Trước đây, người dân ở Bến Tre đã dùng các bộ phận của cây dừa để làm những dụng cụ phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt và trang trí trong nhà hoặc biếu tặng người thân, bạn bè. Khi đất nước phát triển và hội nhập quốc tế, tỉnh Bến Tre cũng nhanh chóng chuyển mình, đầu tư kinh tế và du lịch… do đó, nghề sản xuất các mặt hàng thủ công mỹ nghệ từ dừa cũng phát triển theo, ngày càng mạnh và rộng khắp trở thành một trong những ngành kinh tế chính, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế cho người dân.

Qua bàn tay khéo léo của người dân, từ những nguyên liệu thô sơ tưởng chừng chẳng có công dụng nào như: gỗ dừa, quả dừa, gáo dừa, chà dừa, lá, cọng, xơ, vỏ… đã lột xác và biến hóa thành những đồ dùng trong nhà bếp, vật trang trí bàn ăn, phòng khách, phòng ngủ hay hộp gương, chiếc lược, túi xách cho phái đẹp… Đồng thời, còn có những đồ vật biểu tượng mang tính nghệ thuật, thẩm mỹ và đậm chất triết lý phương đông. Với nguyên liệu dễ tìm, người dân xứ dừa đã thể hiện tài hoa và óc thẩm mỹ của mình tạo nên một ngành nghề mới, biến những thứ có giá trị thấp thành những sản phẩm mỹ nghệ dừa có giá trị mỹ thuật cao, tinh tế, đặc sắc cùng hàng trăm mẫu mã độc đáo và phong phú.

Không giống những loại gỗ khác, gỗ dừa có những sớ, vân rất đặc trưng là biểu tượng riêng biệt của Bến Tre. Bên cạnh đó, nhằm đảm bảo chất lượng cuộc sống bền vững, thân thiện với môi trường thì những vật dụng làm từ dừa đơn sơ, mộc mạc ấy lại sở hữu nhiều ưu điểm nổi trội, góp phần giảm bớt việc sử dụng nilong, nhựa khó phân hủy trong sinh hoạt hằng ngày.

Hiện nay, tỉnh Bến Tre có rất nhiều cơ sở làm thủ công mỹ nghệ dừa với quy mô lớn, nhỏ khác nhau, áp dụng các phương thức mới, máy móc hiện đại để hỗ trợ sản suất, tạo nên nét văn hóa nghề đa dạng và sôi động không thua kém gì những ngành nghề truyền thống khác.Mỹ nghệ dừa ngày càng chứng minh được vị trí của mình trên thị trường, trở thành những sản phẩm có giá trị cả trong và ngoài nước, được xuất khẩu sang các nước Hàn, Mỹ, Pháp, Canada, Úc, Đài Loan, Lào, Campuchia,… Ngoài ra, các cơ sở sản xuất thủ công mỹ nghệ dừa cũng là một trong những điểm thu hút khách du lịch tại tỉnh Bến Tre, góp phần hình thành nét văn hóa du lịch đặc biệt của vùng sông nước miệt vườn.

Trò chuyện cùng anh Phạm Thế Nhã - chủ cơ sở Thủ công mỹ nghệ từ dừa Thế Nhã (Bến Tre), anh chia sẻ: “Là những vật dụng quen thuộc, giản dị và tinh tế lại có nguồn gốc thiên nhiên mà giá thành không quá đắt đỏ, mỗi sản phẩm dao động từ vài chục ngàn đến vài triệu tùy kích cỡ lớn nhỏ khác nhau. Hiện tại, cơ sở sản xuất của mình cũng nhỏ còn nhiều thiếu thốn, vất cả nhưng chúng tôi vẫn cố gắng tạo ra những sản phẩm đẹp, chất lượng để cung cấp ra thị trường trong nước và cả nước ngoài. Vì lợi ích chung, sản phẩm từ dừa an toàn với sức khỏe, thân thiện với môi trường. Người Việt Nam hãy dùng hàng Việt Nam!”

Nghề sản xuất thủ công mỹ nghệ từ dừa đã góp phần tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương, thêm nguồn thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống, làm giàu cho quê hương, đặc biệt là cung ứng ra thị trường sản phẩm tiện dụng và thân thiện môi trường. Với nhiều tiềm năng phát triển kinh tế, văn hóa, du lịch như vậy, nghề sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ từ dừa rất cần được chính quyền địa phương quan tâm, hỗ trợ để phát triển ngày càng mạnh hơn, nhằm hướng tới tiêu chí “Ích nước, lợi nhà”.

Nguyên Quỳnh