Bình Định: Vai trò người có uy tín đóng trong việc bảo tồn di sản văn hóa dân tộc

Đây là lời chia sẻ của Nhà nghiên cứu văn hóa dân tộc Yang Danh khi nói về vai trò của người có uy tín trong công tác bảo tồn di sản văn hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS): Những người có uy tín không chỉ là “kho tàng sống” của văn hóa dân tộc mà còn là cầu nối quan trọng giúp cộng đồng bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống trong bối cảnh hội nhập và phát triển. Họ tham gia vào các hoạt động cộng đồng, các chương trình bảo tồn văn hóa do Đảng, Nhà nước thực hiện và luôn là người đầu tiên khuyến khích mọi người cùng tham gia vào việc giữ gìn di sản văn hóa dân tộc.

Người có uy tín đồng bào Ba Na Kriêm gìn giữ, bảo tồn di sản văn hóa

Tiêu biểu như văn hoá của đồng bào Ba Na Kriêm huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định được hình thành trong quá trình lao động, phát triển sản xuất và thể hiện những nét đặc sắc riêng của mình. Trong quá trình đó, đồng bào Ba Na Kriêm làm phong phú đời sống tinh thần bằng những bài Sử thi - Hơmon, dân ca Ba Na, các nhạc cụ truyền thống như: T’rưng, pơlơngkhơng, đàn, sáo; nghề dệt thổ cẩm, đan lát, các trò chơi dân gian; các nghi lễ, lễ hội truyền thống như: Lễ ăn cốm lúa mới, lễ mừng nhà rông mới, lễ hội đâm trâu, lễ đặt tên. Từ những đời sống văn hoá truyền thống được kết tinh trong văn hóa cộng đồng qua lao động cần cù và tình yêu thiên nhiên của đồng bào Ba Na.

Để giữ gìn bảo tồn các di sản văn hóa truyền thống của dân tộc Ba Na Kriêm của huyện miền núi Vĩnh Thạnh nói riêng và tỉnh Bình Định nói chung, thì người có uy tín đóng vai trò quan trọng, bởi họ là những người được cộng đồng tôn trọng và có kiến thức sâu rộng về lịch sử, phong tục tập quán và các nghi lễ truyền thống.

Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương ở xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Thạnh chia sẻ: Tôi luôn tâm niệm văn hoá truyền thống là sức mạnh tinh thần, là cội nguồn tập hợp, đoàn kết các dân tộc. Để gìn giữ và tiếp tục phát huy các di sản văn hóa, tôi sáng tác các bài dân ca Ba Na, đưa nhạc cụ truyền thống vào biểu diễn tại các sự kiện thu hút đông đảo Nhân dân tham gia, cổ vũ, tạo không khí vui tươi, phấn khởi. Bên cạnh sự cố gắng, nỗ lực của bản thân, tôi luôn suy nghĩ việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá của đồng bào Ba Na là do chính cộng đồng người Ba Na gìn giữ và phát huy.

“Để bản sắc văn hoá đồng bào Ba Na Kriêm tiếp tục được bảo tồn, gìn giữ và phát huy, ngoài công tác tuyên truyền của các cấp, các ngành, thì các nghệ nhân, người uy tín trong đồng bào DTTS phải phát huy vai trò trong công tác gìn giữ bảo tồn bản sắc văn hoá của dân tộc mình; cần dành thời gian hướng dẫn, nhất là bằng hình thức truyền miệng và hướng dẫn trực tiếp. Nhân rộng và phát huy hiệu quả mô hình CLB cồng chiêng, đội văn nghệ tại các thôn, làng; tiếp tục quảng bá nhạc cụ cồng chiêng và các nhạc cụ truyền thống, quảng bá truyền thống văn hoá, ẩm thực của đồng bào Ba Na, để vừa bảo tồn phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, vừa thu hút và phục vụ khách tham quan du lịch tại các địa phương trên địa bàn huyện Vĩnh Thạnh”, Nghệ nhân Nhân dân Đinh Chương bày tỏ.

Người có uy tín đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc Ba Na Kriêm.

Nhằm thực hiện tốt công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa vùng đồng bào DTTS, tại Đại hội Đại biểu các DTTS tỉnh Bình Định lần thứ IV - năm 2024, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Thông đề nghị tỉnh Bình Định cần quan tâm công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống tốt đẹp, các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của các DTTS, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu. Đặc biệt là đào tạo, bồi dưỡng, dạy nghề cho thanh niên người DTTS; đẩy mạnh công tác chăm sóc sức khỏe, bảo đảm vệ sinh môi trường, góp phần xây dựng vùng đồng bào DTTS tỉnh Bình Định giàu về kinh tế, đậm đà bản sắc dân tộc, vững về quốc phòng, an ninh.

Cùng đó, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Hồ Quốc Dũng chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền địa phương trong thời gian tới tiếp tục quan tâm hơn nữa công tác, chính sách dân tộc, phát huy truyền thống đại đoàn kết quý báu của các dân tộc trong sản xuất và đời sống; tăng cường vai trò của già làng, trưởng thôn, người có uy tín trong việc vận động Nhân dân thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tích cực tăng gia sản xuất, xây dựng khu dân cư đoàn kết, phát triển, nhất là trong công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa truyền thống vùng đồng bào DTTS.