Làng Nghề lược sừng
Theo Niên biểu lịch sử Việt Nam 2000 năm, lược sừng Thụy Ứng ra đời từ thời vua Lê Trung Tông, hiệu Thuận Bình, làm vua từ năm 1549 đến 1556 (thời kỳ Nam Bắc Triều). Còn trong Tạp chí Dân tộc học số 1 năm 1991, tác giả Hùng Minh có giới thiệu về ông tổ nghề và khoảng thời gian xuất hiện nghề lược sừng ở Thụy Ứng như sau: có hai anh em là cháu tiến sĩ Trần Đắc, người làng Thụy Ứng, không rõ người anh hay người em sau khi đi học nghề đã trở về dạy lại cho dân làng nghề làm lược sừng.
Xưa còn có một làng ở Hưng Yên chuyện làm lược bí bằng gỗ và tre để chải chấy nhưng nay đã không còn. Hiện nay ở miền Bắc và miền Trung chỉ còn làng Thụy Ứng làm lược sừng. Nghe nói ở Quảng Ngãi cũng có một làng làm lược sừng chính do người họ Trần làng Thụy Ứng vào lập nghiệp truyền nghề. Hơn nữa, làng nghề làm đồ sừng ở Thụy Ứng đã có hơn 400 năm theo gia phả trong nhà thờ tổ nghề ghi lại. Từ xa xưa dân gian đã lưu truyền: “Lược sừng Thụy Ứng chàng ơi. Trăm nghề quê thiếp, thiếp mời chàng mua”.
Thuở 36 phố phường trong kinh thành Thăng Long đã hiện diện những chiếc lược của làng Thụy Ứng trên phố Hàng Lược. Đây là con phố xinh xắn và gọn gàng tiếp nối phố Lương Văn Can luôn luôn rực rỡ mỗi độ xuân về. Phố Hàng Lược đã thành phố hoa đào và bán hàng tết gần chợ Đồng Xuân. Đó là con phố lưu dấu hình ảnh của làng nghệ Thụy Ứng hàng trăm năm qua.
Có một thuở thi sĩ Huỳnh Hữu Vô đã qua đây và ghi dấu lại những câu thơ rất lãng mạn: “Cây lược em cài trên tóc. Thắm vàng lá đẫm thu phai. Sương xưa chút hồn thơ đọng. Có nghe thềm nhớ trăng đầy”.
Với mong muốn không để một nghề cổ như vậy thất truyền, bắt đầu từ năm 1997, nhiều người thợ làng Thụy Ứng đã quyết tâm giữ gìn, khôi phục lại tổ nghề, họ vừa nghiên cứu thị trường tìm lối ra cho những chiếc lược truyền thống, vừa mày mò cải tiến cách làm cũng như mẫu mã để có những chiếc lược đẹp hơn với giá cả phải chăng. Nhờ quyết tâm, nỗ lực giữ nghề cộng với việc kinh tế trong và ngoài nước ngày càng phát triển, hàng nghìn chiếc lược sừng trước đây làm ra chưa bán được thì nay đã có cơ hội tiêu thụ, các cửa hàng, đại lý tìm đến tận làng nghề để đặt mua hàng lược sừng với số lượng lớn. Tiếng máy mài, máy cắt sừng, máy khoan… kêu vang khắp làng, xe ôtô ra vào làng lấy và trả hàng thường xuyên.
Nguyên liệu làm lược sừng
Do nắm bắt được tâm lý của người tiêu dùng, nên các sản phẩm của làng nghề làm ra đến đâu đều được tiêu thụ hết đến đấy. Đã có thời điểm, hàng lược sừng khan hiếm trên thị trường do làng nghề sản xuất không đủ để cung cấp cho thị trường. Những chiếc lược sừng của Thụy Ứng từ thời đó đã trở thành một món hàng được nhiều nơi ưa chuộng khắp từ Bắc vào Nam, vươn ra nước ngoài tới các nước Đông Nam Á và Đông Âu.
Để hiện đại hoá trong mọi khâu, người thợ Thụy Ứng đã áp dụng sản xuất theo dây chuyền công nghiệp như: dùng máy cưa để cắt sừng; dùng máy thủy lực ép các đoạn sừng và móng sừng thành phôi (những bản đã được ép phẳng); dùng cưa để tách phôi; dùng khuôn mẫu các loại lược để cắt bằng máy; dùng mô-tơ chuốt bóng sản phẩm… Nhiều cơ sở sản xuất của làng hiện nay đã cử người đi học đồ hoạ, học tin học… đến nay đội ngũ thợ có nghề tốt nghiệp cao đẳng, đại học phục vụ trong làng nghề đã lên tới vài trăm người. Đây là lớp kế cận vững chắc của làng nghề, bởi trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá thì việc nâng cao trình độ văn hoá, trình độ chuyên môn cho người làng nghề là rất cần thiết.
Nếu như trước đây, sản phẩm chính của làng nghề Thụy Ứng là lược sừng thì hiện nay các mặt hàng đa dạng hơn với hàng trăm mẫu như: Thìa, dĩa, muôi, đồ trang sức (vòng đeo tay, đeo tai...). Ngoài nguyên liệu sừng, người thợ Thụy Ứng còn tận dụng các phần khác của trâu, bò để tạo ra các sản phẩm: Dây lưng, bàn chải, túi xách... Đa số sản phẩm được xuất khẩu sang Trung Quốc, Nhật Bản và một số nước châu Âu. Theo Trưởng thôn Thụy Ứng Nguyễn Tuấn Anh, hiện thôn có khoảng 600 hộ làm nghề, chiếm 60% tổng số hộ toàn thôn; trong đó, có 30 doanh nghiệp sản xuất quy mô lớn, tạo việc làm cho 10 lao động trở lên. Ước tính mỗi năm, sản xuất của làng nghề đạt giá trị hơn 100 tỷ đồng; thu nhập của lao động làng nghề đạt 4,5 triệu đồng/người/tháng trở lên...
Xuân Mạnh(TH)
Tin liên quan
Tin mới hơn
Bắc Ninh : Khánh thành Nhà trưng bày tranh dân gian Đông Hồ tư nhân đầu tiên
15:33 | 17/04/2024 Văn hóa - Xã hội
Gia Lai: Nỗ lực gìn giữ, bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người đồng bào
09:21 | 17/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Bình Định: Nghề chằm nón ngựa Phú Gia được vinh danh di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
22:54 | 16/04/2024 Tin tức
Bình Phước: Ngày hội Yến sào mở ra cơ hội phát triển bền vững
22:50 | 16/04/2024 OCOP
Hà Nội: Khai trương tuyến du lịch “Con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội”
14:31 | 15/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Độc đáo làng nghề làm tương Mông Phụ
14:08 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác
Thăng trầm nghề đúc lư đồng An Hội ở thành phố hồ chí minh
10:20 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng Châm Khê - Nơi giữ hồn quan họ cổ
10:19 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nguồn gốc lịch sử về nghề sơn mài
09:44 | 12/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Niềm trăn trở của Nghệ nhân ưu tú Y Sim Ê ban
14:44 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nghề nuôi vẹm xanh
14:43 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Độc đáo "may nóng" ở phố cổ Hội An
14:42 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Khai mạc triển lãm “Chuyện Đình trong Phố” với câu chuyện nghề làm da giầy truyền thống
09:16 | 11/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thanh Hoá: Đau đáu hồi sinh làng nghề nuôi tằm, ươm tơ dệt nhiễu
16:34 | 10/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Trải nghiệm làng nghề tăm hương Quảng Phú Cầu
11:56 | 09/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phát triển làng nghề trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa trong bối cảnh mới
09:53 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Phát triển du lịch gắn với phát triển làng nghề tại điểm du lịch Dương Xá Gia Lâm, Hà Nội
09:52 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Làng nghề nước mắm Hơn hai trăm năm
09:51 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Thái Bình: Nghề thủ công truyền thống đa dạng
09:51 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Đưa sản phẩm làng nghề ra thị trường lớn
09:50 | 08/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Xây dựng thương hiệu "Vương quốc lát Càng Long" tỉnh Trà Vinh
15:26 | 04/04/2024 Làng nghề, nghệ nhân
Nhiều chương trình đặc sắc diễn ra tại lễ hội Khèn Mông lần thứ IX huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang
15:55 Tin tức
Bắc Ninh : Khánh thành Nhà trưng bày tranh dân gian Đông Hồ tư nhân đầu tiên
15:33 Văn hóa - Xã hội
Đoàn viên thanh niên tích cực làm sạch bờ biển Thạch Hà
15:06 Sức khỏe - Đời sống
Ấn tượng mùa thu hoạch nông sản tại Bangladesh
15:03 Văn hóa - Xã hội
Đặc sản miền quê trở thành những sản phẩm OCOP chất lượng
15:03 OCOP