Nghề làm cốm xanh Tú Lệ - Chắt lọc tinh hoa đất trời
Cốm Tú Lệ là sản phẩm thủ công của bà con dân tộc Thái, món quà quê dân dã được chắt lọc tinh hoa đất trời. (Ảnh: ST)
Đến hẹn lại lên, mỗi năm cứ vào dịp tháng 9 tháng 10, khi thửa ruộng bậc thang xanh ngả màu vàng của lúa chín, người dân Tú Lệ, Yên Bái lại nô nức chuẩn bị cho mùa cốm mới. Do cốm phải làm từ lúa non, nên mùa thu là mùa duy nhất có cốm. Về với Tú Lệ Yên Bái mùa thu, bạn sẽ được hít hà mùi cốm non thơm dịu dàng cùng tiếng chày đập nhịp nhàng khắp thôn bản.
Các nghệ nhân trong làng cho biết cốm Tú Lệ đã có từ xa xưa. So với các loại cốm khác, cốm Tú Lệ ngon hơn hẳn bởi hương thơm và độ dẻo, cốm có vị ngọt đậm đà, béo ngậy, khiến cho những ai đã từng thưởng thức đều không thể quên.
Cốm Tú Lệ ngon hơn bởi hương thơm và độ dẻo, cốm có vị ngọt đậm đà, béo ngậy. (Ảnh: ST)
Đối với những người dân làng, cốm Tú Lệ đây không chỉ là đặc sản Tây Bắc mà còn là biểu tượng văn hóa. Người dân sống chủ yếu dựa vào nghề nông, ruộng bậc thang và hương cốm luôn ăn sâu trong ký ức của người Tú Lệ. Do đó, từng hạt cốm làm ra đều được nâng niu, tỉ mẩn trong từng công đoạn.
Làm cốm không dễ. Từ sớm tinh sương, bà con người Thái đã phải ra đồng lựa lúa. Để có một mẻ cốm ngon, lúa phải còn ngậm sữa. Chưa kể lúa cắt xong phải làm ngay kẻo cốm mất tươi, mất ngon.
Lúa non sau khi tuốt thật khéo sẽ được đãi qua nước và cho vào rang. Theo dân bản, rang cốm là quan trọng nhất. Muốn cốm thơm ngon phải lựa chảo thật kỹ, bếp lò rang cốm phải dùng củi, nồi phải là nồi gang. Cốm được đảo đều trong lửa nhỏ, sao cho hạt lúa nóng đều nở bung chấu.
Lúa rang xong sẽ để nguội rồi đem đi giã. Tuỳ vào độ non của lúa, thời gian giã cốm sẽ khác nhau. Thông thường, khoảng 10 lần đạp chày đảo cốm là xong một mẻ cốm. Cuối cùng, dân bản sẽ dùng sàng lọc cốm và gói vào lá dong để giữ trọn vị thơm tinh hoa của đất trời trong từng hạt ngọc xanh. Làm xong mẻ cốm tươi cũng là lúc trời đã xế chiều.
Từ những hạt cốm dẻo thơm, người dân có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như: Chè cốm, xôi cốm; chả cốm…
(Ảnh: ST)
Hiện người dân của các thôn bản trong xã Tú Lệ đều sản xuất cốm. Trung bình một ngày, mỗi gia đình ở bản Nà Lóng làm được khoảng 20kg cốm với giá bán 100.000 đồng/kg. Đây là một nguồn thu nhập chính, giúp cuộc sống của người dân nơi đây ngày càng cải thiện.
Cốm Tú Lệ được chắt lọc từ những tinh túy của đất, trời cùng với sự mộc mạc thô sơ của đồng bào dân tộc Thái vùng Tây Bắc. Ngày nay Cốm cũng đã trở thành biểu tượng văn hóa của Tú Lệ, để mỗi độ thu sang hương vị của nếp rừng Tan Lả lại lan tỏa khắp mọi miền, làm nên thương hiệu của mảnh đất vùng cao Yên Bái. Với vị dẻo thơm cốm nếp Tú Lệ được đông đảo du khách yêu thích, sản phẩm cốm Tú Lệ đã và đang góp phần tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái trong việc gìn giữ phong tục, tập quán, nét văn hóa độc đáo của người dân địa phương.
Bảo Ngọc
Tin liên quan
Tin mới hơn
Bình Thuận: Phát huy tiềm năng ngành nghề nông thôn
10:26 | 18/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề áo dài Trạch Xá nghìn năm tuổi
10:24 | 18/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hà Nội tổ chức Hội thi sản phẩm làng nghề năm 2024
15:37 | 15/03/2024 Tin tức
Làng nghề nước mắm Phú Quốc có từ bao giờ?
08:57 | 15/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phú Thọ: Làng nghề thay đổi để hội nhập, thích ứng với xu thế thị trường
11:57 | 14/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nét đẹp văn hóa các làng nghề truyền thống Nam Định
10:50 | 14/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Về làng nghề rèn nổi tiếng xem nữ nghệ nhân độc nhất luyện thép, mài dao
16:28 | 11/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Huyện Lục Yên (Yên Bái): Làng nghề biến đá quý thành tranh
09:40 | 08/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Quảng Ngãi: Làng rèn 300 năm vẫn đỏ lửa
09:40 | 08/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề Tàu hũ ky bên sông cái vồn
09:40 | 08/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
“Thủ phủ” bánh đa nem ở Hà Tĩnh khởi động vụ mới
14:47 | 07/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Rồng chầu mặt nguyệt trong văn hóa tâm linh Việt
14:46 | 07/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghê nhân ghép hoa lan lên gỗ lũa
14:19 | 07/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bảo hộ nhãn hiệu tập thể: Cơ hội cho đồ gỗ mỹ nghệ Phù Khê phát triển
09:56 | 04/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
An Nhơn (Bình Định): Phát triển làng nghề gắn với du lịch và xây dựng nông thôn mới
09:38 | 04/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề làm đường phên ở Cao Bằng
09:26 | 04/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tiền Giang: Bảo tồn và phát triển 13 làng nghề được công nhận trên địa bàn tỉnh
10:21 | 01/03/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đầu năm nhiều làng nghề còn trẩy hội, du xuân
10:20 | 01/03/2024 Tin tức
Hà Nội: phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ngành thủ công mỹ nghệ
14:48 | 29/02/2024 Tin tức
Bảo tồn và phát triển làng nghề - nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống, gắn với du lịch, góp phần phát triển kinh tế xã hội Thành phố Hải Phòng
11:09 | 29/02/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Cụm thi đua lĩnh vực kinh tế triển khai kế hoạch công tác và ký kết giao ước thi đua năm 2024
11:01 | 29/02/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Hội Báo toàn quốc 2024 – Báo chí đưa OCOP đến gần với công chúng
16:41 OCOP
Hội hữu nghị Việt Nam - Ấn Độ TP.Hà Nội tổ chức Lễ trồng cây hữu nghị năm 2024 tại huyện Quốc Oai
15:47 Môi trường
Lạc sen Nghệ An đạt chuẩn 4 sao OCOP
10:26 Kinh tế
Bình Thuận: Phát huy tiềm năng ngành nghề nông thôn
10:26 Làng nghề, nghệ nhân
Triển khai xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2024 - 2025
10:24 Nông thôn mới