Nhà thờ họ Nguyễn Khả Trạc Mai Dịch: Di tích lịch sử đã được xếp hạng nhiều người chưa biết đến
Đã lâu rồi làng Mai Dịch có gốc gác và sinh ra từ làng Dịch Vọng Hậu là nơi có nghề cốm cổ truyền hay còn gọi là Làng Vòng (Cốm Làng Vòng). Vào thời Lê ở đầu Sở Dịch Vọng có đặt một trạm làm nơi nghỉ chân của các quan thời bấy giờ, nơi các phu dịch chuyển tiếp nhận công văn giấy tờ trên con đường Thiên Lý ở phía Tây về kinh đô Thăng Long (nay là Quốc lộ 32) người dân ở làng Dịch Vọng Hậu, làng Dịch Vọng Trung lên đây buôn bán khai đất mở mang để sinh sống rồi lập lên làng Mai Dịch (nên gọi là Mai Dịch).
Tuy làng Mai Dịch thành lập muộn hơn so với làng Dịch Vọng Hậu, Dịch Vọng Trung nhưng đã có truyền thống hiếu học của dòng họ Nguyễn Khả. Nên vào năm Tân Mùi hiệu Đức Long đời vua Lê Thần Tông (1631) làng có cụ Nguyễn Khả Trạc (chữ Khả của vua ban) đỗ đệ tam giáp đồng tiến sĩ sau làm quan cho 4 đời vua Lê làm đến chức Công bộ thượng thư tước hầu.
Cụ Nguyễn Khả Trạc là người nổi tiếng, là vị quan thanh liêm với nhiều công đức phục vụ đất nước nên đời vua cụ phục vụ đã ban cho cụ hai chữ Liêm quận công mà ngày nay khi tìm hiểu về cụ tại Viện Hán Nôm trong gia phả gốc mà Nhà nước còn lưu giữ là "Liêm quận công Nguyễn Khả Trạc làng Mai Dịch". Khi về hưu cụ Nguyễn Khả Trạc đã mở trường dạy học tại làng Mai Dịch, cụ được biết đến như người có công trong việc củng cố, phát huy truyền thống tổ tiên xây dựng thuần phong mỹ tục, xây dựng hương ước cho làng xã thời bấy giờ. Cụ Nguyễn Khả Trạc thọ 75 tuổi và mất vào năm 1672 đích thân vua sắc viếng cụ và phong cụ lên chức Bộ bộ Thượng thư để thưởng cho công lao đóng góp của cụ. Người làng Mai Dịch nay đã lập đền thờ tưởng nhớ cụ và Nhà nước cũng đã cho tên đường Nguyễn Khả Trạc và Trường Tiểu học Nguyễn Khả Trạc ngày nay để tưởng nhớ công lao của cụ. Nhà thờ cụ Nguyễn Khả Trạc tại xóm Thị, phường Mai Dịch đã được gìn giữ nguyên vẹn trong nhiều năm. Nhiều hội nghị, nhiều cuộc hội thảo về thân thế sự nghiệp đã được tổ chức với quy mô lớn biết tên là một danh nhân văn hóa.
Nhà thờ là ngôi nhà cổ 5 gian xây dựng theo kiến trúc cổ độc đáo của miền quê xứ Bắc Kỳ, phía sau có nhà tiên tế và hậu cung kế tiếp nhau tạo nên một quần thể kiến trúc liên hoàn trong nhà thờ ngày nay vẫn còn lưu giữ nhiều di vật cổ quý giá như đòn võng kiệu ông về làng vinh quy bái tổ, lễ lạc cha mẹ và nhiều di vật cổ khác. Nhưng đặc biệt cho đến ngày nay nhà thờ vẫn còn lưu giữ nguyên vẹn các sắc chức tước của vua ban cho cụ Nguyễn Khả Trạc (hiện tại còn 14 sắc phong nguyên bản có chữ ký và triện của nhà vua) đang lưu giữ và gần đây thành phố có lập đoàn chức năng của Cục Lưu trữ thành phố dịch nguyên sắc phong của vua ban cho cụ và coi đây là di sản văn hóa có giá trị bảo tồn.
Theo các cụ cao niên trong dòng họ kể lại và theo tài liệu lưu giữ cụ Nguyễn Khả Trạc còn được vua tuyên dương công trạng và được phong, đặt cụ trong văn bia Quốc Tử Giám (công trạng của cụ đã được khắc trên bia đá trong Quốc Tử Giám) và Nhà nước đã cho dịch văn bản Hán Nôm ra chữ quốc ngữ.
Vào những năm kháng chiến chống Pháp, làng Mai Dịch nằm trong vùng tạm chiến. Nhà thờ trở thành nơi hội tụ trú ẩn của cán bộ kháng chiến, quân Pháp đã tiến hành khủng bố, phá phách nhiều lần, chúng cho tháo dỡ cánh cửa, đạp phá làm cho nhà thờ không tính chất cổ kính và nguyên vẹn. Hòa bình với trách nhiệm bảo tồn các cụ trong dòng họ đã quyên góp sửa chữa lại những nơi hư hỏng vẫn giữ nguyên vẹn sự cổ kính của nhà thờ.
Nhà thờ đã được Nhà nước công nhận tại nơi đây là Di tích lịch sử được xếp hạng cấp quốc gia vào năm 1995 và phải được bảo tồn, lưu giữ lâu dài, mang tên đúng của nó là "Nhà thờ tiến sĩ Liêm quận công Nguyễn Khả Trạc" ở tại địa chỉ xóm Thị, phường Mai Dịch - đó là vinh dự, tự hào không chỉ riêng cho dòng họ Nguyễn Khả, làng Mai Dịch và cả quận Cầu Giấy ngày nay.
Được sự quan tâm của Nhà nước, cụ thể là Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch, sự vào cuộc tích cực của Sở Văn hoá Thể thao Hà Nội, có sự tham gia đặc biệt của Ủy ban nhân dân quận Cầu Giấy, phường Mai Dịch. Do nhà thờ bị xuống cấp nghiêm trọng. Sự vào cuộc của bộ, ban, ngành đã được đền đáp bằng việc Nhà nước cấp một khoản tiền hơn 15 tỷ đồng. Công trình đã được Ủy ban nhân dân quận Cầu Giấy lấy tên là công trình kỷ niệm 20 năm thành lập quận, công trình tiến hành khởi cong từ quý III năm 2016, dự kiến hoàn thành quý III năm 2017.
Nhưng nay dù đã đến thời hạn đó nhưng công trình tu bổ di tích nhà thờ Nguyễn Khả Trạc còn ngổn ngang, dang dở, đặc biệt là phần cổng ngõ mà chủ đầu tư vẫn chưa chịu thi công dứt điểm. Trao đổi với phóng viên Thời báo Làng nghề Việt ông Nguyễn Khả Thị - trưởng họ đời thứ 17 thay mặt họ Nguyễn Khả cho chúng tôi biết việc tu bổ, sửa chữa công trình nhà thờ cụ Nguyễn Khả Trạc là danh nhân văn hóa tiến sĩ Liêm quận công là điều rất cần thiết vì nó đáp ứng nguyện vọng của dòng họ và nhân dân Mai Dịch nói chung, nó đã được bảo tồn di tích văn hóa được xếp hạng khỏi xuống cấp. Điều ông Thị băn khoăn và trăn trở và cũng là dân trong dòng họ và khu vực quanh vùng là Ủy ban nhân dân quận đã cho phá cổng cũ đi rồi vẫn đang bị lấn chiếm và chưa phục hồi nguyên trạng cổng, mà trách nhiệm này phải là chủ đầu tư đã phá đi nhưng bỏ lửng và không chịu làm lại như cũ nó vốn có.
Cá nhân tôi và nhiều người trong họ Nguyễn Khả rất tâm đắc và xúc động khi công trình tu bổ này nói là tu bổ song chủ đầu tư đã cho phá đi hoàn toàn và khôi phục lại như cũ trông rất đẹp mắt và ai cũng khen ngợi công lao này phải kể đến là chủ đầu tư (Ủy ban nhân dân quận Cầu Giấy và Ủy ban nhân dân phường Mai Dịch). Tôi thấy rằng việc Hà Nội cho tôn tạo các di tích là rất đúng và rất cần thiết.
Tuy nhiên, với việc tu bổ, tôn tạo các Di tích ở Thủ đô nói chung và việc tu bổ, xây dựng lại mới nhà thờ Nguyễn Khả như cũ là điều nên làm. Trong thời điểm hiện nay là càng quý nhưng cần phải làm cho đúng tiến độ đã đề ra, không để công trình kéo dài, chậm trễ, không để phần tử xấu lợi dụng, lấn chiếm, xâm phạm di tích để sao cho di tích lịch sử được giữ nguyên hình dạng của nó". Ông Thị mong muốn và bày tỏ.
Trung Hiếu
Tin liên quan
Tin mới hơn
Bắc Ninh : Khánh thành Nhà trưng bày tranh dân gian Đông Hồ tư nhân đầu tiên
15:33 | 17/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Ấn tượng mùa thu hoạch nông sản tại Bangladesh
15:03 | 17/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Bình Định phát động cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc năm 2024 lần thứ 3
23:02 | 16/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Tháng ba - Mùa cúng đất quê tôi
22:41 | 16/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Tạp chí Làng nghề Việt Nam trải nghiệm Về miền đất Phật
13:50 | 11/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Về Hội An ăn bánh "Phu thê"
15:26 | 09/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Tin khác
Độc đáo "Lễ quét làng" của người Xá Phó
11:56 | 09/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Huyện Ba Vì (Hà Nội): Làng văn hoá Hát Giang phát triển và đổi mới
11:16 | 09/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Tổng kết trao giải các cuộc thi trong dịp kỷ niệm 10 năm thành lập quận Bắc Từ Liêm
09:40 | 04/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Ba Chẽ: Giữ gìn và bảo tồn trang phục truyền thống dân tộc
14:15 | 03/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Hoa ban nét đẹp tinh khôi của núi rừng Tây Bắc
09:33 | 02/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Xã Dương Xá tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì và khai mạc Lễ hội truyền thống Đền - Chùa Bà Tấm 2024
14:11 | 29/03/2024 Văn hóa - Xã hội
Công viên bờ sông Sài Gòn ra mắt sân khấu ngoài trời
11:00 | 24/03/2024 Văn hóa - Xã hội
Huyện Ba Vì (Hà Nội): Tản Lĩnh ra mắt Chi Hội Luật gia
13:59 | 22/03/2024 Văn hóa - Xã hội
Lễ hội truyền thống Nữ tướng Lê Chân - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
14:00 | 18/03/2024 Văn hóa - Xã hội
Du lịch Hà Nội chào 2024 - Kỳ vọng điểm đến an toàn, văn minh
10:37 | 15/03/2024 Văn hóa - Xã hội
Hội luật gia Hà Nội - Triển khai công tác thi đua năm 2024
10:32 | 15/03/2024 Văn hóa - Xã hội
Phát triển du lịch Trà Ôn gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, làng nghề
10:31 | 14/03/2024 Văn hóa - Xã hội
Trong xanh những mảnh "gương làng"
12:22 | 05/03/2024 Văn hóa - Xã hội
Ấn Rồng dát vàng độc đáo của làng nghề Bát Tràng
09:27 | 04/03/2024 Văn hóa - Xã hội
Triển lãm ảnh "Mẹ yêu con"
08:00 | 02/03/2024 Văn hóa - Xã hội
Hàng triệu du khách thập phương trẩy hội đền Hùng
15:49 Tin tức
Hướng đi bền vững để bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống
15:49 Nghiên cứu trao đổi
Làng nghề Xuân Hội phát triển bền vững
15:48 Làng nghề, nghệ nhân
Huyện Lý Nhân (Hà Nam): Xã Công Lý về đích nông thôn mới nâng cao
14:14 Nông thôn mới
Xã Yên Bài (Hà Nội): Làng nghề Phú Yên nỗ lực vượt khó
13:51 Làng nghề, nghệ nhân