An Giang: Vực dậy làng nghề truyền thống
Năm 1952, từ Cần Thơ, bà Đặng Thị Đậm theo chồng về ngọn Câu Quản (xã Mỹ Khánh, TP. Long Xuyên), mang theo nghề làm bánh tráng. Cầu nhanh chóng vượt cung, bà làm bánh tráng đường và bánh tráng mặn. Xung quanh dân cư thưa thớt, chỉ khoảng 20 hộ dân sinh sống. Bà truyền nghề cho mọi người, mang đến thu nhập ổn định cho khu vực nửa chợ, nửa quê này. Mấy mươi năm sau, 20 hộ dân đã phát triển thành 100 hộ dân sống san sát nhau. Trong đó, 60 hộ theo nghề làm bánh tráng.
Thời đó, làng nghề hoạt động quanh năm, cao điểm vào tháng 9 đến tháng 11. Thị trường tiêu thụ ở các chợ lớn cấp huyện, thậm chí len lỏi vào vùng nông thôn. Cuối năm 2025, tổ hợp tác sản xuất bánh tráng được xúc tiến thành lập với 48 hộ dân, làm thủ tục đăng ký nhãn hiệu tập thể, có logo riêng. Ghi nhận sự phát triển ấy, năm 2007, Chủ tịch UBND tỉnh công nhận làng nghề tiểu thủ công nghiệp bánh tráng Mỹ Khánh.
15 năm sau, muốn tìm cảnh vỉ bánh tráng phơi trắng xóm Câu Quản, đã trở nên khó khăn. Cán bộ địa phương dẫn chúng tôi đi vào làng nghề, từ đầu tới cuối ngọn, chỉ còn 2-3 hộ duy trì bếp lửa tráng bánh. Số còn lại, bếp đã nguội lạnh từ rất lâu.
Chị Nguyễn Thị Dựa (35 tuổi) chia sẻ: “Nguyên liệu làm bánh (trấu, bột mì, bột gạo, bột mì cân…) lên giá cao so với trước, trong khi bánh sản xuất theo dạng thủ công, số lượng và mẫu mã đâu phong phú bằng cơ sở sản xuất máy móc hiện đại. Tôi ở nhà trông con nhỏ, có điều kiện giữ nghề. Chứ vài năm nữa, không biết còn bám trụ được không”. “Địa phương phối hợp Phòng Kinh tế, hướng dẫn hỗ trợ xử lý nước thải, mẫu mã, nhưng chi phí quá cao, bán sản phẩm không lời, nên hộ dân khó thực hiện” - Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Mỹ Khánh Nguyễn Hồng Hà thông tin thêm.
Đó là thực trạng không chỉ riêng làng nghề bánh tráng Mỹ Khánh. Mở rộng ra, ngành nghề nông thôn trong toàn tỉnh phát triển còn chậm, mang tính tự phát ở quy mô nhỏ lẻ, chưa có định hướng. Đa phần còn sử dụng công nghệ, trang thiết bị lạc hậu, chất lượng sản phẩm chưa cao và kém sức cạnh tranh, chưa chú trọng xây dựng thương hiệu. Việc tiếp cận các nguồn vốn còn hạn chế, khó khăn trong mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh (nhất là khả năng thay thế thiết bị, máy móc, đổi mới công nghệ sản xuất).
Công tác đào tạo nghề, truyền nghề đã được quan tâm chỉ đạo, nhưng kết quả chưa cao, nên thiếu hụt lao động có tay nghề... Hiện nay, 21 (trong tổng số 29) làng nghề, làng nghề truyền thống chưa đảm bảo quy mô số lượng hộ tham gia hoạt động ngành nghề trên địa bàn so với tiêu chí công nhận làng nghề (theo Nghị định 52/2018/NĐ-CP).
Thay đổi để phát triển
Từ 29 làng nghề, làng nghề truyền thống (đã được UBND tỉnh công nhận đạt “tiêu chí làng nghề tiểu thủ công nghiệp tỉnh An Giang”), có 3.706 hộ sản xuất - kinh doanh, tạo việc làm cho 11.482 lao động có việc làm thường xuyên (thu nhập bình quân cao nhất 8 triệu đồng/người/tháng). Doanh thu của các làng nghề hàng năm ước khoảng hơn 266 tỷ đồng. Phần lớn làng nghề hoạt động sản xuất quanh năm, một số ít sản xuất mang tính thời vụ, như: Nghề lọp lươn Cần Đăng, lọp cua Mỹ Đức...
Chắc chắn rằng, ngành nghề nông thôn, làng nghề sẽ không vắng bóng, bởi theo đánh giá của UBND tỉnh, lĩnh vực này đã có sự phát triển, tạo nhiều việc làm, tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo ở nông thôn. Các cơ sở ngành nghề nông thôn tạo ra sản phẩm hàng hóa ngày càng phong phú, từng bước đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu thụ của nhân dân, góp phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn. Hiện nay, một số cơ sở đã và đang tích cực tìm kiếm thị trường, thông qua hội chợ, tích cực quảng bá sản phẩm.
Cùng với việc tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có, một số cơ sở đã mạnh dạn đầu tư máy móc, áp dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất. Đối với ngành có nguy cơ ô nhiễm môi trường (chế biến nước mắm, sản xuất bún, rượu...) các cơ sở đã chú trọng xử lý chất thải. Việc xây dựng thương hiệu, đăng ký nhãn hiệu được quan tâm hơn.
Hoạt động truyền nghề, nâng cao tay nghề và phát triển nghề được liên kết chặt chẽ giữa cơ sở dạy nghề với doanh nghiệp. Sự phát triển của du lịch làng nghề là điều kiện quan trọng giúp địa phương sớm hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Đó là tín hiệu vui từ nỗ lực đổi mới để thích ứng với giai đoạn phát triển mới.
Ngày 21/9/2022, UBND tỉnh An Giang ban hành kế hoạch phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn. Kế hoạch xác định, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp hiệu quả để phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn, nhằm phát huy tiềm năng lợi thế, góp phần giải quyết việc làm và cải thiện thu nhập cho người dân khu vực nông thôn.
Mục tiêu cụ thể được đề ra, là phải công nhận ít nhất 1 làng nghề theo Nghị định 52/2018/NĐ-CP; thực hiện ít nhất 3 dự án phát triển ngành nghề nông thôn, làng nghề, làng nghề truyền thống; hỗ trợ cơ sở ngành nghề, làng nghề xây dựng nhãn hiệu hàng hóa và đăng ký các hình thức bảo hộ sở hữu trí tuệ, xúc tiến thương mại; hỗ trợ phát triển sản phẩm ngành nghề nông thôn, làng nghề gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).
Các giải pháp được UBND tỉnh đưa ra liên quan đến: Tiếp cận chính sách, mặt bằng sản xuất, vốn đầu tư, xúc tiến thương mại, khoa học - công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là nỗ lực tự thân của từng làng nghề, người gắn bó với làng nghề. Một khi chính họ chán nản, muốn buông xuôi, ngán ngại thay đổi theo thị trường, thì mai một làng nghề là điều sớm hay muộn mà thôi.
Căn cứ Quyết định 23/2020/QĐ-UBND, ngày 25/5/2020 của UBND tỉnh về ban hành quy định chính sách hỗ trợ phát triển ngành nghề nông thôn và làng nghề trên địa bàn tỉnh An Giang, 2 huyện có nhu cầu kinh phí để hỗ trợ phát triển ngành nghề nông thôn và làng nghề, làng nghề truyền thống năm 2022 trên 400 triệu đồng. Trong đó, vốn ngân sách Trung ương từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là 229 triệu đồng, phần còn lại do người dân đối ứng.
Bài, ảnh: Gia Khánh
Tin liên quan
Tin mới hơn

Gốm Việt Nam: Nhu cầu thị trường nội địa và những cơ hội phát triển đột phá
09:49 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng hoa Vạn Thành không ngừng đổi mới và hội nhâp
09:43 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đắk Lắk: Phát triển thương hiệu muối Tuyết Diêm
09:41 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nuôi ong dưới tán rừng ngập mặn
09:40 | 12/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Trải nghiệm làm hủ tiếu đa sắc màu ở Chợ nổi Cái Răng
10:21 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Phát triển kinh tế làng nghề tạo đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
10:15 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

15 cá nhân ở xã Bát Tràng được đề nghị xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội
10:10 | 11/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Ký ức Trung thu cổ "hồi sinh" bằng nghệ thuật giấy dó
09:35 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn quê và nâng tầm kinh tế ở xã Bình Minh
09:00 | 10/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng nghề chế biến cá khô Gia Thuận: Giữ hồn truyền thống, mở hướng phát triển bền vững
14:24 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn núi rừng qua đôi tay già làng Cơ Tu
09:53 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giọt mắm Nam Ô và câu chuyện từ làng biển trăm năm tuổi
08:00 | 09/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khát vọng phát triển từ làng nghề truyền thống đến trung tâm công nghiệp
15:07 | 08/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn làng nghề bánh đa nem trăm năm tuổi ở Thổ Hà
10:00 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Sức sống mới cho thủ công mỹ nghệ Thủ đô từ thị trường nội địa
08:50 | 05/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

An Giang: Nơi tiếng búa vang vọng cả đời người
11:18 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh gio - món ăn truyền thống của người Tày
10:21 | 03/09/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nâng tầm đặc sản quê hương
10:00 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Lưu giữ giá trị văn hóa làng nghề mộc Chợ Thủ
09:16 | 29/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bình Giọt Ngọc gốm Chu Đậu – Quà tặng đặc biệt của Hà Nội dịp Quốc khánh 2/9
14:47 | 28/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làng Từ Vân tất bật may, thêu cờ Tổ quốc
15:36 | 27/08/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khuyến công Cao Bằng tiếp tục là đòn bẩy chiến lược trong tiến trình công nghiệp hóa nông thôn
08:00 Khuyến công

Cao Bằng nhân rộng vùng nguyên liệu dược liệu cỏ ngọt gắn với Chương trình OCOP
00:00 OCOP

Đắk Lắk xây dựng Kế hoạch khuyến công năm 2026
15:00 Khuyến công

Đồng Nai tập trung giải pháp đột phá cho công tác khuyến công 6 tháng cuối năm
14:49 Khuyến công

Bước đột phá từ hỗ trợ khuyến công
14:00 Khuyến công