Tỉ mỉ từng mũi khâu ở làng đàn ông may áo dài
Cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 60km, làng nghề truyền thống Trạch Xá, huyện Ứng Hòa nổi tiếng với nghề may áo dài. Áo dài Trạch Xá không chỉ được khách hàng tại các thành phố lớn ưa chuộng mà còn xuất khẩu sang các thị trường Úc, Mỹ, Thái Lan, Thụy Điển.
Làng nghề may áo dài truyền thống Trạch Xá
Trong căn nhà nhỏ phủ kín bởi những thớ vải lụa đủ màu sắc, ông Đỗ Minh Tám (nghệ nhân) đang ngồi tỉ mẩn may từng lớp vải. Dù có khó khăn chút ít lúc xâu chỉ dưới ánh điện mờ, bàn tay ông vẫn thoăn thoắt may từng đường nét của lớp áo dài. Ông Tám là một trong những nghệ nhân may áo dài có tiếng ở làng Trạch Xá, đến nay còn gìn giữ nghề may cổ phục áo ngũ thân.
Dù đã ở tuổi “xế chiều” song nghệ nhân Đỗ Minh Tám vẫn rất nhanh nhẹn khi thực hiện các thao tác đo cắt vải
Theo ông Tám, cổ phục áo ngũ thân không giống với áo dài cách tân hiện đại. Điểm khác biệt đầu tiên dễ nhận ra nhất là áo có phần thân áo rất rộng, không chiết eo và thân áo càng lượn xuống thì càng rộng. Khi trải chiếc áo ngũ thân ra, tà áo tạo ra một đường cong (sa tà).
Nghệ nhân Đỗ Minh Tám tỉ mỉ với từng đường kim mũi chỉ
Về cổ phục, mỗi miền lại mang một nét khác nhau bởi đặc trưng khí hậu của từng vùng. Cách ăn mặc của miền Bắc rất khác với các vùng miền khác. Chất liệu và màu sắc trên áo ngũ thân được phân biệt dựa theo tầng lớp trong xã hội. Đối với tầng lớp bình dân, chất liệu may áo chủ yếu là đũi, màu sắc đi theo tông trầm như nâu, đen. Ngược lại, với tầng lớp cao trong xã hội như quý tộc, quan lại, tông thất,… Chất liệu được sử dụng là các loại vải cao cấp như gấm, sa, đoạn, lụa với các họa tiết thêu, dệt tinh tế, màu sắc đa dạng thay đổi theo địa vị, kèm các phụ kiện như kim bài, kim khánh.
Nghệ nhân Đỗ Minh Tám chia sẻ câu chuyện về áo dài
Bảo vệ cổ phục Việt
“Nếu nói về cổ phục, đó là tinh hoa từ ngàn đời truyền lại, mãi mãi không bao giờ thay đổi”, nghệ nhân Đỗ Minh Tám nhận định. Hiện nay, tuy trong làng Trạch Xá có rất nhiều gia đình làm nghề may áo dài nhưng may cổ phục thì chỉ một phần rất nhỏ.
Dù rất tâm huyết với chiếc áo cổ phục nhưng khi kinh tế thị trường phát triển, trào lưu áo dài cách tân chiếm lĩnh thị trường đã ít nhiều làm phai nhạt hình ảnh áo dài truyền thống. Tà áo dài truyền thống có lúc trở nên xa vắng, không còn được ưa thích nên số lượng người đặt may gần như không có. Gánh nặng lo toan cuộc sống khiến cho nhiều người làm nghề may áo dài ở Trạch Xá buộc phải chuyển hướng sang may áo dài cách tân.
Không phải ngẫu nhiên mà áo dài Trạch Xá lại nổi tiếng đến vậy. Theo lời ông Tám, mũi khâu của dân làng Trạch Xá rất đặc biệt, chỉ người ở đây mới có thể may được áo dài đặc biệt như thế. Với kiểu cầm kim tay dọc, người Trạch Xá khi khâu áo không hề nhìn thấy kim. Sản phẩm sau khi hoàn thiện, mép trong áo không lộ đường chỉ mà phẳng như dán hồ, còn mặt ngoài vải, có các mũi chỉ thẳng hàng, đều tăm tắp như phô trứng rận. “Trong dán hồ, ngoài phố trứng rận”, theo đó trở thành một tiêu chuẩn của người thợ may Trạch Xá.
Để may được một chiếc áo dài đẹp đòi hỏi thợ may phải rất kỹ lưỡng từ việc lựa chọn kiểu dáng, màu sắc, chất liệu vải đến họa tiết trang trí.
Gần 40 năm gắn với chiếc áo dài, điều giữ ông Tám cho đến nay vẫn trọn vẹn với nghề đó là tâm huyết của người con Trạch Xá và niềm tin vào thế hệ trẻ. Bởi là giá trị trăm năm của làng nên với người nghệ nhân, phải giữ cho được cái nghề này, phải để người trẻ hiểu và yêu trang phục của dân tộc mình.
Bài, ảnh: Nguyễn Hưng - Đỗ Thu Trang
Tin liên quan
Tin mới hơn

Các làng nghề nước mắm ở Hà Tĩnh hút khách du lịch
08:48 | 18/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ làng nghề truyền thống thời 4.0
08:48 | 18/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chả cá Lã Vọng - đặc sản đất Hà thành
08:47 | 18/07/2025 Văn hóa - Xã hội

Nghề làm bún Đa Mai
13:47 | 17/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Về An Giang thăm làng nghề bánh phồng Phú Mỹ
13:49 | 16/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đặc sắc gốm Gia Thuỷ
13:48 | 16/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Xã Tân Hưng – “Kho báu” nhãn đặc sản của Hưng Yên
10:21 | 16/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Nội nâng tầm giá trị cây sen
10:07 | 16/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Những thông điệp nghĩa tình trên chiếu cói làng Vũ Hạ
15:04 | 15/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Nội: Đưa sản phẩm làng nghề đến gần hơn với thế giới
15:03 | 15/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Trăn trở nghề hấp cá ở xã Cửa Việt
10:42 | 15/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đặc sản Hà Nội - Bánh gai làng Giá
10:11 | 14/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh tráng làng Tày Đam Rông Hướng đến phát triển bền vững nhờ nhãn hiệu chứng nhận
11:56 | 11/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Đỗ Phi Thường với đôi bàn tay vàng
11:56 | 11/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề dệt lụa làng Đốc Tín vang bóng một thời
11:55 | 11/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Nội: Tôn vinh làng nghề Việt qua Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025
13:58 | 09/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nhịp thở mới từ làng hoa giấy Thanh Tiên
09:47 | 09/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn quê qua từng mối đan
14:36 | 08/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Cổng làng trong lòng phố
08:55 | 08/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn văn hóa làng nghề thêu thổ cẩm Lan Rừng
09:18 | 07/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thắp lại lửa nghề làng gốm trăm năm tuổi ở miền sông nước
09:18 | 07/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Khai mạc Hội nghị Trung ương 12
15:11 Tin tức

Hà Nội: Hàng loạt biệt thự, nhà cao tầng xây trái phép trên đất cụm công nghiệp làng nghề
14:52 Bạn đọc và tòa soạn

Các làng nghề nước mắm ở Hà Tĩnh hút khách du lịch
08:48 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ làng nghề truyền thống thời 4.0
08:48 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Nội tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025
08:48 Tin tức