Thành phố Cẩm Phả (Quảng Ninh): Giữ gìn và phát triển nghề chế tác mỹ nghệ từ than đá

Than đá làm nguyên liệu chế tác ra những tác phẩm nghệ thuật phải là phôi than mỹ nghệ hóa thạch, đạt các yêu cầu về chất lượng, như than đen đặc, trên bề mặt không có những đường vân, mạch đứt gãy xuyên ngang dọc, có tuổi cao, rắn chắc; Thường là loại than bóng hoặc than chì, hiện chỉ có loại than lấy từ mỏ Cao Sơn mới có thể đáp ứng được yêu cầu này... Than không được pha tạp chất, xít, ảnh hưởng mỹ quan, chất lượng sản phẩm.  
Nghệ nhân Lê Quang Ninh – Chủ xưởng điêu khắc mỹ nghệ than đá (Số nhà 11; Tổ 3 khu 4A, phường Cẩm Thành; TP Cẩm Phả), Đến nay, anh Ninh đã có thâm niên gần 20 năm theo nghề điêu khắc trên than đá. Với bàn tay khéo léo và khối óc sáng tạo về hội họa, bắt nguồn từ khi du lịch tỉnh Quảng Ninh phát triển, anh chế tác than đá thành các sản phẩm mỹ nghệ dành cho du khách. Anh Ninh, chia sẻ: Để có hoàn thành được một tác phẩm phải trải qua nhiều công đoạn và mất rất nhiều thời gian, Bên cạnh kỹ thuật chọn than đá nguyên khai, tôi phải chọn lọc kích thước và tạc theo thế của hòn than và thêm nhiều công đoạn khác nữa để ra được tác phẩm. Hiện tại, tôi đã chế tác được nhiều mẫu, trong đó có mẫu về Lục Bình; Lọ hoa để bàn; con giống; Những phù điêu tả về đất Mỏ và đặc biệt là sản phẩm điêu khắc Trống đồng trên than đá …, rất được du khách trong và ngoài nước ưa chuộng và được nhiều cơ quan đơn vị đặt hàng.
 
 Anh Ninh cũng cho biết thêm: Để giữ gìn và bảo tồn nghề điêu khắc mỹ nghệ Than đá, mong cơ quan, ban, ngành chức năng của tỉnh Quảng Ninh và Thành phố Cẩm Phả tạo điều kiện về vốn vay ngân hàng với lãi xuất thấp để mở rộng quy mô nhà xưởng, ngoài ra thường xuyên mở các lớp đào tạo nghề tránh thất truyền nghề, tạo điều kiện cho để mua được than đá với chất lượng cao… 
Ông Bùi Quang Minh - Chi hội trưởng chi hội mỹ thuật thành phố Cẩm Phả cho biết: Những người làm nghề điêu khắc mỹ nghệ than đá  hầu hết đều trưởng thành từ công nhân ngành than, họ đều có năng khiếu, hoa tay, họ có tâm hồn yêu thiên nhiên cảnh vật… Với bàn tay tài hoa và khối óc thẩm mỹ những nghệ nhân đã đeo gọt những hòn than vô chi vô rác thành những tác phẩm nghệ thuật mang tính giá trị cao. Trước đây nghề điêu khắc mỹ nghệ than đá có hơn 20 người làm nghề, thế nhưng bây giờ chỉ còn vài người làm, theo thời gian nghề này càng ngày càng ít người làm nguy cơ cao nghề bị mai một và thất truyền. Vậy, tỉnh Quảng Ninh nên quan tâm và tạo điều kiện về vốn vay ưu đãi, nguồn nguyên liệu,  mở lớp đào tạo nghề, tham gia nhiều hơn các hội chợ trong và ngoài tỉnh,   
Ông Đậu Phan Phong – Trưởng phòng văn hóa thông tin thành phố Cẩm Phả chia sẻ: Qua 2 năm dịch Covid – 19 hoành hành, du lịch của tỉnh không có du khách, do vậy các sản phẩm chế tác từ than đá cũng không tiêu thụ được. Tương lai khi ngành du lịch được phục hồi, các sản phẩm điêu khắc mỹ nghệ than đá sẽ tiêu thụ mạnh hơn phục vụ nhu cầu thẩm mỹ của du khách trong và ngoài nước, hướng tới thành phố sẽ xây dựng điêu khắc than đá thành sản phẩm Ocop.