Làng nghề truyền thống “thay da đổi thịt” nhờ thương mại điện tử

Vươn khỏi “lũy tre làng”

Câu chuyện về sản phẩm thịt chua Thanh Sơn (Phú Thọ) là một ví dụ điển hình về việc chủ động phát triển TMĐT để có thêm những hợp đồng mới, đưa sản phẩm chiếm lĩnh thị trường. Trước kia, sản phẩm thịt chua Thanh Sơn  chỉ tập trung phân phối vào hệ thống các siêu thị và các kênh phân phối bán lẻ trong địa bàn tỉnh nên hiệu quả kinh doanh chưa cao. Nhưng từ khi đưa sản phẩm lên internet, doanh số tăng, trở nên sản phẩm nổi tiếng khắp cả nước.

Chị Nguyễn Thị Thu Hoa - Giám đốc HTX Công ty Cổ phần Sản xuất và Thương mại Trường Foods chia sẻ: Hiện nay, Sở Công thương và Sở Thông tin và Truyền thông đã tiến hành triển khai xây dựng các giải pháp TMĐT, đồng thời hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia sàn giao dịch thương mại điện tử “giaothuong.net.vn” và sàn giao dịch thương mại điện tử “voso.vn” để quảng bá, kinh doanh sản phẩm, dịch vụ của mình. Đây là cơ hội lớn mở ra thị trường thương mại trực tuyến, giúp các sản phẩm của Trường Foods đến gần hơn với người tiêu dùng cả nước.
   
Trực tiếp tham gia trải nghiệm mua hàng trên sàn voso.vn, chị Trần Thị Thu Hương (Thanh Thủy, Phú Thọ) chia sẻ: Trước đây chúng tôi thường quen mua hàng trực tiếp tại các chợ, siêu thị để được kiểm tra hàng hóa, tuy nhiên để mua được các sản phẩm đặc sản rất khó vì không sẵn có. Được trải nghiệm mua hàng trên sàn voso.vn, chúng tôi thấy rất yên tâm về chất lượng do điều kiện để các cơ sở sản xuất được tham gia bán hàng trên sàn rất chặt chẽ. Không những vậy, việc thanh toán và quy trình vận chuyển rất nhanh chóng, thuận tiện, chúng tôi cảm thấy rất hài lòng.
 
Tương tự, nhiều doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh gốm sứ tại xã Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội) cũng nhanh chóng nắm bắt cơ hội, xây dựng TMĐT nhằm xúc tiến tìm kiếm đơn đặt hàng, mở rộng thị trường cho gốm Việt nói chung và gốm Bát Tràng nói riêng. 

Đến thời điểm hiện tại, làng gốm Bát Tràng, nhà nhà đều kinh doanh online. Nhiều đơn vị bán buôn ở các tỉnh khác biết đến dòng sản phẩm mới của Bát Tràng thông qua website và mạng xã hội. Cũng nhờ đó, gốm sứ Bát Tràng nhiều năm qua đã xuất khẩu mạnh sang không ít nước trên thế giới như Nhật Bản, Mỹ, EU...

Khơi dậy tiềm năng từ các làng nghề

Việc các làng nghề Việt Nam dựa trên các điều kiện thực tế để giới thiệu sản phẩm, bán hàng, kể cả thanh toán qua hệ thống TMĐT đã góp phần không nhỏ vào việc gìn giữ và phát triển tinh hoa làng nghề truyền thống, ngành nghề mới, qua đó đẩy mạnh phát triển kinh tế nông thôn, cơ cấu nông nghiệp theo hướng bền vững. TMĐT không những giúp mở rộng thị trường, tăng sức cạnh tranh, tạo động lực cho người làm nghề không ngừng sáng tạo, khẳng định giá trị sản phẩm mà nó còn giúp thương hiệu làng nghề tiến xa hơn trên thị trường.

Là một trong những sản phẩm nông sản địa phương được công nhận là sản phẩm OCOP đạt 4 sao, Mỳ gạo Hùng Lô đã trở thành thương hiệu được người tiêu dùng “nhớ mặt” và thị trường ưa chuộng. 

Thành lập năm 2016 trên cơ sở những gia đình làm mỳ gạo truyền thống của xã Hùng Lô, TP Việt Trì, chỉ sau 5 năm hoạt động, HTX Mỳ gạo Hùng Lô với ngành nghề kinh doanh chính là sản xuất mỳ gạo, bún khô, phở khô… đã xây dựng được thương hiệu của mình. Những ngày đầu, HTX Mỳ gạo Hùng Lô chủ yếu sản suất theo hình thức thủ công, nhỏ lẻ, sản lượng chỉ đạt từ 8-10 tấn/tháng, chất lượng chưa đồng đều và chỉ tiêu thụ tại địa phương. 
Để nâng cao giá trị và khẳng định thương hiệu, HTX Mỳ gạo Hùng Lô đã ứng dụng TMĐT, đầu tư đổi mới công nghệ, tổ chức sản xuất theo quy trình quy định, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, xây dựng logo và làm hồ sơ xin chứng nhận nhãn hiệu tập thể.

Dưới sự hỗ trợ của Liên minh HTX tỉnh và các tổ chức, HTX Mỳ gạo Hùng Lô ngày càng khẳng định thương hiệu, ký được hợp đồng cung cấp sản phẩm với nhiều doanh nghiệp lớn, xây dựng được đầu mối bán buôn tại nhiều tỉnh. Hiện nay, HTX trung bình sản xuất 40-50 tấn sản phẩm/tháng, doanh thu hàng năm đạt trên 9 tỉ đồng, tạo việc làm cho hàng chục lao động tại địa phương.

Bên cạnh đó, một số làng nghề hiện nay còn tổ chức mô hình bán hàng trực tuyến theo nhóm. Đơn cử như cách làm của Hiệp hội Gỗ Đồng Kỵ, đơn vị này đã thành lập các nhóm bán hàng trên mạng xã hội như Zalo, Facebook… liên kết gần 200 hộ gia đình. Thành viên của nhóm bao gồm các hộ gia đình chuyên cung cấp nguyên liệu, sản xuất và kinh doanh thương mại.

Thông qua nhóm này, các thành viên chủ động tìm được nguồn nguyên liệu sản xuất, giới thiệu các mặt hàng do chính các hộ sản xuất. Với những dữ liệu trong nhóm, các hộ chuyên làm thương mại sẽ tập trung quảng cáo, kết nối với người mua có nhu cầu. Các hộ kinh doanh còn tận dụng dựa trên các nền tảng công nghệ để tư vấn, bán hàng trực tuyến.

Với mô hình kinh doanh điện tử, các hộ đã dần chuyển sang thanh toán không dùng tiền mặt, vừa nhanh chóng vừa giảm thiểu tiếp xúc trực tiếp. Không chỉ tăng cường kết nối trên địa bàn các vùng, mô hình liên kết giữa làng nghề và các sàn TMĐT đã mở rộng trên phạm vi cả nước tiếp cận đông đảo người tiêu dùng.

Giới thiệu sản phẩm qua mạng điện tử, kể cả bán hàng, thanh toán qua hệ thống TMĐT đang dần trở thành xu thế tất yếu. Do đó, việc ứng dụng TMĐT cho các sản phẩm làng nghề sẽ trở thành kênh quảng bá hiệu quả cao. Điểm mấu chốt của TMĐT là người bán hàng phải tạo dựng niềm tin cho khách hàng, chất lượng sản phẩm đạt được như quảng cáo. Việc các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất cùng lên sàn TMĐT còn góp phần xây dựng thương hiệu sản phẩm truyền thống, đưa thương hiệu làng nghề tiến xa hơn trên thị trường.