Đà Nẵng: Bánh tráng làng cổ Túy Loan bán đắt hàng dịp Tết
Chị Nguyễn Đặng Thái Hòa (46 tuổi) là người nối nghề tráng bánh của bà Phong.
Không ai biết chính xác nghề làm bánh tráng ở Tuý Loan có từ khi nào. Theo những vị cao niên trong làng, khoảng sau năm 1975, hầu như nhà nào trong làng cũng biết tráng bánh. Vào những dịp cận Tết, mọi người lại cùng nhau nhóm lửa để cho ra những mẻ bánh tráng mới, dâng lên bàn thờ tổ tiên.
Đặc sản nức tiếng
Cơ sở của bà Luyện làm khoảng 120 chiếc bánh tráng mỗi ngày, không đủ cung ứng cho khách hàng dịp Tết.
Đến Tuý Loan những ngày se lạnh cuối tháng 11 Âm lịch, chúng tôi cảm nhận được không khí Tết dường như đến sớm hơn và không khó để bắt gặp hình ảnh các lò bánh tráng đang tất bật ngâm gạo, xay bột…. Tuy vất vả, nhưng mọi người luôn vui vẻ, làm việc luôn tay, lượng sản phẩm làm ra không đáp ứng đủ nhu cầu dịp Tết.
Với truyền thống gia đình có 3 đời làm bánh tráng, bà Trần Thị Luyện (70 tuổi) chia sẻ: “Vào dịp cận Tết, mỗi ngày tôi thường bắt đầu làm sớm hơn từ 2 giờ sáng đến khoảng 2 giờ chiều mới hoàn thành công việc. Năm nay không còn đủ sức như trước nữa nên tôi chỉ làm cầm chừng 120 chiếc bánh mỗi ngày (1 ang rưỡi gạo), bán cho những mối quen. Vì đơn hàng tăng cao nên bánh làm ra chừng nào bán hết chừng đó, khách mua phải đặt từ sớm thì mới có hàng”.
Làm bánh tráng là nghề vất vả, đồng lời (lãi) không nhiều nhưng cũng là kế sinh nhai giúp bà Luyện nuôi con cái ăn học thành tài. Dù tuổi đã cao, mắt kém, được con cái phụng dưỡng, nhưng nặng nợ với nghề, hàng ngày vợ chồng bà vẫn dậy sớm để nhóm bếp, xay bột….
Bánh tráng Tuý Loan chỉ làm duy nhất từ loại gạo 13/2, gạo được vo sạch, ngâm nước qua đêm rồi xay mịn. Đặc biệt, bánh tráng sau khi hấp chín trên lò sẽ được xông khô trên vỉ than hồng thay vì đem phơi nắng. Chính vì thế, bánh có độ giòn, xốp và phồng hơn, giữ được độ cay nồng nhẹ của gừng tỏi, vị béo của mè.
Khi kết hợp ăn bánh tráng nướng Tuý Loan với mỳ quảng, thực khách sẽ nhớ mãi hương vị vừa dân dã, mộc mạc, vừa đậm đà khó quên. Với cách làm truyền thống này đã tạo nên thương hiệu nổi tiếng thơm ngon cho bánh tráng Tuý Loan hàng chục năm nay.
Gỡ bánh cũng là một công đoạn khó, phải giữ bánh nguyên vẹn, không cong vênh.
Những vật dụng để làm bánh tráng ở Tuý Loan cũng giống như nhiều nơi khác. Vẫn là một chiếc lò gạch hoặc lò được đắp đất với 3 phần liên thông, một phần để đốt củi, nhóm lửa, phần kia là chiếc nồi nước lớn có căng lớp vải mỏng bên trên để tráng bánh và phần cuối cùng là ống khói. Cùng với đó là chiếc gáo tráng bột, chiếc đũa vớt bánh và những lồng tre để xông khô bánh.
“Để tráng được “trăm chiếc bánh như một” thì người làm phải lành nghề, nhanh tay và tráng đều hai lớp bột thì bánh mới tròn, đẹp và không quá dày hoặc quá mỏng. Bên cạnh đó, phải chú ý giữ lửa lò luôn đỏ đều, mạnh”, bà Luyện cho hay.
Bánh tráng Túy Loan có giá khoảng 200.000 đồng/10 chiếc (cỡ lớn), được nhiều người đặt mua làm quà Tết và dâng lên bàn thờ tổ tiên.
Làng bánh tráng Tuý Loan hiện nay chỉ còn vài hộ duy trì sản xuất thường xuyên. Nhưng đến dịp cận Tết, mọi người lại cùng nhau nhóm bếp để tráng bánh làm quà biếu tặng và để dành dùng trong gia đình.
Cơ sở của bà Đặng Thị Tuý Phong (84 tuổi) cũng là một trong những hộ làm bánh tráng lâu đời ở Tuý Loan. Do sức khoẻ giảm sút, nên gần 2 năm nay, người con gái thay bà làm mọi công việc.
Trung bình mỗi ngày, bà làm ra khoảng 160 chiếc bánh từ 2 ang gạo. Vào dịp cận Tết, bà Phong tăng lên 3-4 ang gạo và thuê thêm người phụ để kịp những đơn hàng. Mỗi người thợ làm bánh thời vụ được trả công 100.000 đồng/1 ang gạo.
Bất cứ ai đã từng ăn bánh tráng nướng Túy Loan đều lưu luyến hương vị dân dã, mộc mạc của nó. Từ bột gạo được pha với nước theo tỷ lệ nhất định, người làm tiếp tục trộn với gia vị gồm: đường, nước mắm, muối, mè, tỏi và gừng…. Tùy theo yêu cầu của khách hàng mà gia vị được thêm nhiều hoặc ít, bình quân dùng 1,5kg gia vị/1 ang gạo.
Theo bà Phong, mỗi chiếc bánh tráng được xông đều hai mặt trên vỉ than hồng từ 3-4 tiếng cho thật khô, sau đó để nguội hẳn và bọc một lớp giấy, đóng gói. Hiện nay, bánh tráng Túy Loan có giá 200.000 đồng/10 chiếc (cỡ lớn), được nhiều khách hàng trong và ngoài địa phương đặt mua.
Đối với người dân Tuý Loan nói riêng và Quảng Nam – Đà Nẵng nói chung, bánh tráng là món không thể thiếu trong dịp Tết. Bánh tráng trong mâm cơm cúng tổ tiên ngày đầu năm mới thể hiện tấm lòng thơm thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ.
Giờ đây, bánh tráng Túy Loan đã được khoác lên mình mẫu mã, bao bì và thương hiệu riêng. Trở thành món quà đậm tình xứ sở, “theo chân” những người con quê hương đi khắp nơi trong và ngoài nước.
Dẫu thế, những gia đình như bà Phong và bà Luyện đều đang đau đáu với nỗi lo mai một nghề truyền thống. “Mấy đời ông bà, cha mẹ tôi đều sống bằng nghề này. Nhưng bây giờ khác rồi, con cháu được học hành đầy đủ, ra trường có việc làm với mức lương ổn định, cuộc sống sung túc hơn. Vì thế lớp trẻ không còn ai mặn mà với nghề tráng bánh, thức khuya dậy sớm với bếp lửa truyền thống”, bà Luyện tâm sự.
Bánh tráng được xông khô trên vỉ than hồng thay vì đem phơi nắng.
Ông Đặng Xuân Thành - Phó Chủ tịch UBND xã Hòa Phong cho biết: Làng nghề bánh tráng Túy Loan có bề dày lịch sử hơn 500 năm, hiện nay làng nghề còn 10 hộ tham gia sản xuất bánh tráng thường xuyên, với số lượng lớn, tiêu biểu như bà Đặng Thị Túy Phong, bà Đặng Thị Tùng, bà Trần Thị Luyện…. Các hộ còn lại chỉ làm vào dịp Tết, bắt đầu từ tháng 11 Âm lịch, ra Tết thì sản xuất lai rai theo đơn đặt hàng.
Năm 2015, UBND xã Hòa Phong xây dựng và được phê duyệt đề án "Phát triển làng nghề bánh tráng Túy Loan". Thời gian qua, các hộ sản xuất bánh tráng tiêu biểu đã được Sở NNPTNT TP.Đà Nẵng đầu tư, hỗ trợ máy xay bột, máy hút chân không, bao bì mẫu mã, mái che..., nhờ đó chất lượng sản phẩm ngày được nâng cao.
Bánh tráng nướng Tuý Loan có vị ngọt bùi, xốp và thơm, có độ cay nồng nhẹ của gừng tỏi, vị béo của mè.
Được biết, ở Túy Loan ngoài sản xuất bánh tráng còn làm mì Quảng, mì khô cũng đang được chính quyền địa phương quan tâm đầu tư hỗ trợ cho bà con, nhằm duy trì nghề truyền thống, mặt khác giải quyết lao động cho địa phương, giúp bà con nâng cao
thu nhập.
Bài và ảnh Trần Hậu
Tin liên quan
Tin mới hơn

Đặc sản Hà Nội - Bánh gai làng Giá
10:11 | 14/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bánh tráng làng Tày Đam Rông Hướng đến phát triển bền vững nhờ nhãn hiệu chứng nhận
11:56 | 11/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghệ nhân Đỗ Phi Thường với đôi bàn tay vàng
11:56 | 11/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề dệt lụa làng Đốc Tín vang bóng một thời
11:55 | 11/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Hà Nội: Tôn vinh làng nghề Việt qua Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025
13:58 | 09/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nhịp thở mới từ làng hoa giấy Thanh Tiên
09:47 | 09/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân
Tin khác

Giữ hồn quê qua từng mối đan
14:36 | 08/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Cổng làng trong lòng phố
08:55 | 08/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Giữ hồn văn hóa làng nghề thêu thổ cẩm Lan Rừng
09:18 | 07/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thắp lại lửa nghề làng gốm trăm năm tuổi ở miền sông nước
09:18 | 07/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Thuỷ Xuân - Thơm mãi một làng nghề
09:18 | 07/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Làn gió mới cho vùng chè Thái Nguyên
11:01 | 04/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Chuẩn bị cho Festival Quốc tế 2025: Bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống
12:15 | 03/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

"Gieo mầm số" cho đất nghề Phú Xuyên
09:31 | 03/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ và phát huy nghề truyền thống của đồng bào Hrê ở huyện Ba Tơ
14:07 | 02/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Mùa sen ở hồ Tây
11:48 | 02/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Nghề Đúc Đồng Đại Bái: Tinh Hoa Văn Hóa Bắc Ninh
14:01 | 01/07/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Đưa sản phẩm làng nghề lên sách, tăng cơ hội xuất khẩu
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Bảo tồn văn hóa làng nghề qua sản phẩm OCOP của Hà Nội
10:30 | 30/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gia Lâm: Địa danh “Dương Xá” được bảo hộ nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm nông sản chế biến
10:24 | 26/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gìn giữ tinh hoa làng nghề xứ Quảng
11:03 | 25/06/2025 Làng nghề, nghệ nhân

Gia Lai: Từ đại ngàn hùng vĩ đến thiên đường biển xanh
20:20 Du lịch làng nghề

Gia Lai: Hợp tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực năng lượng tái tạo
20:20 Đào tạo nghề

“Mạch nghề” - Lan tỏa hình ảnh làng nghề trong thời đại số
20:17 Tin tức

Thuận An triển khai hiệu quả nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp
10:32 Khuyến nông

6 tháng, xuất khẩu nông lâm thủy sản ước tăng trên 14%
10:30 Kinh tế