Nghề làm cốm xanh Tú Lệ - Chắt lọc tinh hoa đất trời
Cốm Tú Lệ là sản phẩm thủ công của bà con dân tộc Thái, món quà quê dân dã được chắt lọc tinh hoa đất trời. (Ảnh: ST)
Đến hẹn lại lên, mỗi năm cứ vào dịp tháng 9 tháng 10, khi thửa ruộng bậc thang xanh ngả màu vàng của lúa chín, người dân Tú Lệ, Yên Bái lại nô nức chuẩn bị cho mùa cốm mới. Do cốm phải làm từ lúa non, nên mùa thu là mùa duy nhất có cốm. Về với Tú Lệ Yên Bái mùa thu, bạn sẽ được hít hà mùi cốm non thơm dịu dàng cùng tiếng chày đập nhịp nhàng khắp thôn bản.
Các nghệ nhân trong làng cho biết cốm Tú Lệ đã có từ xa xưa. So với các loại cốm khác, cốm Tú Lệ ngon hơn hẳn bởi hương thơm và độ dẻo, cốm có vị ngọt đậm đà, béo ngậy, khiến cho những ai đã từng thưởng thức đều không thể quên.
Cốm Tú Lệ ngon hơn bởi hương thơm và độ dẻo, cốm có vị ngọt đậm đà, béo ngậy. (Ảnh: ST)
Đối với những người dân làng, cốm Tú Lệ đây không chỉ là đặc sản Tây Bắc mà còn là biểu tượng văn hóa. Người dân sống chủ yếu dựa vào nghề nông, ruộng bậc thang và hương cốm luôn ăn sâu trong ký ức của người Tú Lệ. Do đó, từng hạt cốm làm ra đều được nâng niu, tỉ mẩn trong từng công đoạn.
Làm cốm không dễ. Từ sớm tinh sương, bà con người Thái đã phải ra đồng lựa lúa. Để có một mẻ cốm ngon, lúa phải còn ngậm sữa. Chưa kể lúa cắt xong phải làm ngay kẻo cốm mất tươi, mất ngon.
Lúa non sau khi tuốt thật khéo sẽ được đãi qua nước và cho vào rang. Theo dân bản, rang cốm là quan trọng nhất. Muốn cốm thơm ngon phải lựa chảo thật kỹ, bếp lò rang cốm phải dùng củi, nồi phải là nồi gang. Cốm được đảo đều trong lửa nhỏ, sao cho hạt lúa nóng đều nở bung chấu.
Lúa rang xong sẽ để nguội rồi đem đi giã. Tuỳ vào độ non của lúa, thời gian giã cốm sẽ khác nhau. Thông thường, khoảng 10 lần đạp chày đảo cốm là xong một mẻ cốm. Cuối cùng, dân bản sẽ dùng sàng lọc cốm và gói vào lá dong để giữ trọn vị thơm tinh hoa của đất trời trong từng hạt ngọc xanh. Làm xong mẻ cốm tươi cũng là lúc trời đã xế chiều.
Từ những hạt cốm dẻo thơm, người dân có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như: Chè cốm, xôi cốm; chả cốm…
(Ảnh: ST)
Hiện người dân của các thôn bản trong xã Tú Lệ đều sản xuất cốm. Trung bình một ngày, mỗi gia đình ở bản Nà Lóng làm được khoảng 20kg cốm với giá bán 100.000 đồng/kg. Đây là một nguồn thu nhập chính, giúp cuộc sống của người dân nơi đây ngày càng cải thiện.
Cốm Tú Lệ được chắt lọc từ những tinh túy của đất, trời cùng với sự mộc mạc thô sơ của đồng bào dân tộc Thái vùng Tây Bắc. Ngày nay Cốm cũng đã trở thành biểu tượng văn hóa của Tú Lệ, để mỗi độ thu sang hương vị của nếp rừng Tan Lả lại lan tỏa khắp mọi miền, làm nên thương hiệu của mảnh đất vùng cao Yên Bái. Với vị dẻo thơm cốm nếp Tú Lệ được đông đảo du khách yêu thích, sản phẩm cốm Tú Lệ đã và đang góp phần tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái trong việc gìn giữ phong tục, tập quán, nét văn hóa độc đáo của người dân địa phương.
Bảo Ngọc
Tin liên quan
Tin mới hơn
Nghề đan lát tre nứa thành sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo
09:55 | 25/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Người đảng viên tâm huyết xây dựng làng nghề trên đảo xa
09:43 | 24/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Sơn La: Làng nghề chế biến long nhãn từng bước khẳng định thương hiệu
09:30 | 23/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Những làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Sóc Trăng
09:30 | 23/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tìm giải pháp bảo tồn và phát triển phố nghề Lãn Ông trong khu Phố cổ Hà Nội
11:22 | 22/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc hoạt động văn hóa 'Giữ nghề xưa trên phố' năm 2024
11:22 | 22/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Nét đẹp văn hóa của Lễ giỗ tổ nghề Yến Cù Lao Chàm
16:20 | 19/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Làng nghề Xuân Hội phát triển bền vững
15:48 | 19/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Xã Yên Bài (Hà Nội): Làng nghề Phú Yên nỗ lực vượt khó
13:51 | 19/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bắc Ninh : Khánh thành Nhà trưng bày tranh dân gian Đông Hồ tư nhân đầu tiên
15:33 | 17/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Nỗ lực gìn giữ, bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người đồng bào
09:21 | 17/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Nghề chằm nón ngựa Phú Gia được vinh danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
22:54 | 16/04/2024 Tin tức
Bình Phước: Ngày hội Yến sào mở ra cơ hội phát triển bền vững
22:50 | 16/04/2024 OCOP
Hà Nội: Khai trương tuyến du lịch “Con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội”
14:31 | 15/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Độc đáo làng nghề làm tương Mông Phụ
14:08 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thăng trầm nghề đúc lư đồng An Hội ở thành phố hồ chí minh
10:20 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng Châm Khê - Nơi giữ hồn quan họ cổ
10:19 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nguồn gốc lịch sử về nghề sơn mài
09:44 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Niềm trăn trở của Nghệ nhân ưu tú Y Sim Ê ban
14:44 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề nuôi vẹm xanh
14:43 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Độc đáo "may nóng" ở phố cổ Hội An
14:42 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề đan lát tre nứa thành sản phẩm thủ công mỹ nghệ tinh xảo
09:55 Làng nghề, nghệ nhân
Tướng Hoàng Đan kể về buổi chiều 30/4/1975
09:55 Tin tức
Đồng chí Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng, người con ưu tú của dân tộc Việt Nam
09:54 Tin tức
Thanh Hóa: Tăng cường công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng trong dịp Lễ 30/4, 01/5 và 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ
09:53 Tin tức
Thủ tướng Phạm Minh Chính dự phiên khai mạc Diễn đàn Tương lai ASEAN
14:42 Tin tức