng là có thể thu hoạch. Nếu chăm sóc tốt, thời tiết thuận lợi thì một năm có thể thu được 2 vụ. Cói gặt về chẻ nhỏ, đem phơi khô mới bán được cho thương lái. Trung bình một sào thu được chừng 500 kg cói khô, bán khoảng 15 nghìn đồng/kg”.

Mùa thu hoạch cói gắn liền với hình ảnh những người nông dân ra đồng từ tờ mờ sáng, lưng áo ướt đẫm mồ hôi dưới nắng gắt để kịp mang cói về phơi. Những bó cói vàng óng trải dọc đường làng trở thành bức tranh quen thuộc của vùng quê Hoài Châu Bắc.

Tinh hoa trong từng tấm chiếu

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
Làng nghề dệt chiếu cói Hoài Nhơn có hơn 1.500 hộ dân làm nghề dệt chiếu. Ảnh: ST

Sau khi có nguyên liệu, công đoạn dệt chiếu bắt đầu. Mỗi chiếc chiếu được làm ra trải qua nhiều công đoạn, từ xử lý nguyên liệu, nhuộm màu cho đến dệt. Người thợ phải khéo léo trong từng sợi chỉ, từng nút thắt để chiếu vừa bền, vừa đẹp.

Bà Lý Thị Nhân (46 tuổi, thôn Chương Hòa) chia sẻ: “Tôi gắn bó với nghề từ khi còn nhỏ. Làm chiếu cực lắm, nhưng đã quen tay thì không bỏ được. Gia đình tôi làm quy mô nhỏ, chủ yếu thu mua cói từ các hộ rồi tự nhuộm, dệt thành chiếu. Thành phẩm làm ra đem bán lại cho thương lái để kiếm thêm thu nhập”.

Người thợ dệt Hoài Nhơn không ngừng sáng tạo, cải tiến mẫu mã để sản phẩm vừa bền chắc, vừa đẹp mắt. Ngoài chiếu trơn truyền thống, hiện nay làng nghề đã có nhiều loại chiếu phong phú như chiếu hoa râm, chiếu gấm, chiếu vảy ốc, chiếu con cờ, chiếu long phụng… Mỗi loại mang một nét đặc trưng riêng, đáp ứng thị hiếu ngày càng cao của khách hàng.

Theo UBND xã Hoài Châu Bắc (cũ), nghề dệt chiếu cói hiện tập trung chủ yếu ở 5 thôn: Gia An Đông, Gia An Nam, Gia An, Quy Thuận và Chương Hòa. Toàn xã có hơn 1.500 hộ làm nghề, trong đó gần 700 hộ sống chủ yếu bằng nghề này. Đây là con số minh chứng rõ rệt cho sức sống bền bỉ của làng nghề qua bao thế hệ.

Hơn 300 năm giữ lửa truyền thống ở làng nghề chiếu cói Hoài Nhơn
Để có được một chiếc chiếu, người thợ dệt cần phải có cói (ở đây người dân địa phương quen gọi là lác), trân, chỉ, phẩm nhuộm và khung cửi hoặc máy dệt chiếu. Ảnh: ST

Chiếu cói Hoài Nhơn không chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt trong tỉnh mà còn được thương lái đưa đi khắp Nam Trung Bộ, Tây Nguyên và nhiều vùng miền khác. Sự đa dạng trong sản phẩm cùng uy tín lâu năm giúp chiếu Hoài Nhơn giữ vững chỗ đứng trên thị trường, dù phải cạnh tranh với nhiều loại chiếu công nghiệp giá rẻ.

Đặc biệt, vào năm 2018, UBND tỉnh Bình Định (cũ) đã công nhận làng nghề dệt chiếu cói Hoài Nhơn là làng nghề truyền thống. Đây không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là động lực để nghề dệt chiếu tiếp tục phát triển, gắn liền với du lịch trải nghiệm trong tương lai.

Trong nhịp sống hiện đại, nhiều nghề truyền thống dần mai một, nhưng với người dân Hoài Nhơn, nghề dệt chiếu vẫn được xem là “cần câu cơm” và là di sản văn hóa cha ông để lại. Dẫu còn không ít khó khăn về thị trường, giá cả, song sự gắn bó, lòng yêu nghề của người dân nơi đây đã góp phần giữ cho tiếng khung cửi không bao giờ tắt.

Những tấm chiếu giản dị, mộc mạc, dệt từ đôi tay khéo léo của người Hoài Nhơn, không chỉ là sản phẩm phục vụ đời sống hằng ngày mà còn là kết tinh của văn hóa, lịch sử và tinh thần lao động sáng tạo. Đó là lý do mà sau hơn 300 năm, nghề dệt chiếu cói nơi đây vẫn bền bỉ tồn tại, như minh chứng cho sức sống mãnh liệt của một làng nghề truyền thống trên đất Bình Định./.

Vũ Vĩnh

Tin liên quan

Tin mới hơn

Đà Nẵng tạo dấu ấn với hội thảo quốc tế về nước mắm truyền thống

Đà Nẵng tạo dấu ấn với hội thảo quốc tế về nước mắm truyền thống

LNV - Ngày 28/11, tại TP Đà Nẵng, Trung tâm Công nghệ Sinh học Đà Nẵng (DBC) phối hợp cùng Đại học Yamagata (Nhật Bản), Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật - Đại học Đà Nẵng và Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực TP. Đà Nẵng (DCCA) tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc tế “Nước mắm và thủy sản lên men truyền thống: Di sản văn hóa, khoa học và phát triển bền vững”.
Đẩy mạnh xây dựng thương hiệu hợp chuẩn quốc tế với sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam

Đẩy mạnh xây dựng thương hiệu hợp chuẩn quốc tế với sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam

Ngày 3/12, tại Bắc Ninh, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Tư vấn nâng cao nhận thức về xây dựng thương hiệu hợp chuẩn quốc tế đối với sản phẩm thủ công mỹ nghệ”
Làng nghề hương xạ ở Sơn Nam: Nơi gìn giữ tinh hoa hương Việt

Làng nghề hương xạ ở Sơn Nam: Nơi gìn giữ tinh hoa hương Việt

LNV - Tổ dân phố Cao (phường Sơn Nam, Hưng Yên) từ lâu được biết đến là địa phương còn lưu giữ và phát triển nghề làm hương truyền thống nổi tiếng của tỉnh. Với kinh nghiệm lâu năm và lòng yêu nghề bền bỉ, người thợ nơi đây đã tạo nên sản phẩm hương thuốc bắc đặc trưng, góp phần bảo tồn nét văn hóa và lan tỏa giá trị của nghề truyền thống đến cộng đồng.
Làng nghề mỳ Chũ Thủ Dương vào vụ Tết

Làng nghề mỳ Chũ Thủ Dương vào vụ Tết

LNV - Làng nghề mỳ Chũ ở thôn Thủ Dương (xã Nam Dương, tỉnh Bắc Ninh) đang bước vào giai đoạn sản xuất sôi động nhất trong năm để chuẩn bị nguồn hàng phục vụ Tết Nguyên đán. Từ tờ mờ sáng đến tận khuya, khắp thôn rộn vang tiếng máy tráng, tiếng cắt sợi, tiếng đóng gói.
Từ lễ hội đến lan tỏa giá trị khẳng định vị thế vùng đất nghề

Từ lễ hội đến lan tỏa giá trị khẳng định vị thế vùng đất nghề

LNV - Lễ hội vinh danh làng nghề và Tuần Văn hoá – Du lịch, Thương mại làng nghề năm 2025 đã chính thức khép lại sau bốn ngày tổ chức sôi động, giàu màu sắc tại xã Phú Xuyên (huyện Phú Xuyên, Hà Nội). Đây là sự kiện có quy mô lớn nhất từ trước tới nay của địa phương, do UBND xã Phú Xuyên phối hợp cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội tổ chức, mang đến chuỗi hoạt động văn hóa – kinh tế đa dạng, hướng tới mục tiêu tôn vinh, gìn giữ và phát huy giá trị các làng nghề truyền thống.
Giữ lửa nghề qua từng sợi bánh

Giữ lửa nghề qua từng sợi bánh

LNV - Bánh hỏi từ lâu đã là món ăn dân dã quen thuộc trong đời sống người Việt. Nhưng ở làng nghề bánh hỏi An Nhứt (xã Long Điền, TP.HCM), món ăn ấy không chỉ là thực phẩm mà còn là một nghệ thuật ẩm thực tinh tế, được truyền nối qua nhiều thế hệ như một phần máu thịt của văn hóa địa phương.

Tin khác

Hướng đi mới trong giáo dục trải nghiệm khi nghệ nhân, nghệ sĩ tham gia giảng dạy

Hướng đi mới trong giáo dục trải nghiệm khi nghệ nhân, nghệ sĩ tham gia giảng dạy

LNV - Trong năm học này, xu hướng đưa chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ và vận động viên vào trường học để trực tiếp giảng dạy đang trở nên ngày càng phổ biến.
Người giữ hồn âm nhạc Khmer giữa nhịp sống hiện đại

Người giữ hồn âm nhạc Khmer giữa nhịp sống hiện đại

LNV - Trong Đoàn Nghệ thuật Tổng hợp Khmer – Nhà hát Cao Văn Lầu, nhắc đến cái tên Kim Văn Đồi, nhiều nghệ sĩ và khán giả đều dành sự trân trọng đặc biệt. Hơn hai thập kỷ gắn bó với nghề, anh không chỉ là người phụ trách hòa âm, phối khí, cân chỉnh âm thanh cho dàn nhạc trong các chương trình lớn nhỏ, mà còn là người lặng lẽ gìn giữ những thanh âm tinh hoa của văn hóa Khmer bằng tất cả đam mê và trách nhiệm.
Nghề lấy yến sào ở Nha Trang

Nghề lấy yến sào ở Nha Trang

LNV - Với 36 năm gắn bó cùng những vách đá giữa biển khơi, nghệ nhân Võ Văn Cam (phường Nha Trang) là một trong những người thợ kỳ cựu đã góp phần gìn giữ và truyền lại tinh hoa nghề khai thác yến sào – sản vật được mệnh danh là “vàng trắng” của vùng biển Khánh Hòa.
Đưa khảm trai – sơn mài Chuyên Mỹ lên bản đồ thế giới

Đưa khảm trai – sơn mài Chuyên Mỹ lên bản đồ thế giới

Trong tháng 11 vừa qua, xã Chuyên Mỹ tiếp đón gần 200 đại biểu quốc tế trong khuôn khổ chương trình thẩm định để công nhận làng nghề khảm trai - sơn mài Chuyên Mỹ trở thành thành viên Mạng lưới các thành phố thủ công sáng tạo thế giới năm 2025.
Hà Nội ban hành chính sách hỗ trợ mới cho nghệ nhân và cơ sở ngành nghề nông thôn

Hà Nội ban hành chính sách hỗ trợ mới cho nghệ nhân và cơ sở ngành nghề nông thôn

LNV - HĐND thành phố Hà Nội vừa thông qua Nghị quyết quy định một số chính sách hỗ trợ bảo tồn, phát triển làng nghề và ngành nghề nông thôn tại kỳ họp thứ 28 khóa XVI, nhiệm kỳ 2021–2026. Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, nhằm triển khai Luật Thủ đô năm 2025 liên quan đến công tác bảo tồn, phát triển làng nghề và ngành nghề nông thôn trên địa bàn.
Hành trình gìn giữ làng nghề di sản Chăm

Hành trình gìn giữ làng nghề di sản Chăm

LNV - Trải qua hàng trăm năm, những làng nghề như thổ cẩm Mỹ Nghiệp và gốm Bàu Trúc (trước đây thuộc tỉnh Ninh Thuận cũ, nay thuộc tỉnh Khánh Hòa) vẫn giữ được sức sống mãnh liệt, trở thành biểu tượng văn hóa đặc trưng của cộng đồng người Chăm. Đây không chỉ là những nơi lưu giữ tinh hoa nghề cổ mà còn là “bảo tàng sống” về lịch sử, phong tục và bản sắc Chăm giữa đời sống hiện đại.
Làng nghề Thủ đô - Hướng tới hệ sinh thái xanh và sáng tạo

Làng nghề Thủ đô - Hướng tới hệ sinh thái xanh và sáng tạo

LNV - Hà Nội đang triển khai đồng bộ các chính sách và giải pháp sáng tạo nhằm bảo tồn, phát triển làng nghề, kết hợp kinh tế, văn hóa và du lịch, tạo động lực mới cho nông thôn Thủ đô.
Vẻ đẹp làng Việt qua những khung hình đoạt giải Ảnh Di sản 2025

Vẻ đẹp làng Việt qua những khung hình đoạt giải Ảnh Di sản 2025

LNV - Cuộc thi Ảnh Di sản Việt Nam 2025 (Vietnam Heritage Photo Awards) đã chính thức công bố những tác phẩm xuất sắc nhất, mang đến một góc nhìn đầy cảm xúc về văn hóa, con người và di sản trên khắp mọi miền đất nước.
Phú Xuyên tổ chức cuộc thi trong khuôn khổ Lễ hội vinh danh làng nghề 2025

Phú Xuyên tổ chức cuộc thi trong khuôn khổ Lễ hội vinh danh làng nghề 2025

LNV - Trong chuỗi hoạt động của “Lễ hội vinh danh làng nghề và Tuần văn hóa, du lịch, thương mại làng nghề năm 2025”, ngày 29/11, UBND xã Phú Xuyên đã tổ chức cuộc thi “Tìm hiểu về Cải cách hành chính, Chuyển đổi số gắn với phát triển văn hóa, du lịch, thương mại, làng nghề”.
Làng nghề Đắk Lắk chung tay vượt qua mùa nước lớn

Làng nghề Đắk Lắk chung tay vượt qua mùa nước lớn

LNV - Trận lũ vừa qua đã để lại những tổn thất nặng nề cho nhiều làng nghề truyền thống trên địa bàn, khiến công việc sản xuất vốn đã khó khăn nay càng thêm chồng chất.
Người đàn ông nửa đời thuần rắn với đôi tay đặc biệt

Người đàn ông nửa đời thuần rắn với đôi tay đặc biệt

LNV - Nổi tiếng với mệnh danh “thủ phủ rắn độc”, xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc (nay thuộc xã Thổ Tang, tỉnh Phú Thọ) có khoảng 60% số hộ dân nuôi rắn và chủ yếu là rắn hổ mang. Ông Phạm Thanh Hưng một người thợ giỏi của làng với hơn 30 năm kinh nghiệm là một trong số những hộ dân đặc biệt đó.
Làng nghề xứ Thanh khởi sắc từ phát triển tiểu thủ công nghiệp

Làng nghề xứ Thanh khởi sắc từ phát triển tiểu thủ công nghiệp

LNV - Các làng nghề truyền thống ở Thanh Hóa đang hồi sinh mạnh mẽ nhờ sự phát triển của ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, góp phần tạo sinh kế bền vững, giữ gìn văn hóa và làm mới diện mạo kinh tế nông thôn.
Các làng nghề ở Hợp Tiến vào vụ quất cảnh tết

Các làng nghề ở Hợp Tiến vào vụ quất cảnh tết

LNV - Xã Hợp Tiến (tỉnh Thanh Hóa) lại rộn ràng bước vào vụ quất cảnh phục vụ thị trường Tết Nguyên đán. Không khí lao động hối hả phủ kín các con đường, khu vườn; đi đến đâu cũng nghe người dân nhắc chuyện chăm quất, tạo thế, dự báo nguồn cung và giá bán trong mùa tết sắp đến. Từ lâu, cây quất không chỉ là nét đẹp trong đời sống tinh thần mà còn là sinh kế quan trọng giúp nhiều hộ dân Hợp Tiến vươn lên khá giả.
Hương thảo mộc của nghệ nhân người Giáy Vũ Thị Xìn: tinh hoa núi rừng giữa mây ngàn Sapa

Hương thảo mộc của nghệ nhân người Giáy Vũ Thị Xìn: tinh hoa núi rừng giữa mây ngàn Sapa

LNV - Giữa thung lũng Tả Van (Sapa), nơi những triền núi bao phủ bởi mây trắng, những nếp nhà người Giáy ẩn hiện sau thửa ruộng bậc thang, một hương thơm đang lặng lẽ lan tỏa, hòa quyện cùng gió mây của đất trời. Đó là hương thơm thảo mộc từ những nén hương do nghệ nhân Vũ Thị Xìn tỉ mỉ tạo nên. Từ căn nhà nhỏ nơi sườn núi, hương thơm ấy đã vượt qua thung lũng Tả Van đại ngàn, trở thành điểm nhấn văn hóa độc đáo tại Bản Mây - quần thể nhà ga cáp treo Sun World Fansipan Legend.
Hương Vân Trà - Nâng tầm Trà Việt từ những giá trị trà truyền thống

Hương Vân Trà - Nâng tầm Trà Việt từ những giá trị trà truyền thống

Thái Nguyên là vùng đất gắn với cây chè truyền thống, sản phẩm chè được đem đi khắp các vùng miền và cả thị trường nước ngoài, được những người sành chè và nhiều thị trường khó tính chấp nhận. Tại Thái Nguyên vùng đất Tân Cương từ lâu được biết đến như “đệ nhất danh trà”, nơi hội tụ khí hậu, thổ nhưỡng và bàn tay cần mẫn của người trồng chè để tạo nên những búp trà xanh ngát, mang hương vị đặc trưng khó lẫn. Giữa không gian ấy, Hương Vân Trà nổi lên như một doanh nghiệp đi đầu trong hành trình gìn giữ và phát triển những giá trị trà truyền thống, đồng thời luôn mạnh dạn đổi mới để góp phần tạo nên một sản phẩm nông sản sạch, chất lượng, uy tín, đưa sản phẩm trà Tân Cương (Thái Nguyên) vươn tầm ra thế giới.
Xem thêm
Mới nhất Đọc nhiều
TP.HCM trước áp lực ô nhiễm giao thông và bài toán chuyển đổi xanh

TP.HCM trước áp lực ô nhiễm giao thông và bài toán chuyển đổi xanh

Ngày 4/12, Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam tổ chức hội thảo “Giảm thiểu ô nhiễm từ khí thải phương tiện giao thông sử dụng động cơ diesel: Thực trạng và giải pháp tại khu vực Đông Nam Bộ”.
Đà Nẵng tạo dấu ấn với hội thảo quốc tế về nước mắm truyền thống

Đà Nẵng tạo dấu ấn với hội thảo quốc tế về nước mắm truyền thống

LNV - Ngày 28/11, tại TP Đà Nẵng, Trung tâm Công nghệ Sinh học Đà Nẵng (DBC) phối hợp cùng Đại học Yamagata (Nhật Bản), Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật - Đại học Đà Nẵng và Hiệp hội Văn hoá Ẩm thực TP. Đà Nẵng (DCCA) tổ chức Hội thảo Khoa học Quốc tế “Nướ
Bộ Công Thương ban hành Chỉ thị tăng cường hoạt động khuyến công, thúc đẩy công nghiệp nông thôn phát triển nhanh và bền vững

Bộ Công Thương ban hành Chỉ thị tăng cường hoạt động khuyến công, thúc đẩy công nghiệp nông thôn phát triển nhanh và bền vững

LNV - Ngày 4 tháng 12 năm 2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã ký ban hành Chỉ thị số 20/CT-BCT về việc tăng cường các hoạt động khuyến công, thúc đẩy công nghiệp nông thôn phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.
Sơn Đồng mở rộng hợp tác quốc tế trong hành trình giữ gìn nghề truyền thống

Sơn Đồng mở rộng hợp tác quốc tế trong hành trình giữ gìn nghề truyền thống

Sơn Đồng mở rộng hợp tác quốc tế trong hành trình giữ gìn nghề truyền thống
Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thanh Hóa: Tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp luật đến người kinh doanh và người tiêu dùng

Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thanh Hóa: Tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp luật đến người kinh doanh và người tiêu dùng

LNV - Trong 10 tháng năm 2025, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thanh Hóa đã đưa 149 tin, bài phóng sự, trong đó 117 bài đăng trên Cổng thông tin điện tử của Chi cục Quản lý thị trường và 32 tin, bài đăng trên các kênh thông tin khác (có 24 bài đăng trên web Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước).
Giao diện di động